Όταν η ψυχολογία συναντά την πολιτική

Του Ψυχ. Δημήτρη Μορφή
Οι εκλογές και η εσωτερική ανάγκη του ανήκειν - Όσα μας ανησυχούσαν, απασχολούσαν, όλα όσα ήταν ένα κομμάτι της καθημερινής μας ψυχολογίας, γίνονται κομμάτι μιας εκλογικής διαδικασίας…
Η ΑΝΑΓΚΗ μας να πάρουμε θέση σε όλα όσα διαδραματίζονται περικλείει τόσο θετικά όσο και αρνητικά συναισθήματα

Σε μια περίοδο όπου η οικονομική κρίση μαστίζει την κοινωνία, το τελευταίο πράγμα που ίσως θα ήθελε να σκεφτεί κάποιος είναι οι εκλογές και η ανάδειξη πολιτικών προσώπων. Όλα αυτά, φυσικά, λίγο πριν ξεκινήσει επίσημα η προεκλογική περίοδος.
Γιατι μετά… όλοι ξαφνικά βρισκόμαστε κάπου, στηρίζουμε κάποιον, φωνάζουμε, διαφημίζουμε τις προτάσεις του σαν να μη συνέβη τίποτα. Όσα μας ανησυχούσαν, απασχολούσαν, όλα όσα ήταν ένα κομμάτι της καθημερινής μας ψυχολογίας, γίνονται κομμάτι μιας εκλογικής διαδικασίας. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που η ψυχολογία συναντά την πολιτική. Δεν είναι τυχαίο που οι γνώμες συναντούν τα γεγονότα. Η μνήμη, η ευθύνη και τα συναισθήματα συναντώνται όλα σε μια και μοναδική ψήφο.
Και να μη θέλεις να συμμετέχεις, τα ερεθίσματα είναι τόσα, που δεν μπορείς. Αφίσες, σποτ στην τηλεόραση, στο ράδιο, αμέτρητες συζητήσεις, ψίθυροι ονομάτων στους δρόμους. Σαν να προσπαθείς να αποφύγεις τον θόρυβο, όμως η επανάληψη σε ζαλίζει τόσο, που σε πείθει να επιστρέψεις.
Η ανάγκη μας να πάρουμε θέση σε όλα όσα διαδραματίζονται περικλείει τόσο θετικά όσο και αρνητικά συναισθήματα. Θετικά, όπως είναι η αίσθηση της σημασίας που έχει η ψήφος για τη χώρα και το μέλλον του καθενός, περηφάνια για τον υποψήφιο και τις ιδέες που εκπροσωπεί, ενθουσιασμός και αναμονή για το τελικό αποτέλεσμα. Αρνητικά, όπως ανησυχία και απαισιοδοξία είναι εφικτό, όμως, να παρουσιαστούν.
Με ποια κριτήρια όμως επιλέγουν οι ψηφοφόροι; Έντονα και τραυματικά γεγονότα μπορεί να δημιουργήσουν δυνατές συναισθηματικές αντιδράσεις, ικανές να επηρεάσουν μια ψήφο. Η επιλογή φαίνεται, όμως, ότι μπορεί να γίνει με βάση το ποιοι θα τους κάνουν να νιώσουν περισσότερη ασφάλεια, κάποιοι επηρεασμένοι από τα γεγονότα αυτά και κάποιοι αποφασισμένοι να ψηφίσουν ορθολογικά και όχι συναισθηματικά. Γι’ αυτό και οι υποψήφιοι πολιτικοί άρχοντες θα πρέπει να επιλέξουν αν θα χρησιμοποιήσουν συναίσθημα ή νόηση για να πείσουν, ανάλογα με τη θέση που βρίσκονται. 

Το κόστος μιας επιλογής

ΜΕΤΑ τις εκλογές έρχεται η προσγείωση. Οι ταμπέλες κατεβαίνουν, οι ετικέτες κατεβάζονται, τα πλήθη γίνονται πάλι ένα, και ξεκινάει ένας άλλος αγώνας, όχι προεκλογικός. Ο αγώνας για τη διεκδίκηση του αυτονόητου. Και αυτός ο αγώνας περιέχει συναισθήματα και συνθήματα, αγωνίες, φόβους για το μέλλον και τις συνέπειες των επιλογών. Σε αυτόν τον αγώνα οι πολίτες δεν είναι απλά υποψήφιοι. Έχουν εκλέξει και εκλεχθεί όλοι να πρωταγωνιστήσουν. Είτε παραμείνουν ενεργητικοί ή παθητικοί. Είτε αποφασισμένοι ή αναποφάσιστοι. Το κόστος μιας επιλογής μπορεί να καθορίσει μεγάλο μέρος της καθημερινότητας, η συνέχεια είτε πριν ή μετά ανήκει στον καθέναν από εμάς. Μπορεί τελικά να ανήκουμε όλοι σε ένα κόμμα, ποιος ξέρει…
ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΟΡΦΗΣ
Απόφοιτος Παντείου Πανεπιστημίου
Αθηνών - Τμήματος Ψυχολογίας
.sigmalive.com/simerini 
24/2/13