Περιεχόμενα:
1a.Διδάσκοντας τη Γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού σε μαθητές (παραπομπή στο blogg του Βλάση Αγτζίδη)
1. Η Παιδεία ως εθνική άμυνα (των κυριαρχικών δικαιωμάτων, τής ελευθερίας και τής αξιοπρέπειας)
Η έννοια τής «εθνικής άμυνας» είναι μια σύνθετη έννοια που περιλαμβάνει κάθε μορφή υπεράσπισης ενός έθνους έναντι επιβουλών και διεκδικήσεων που –άμεσα ή έμμεσα– απειλούν την ύπαρξη, την επιβίωση και την ακεραιότητά του. Κάθε αντίσταση και αγώνας, ένοπλος ή ηθικός, εναντίον έμπρακτης ή επαπειλούμενης αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων, τής ελευθερίας και τής αξιοπρέπειας ενός έθνους συνιστά ό,τι ονομάζουμε εθνική άμυνα.
Δεν είναι δε τυχαίο ότι η έννοια τής άμυνας έχει συνδεθεί με την έννοια τού έθνους (μιλούμε για εθνική άμυνα), αφού η άμυνα αναλαμβάνεται και ασκείται κυρίως από τις ένοπλες δυνάμεις μιας χώρας, για να διαφυλαχθούν τα ιερά και τα όσια τα οποία συνιστούν ένα έθνος: η πατρίδα, η θρησκεία, η οικογένεια, οι θεσμοί, η ελευθερία, η δημοκρατία, η παιδεία, ο πολιτισμός. Η εθνική άμυνα απλώνεται και σκεπάζει όλα όσα ενσαρκώνει ο ιστορικός βίος ενός έθνους, η εθνική του υπόσταση, η ταυτότητά του ως έθνους. Γι’ αυτό και η άμυνα τού έθνους, η εθνική του άμυνα, έχει μεν ως επίκεντρο και ως αιχμή το ένοπλο τμήμα τής εθνικής άμυνας, τις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά επεκτείνεται και σε μια ηθική και πνευματική άμυνα η οποία περιβάλλει, συμπληρώνει και εμπνέει την εθνική άμυνα. Γιατί δεν πολεμάς και δεν θυσιάζεις τη ζωή σου για την πατρίδα, αν δεν πιστεύεις σε αξίες κι αν δεν εμπνέεσαι από ιδανικά: αν δεν νοιάζεσαι για την ελευθερία τής πατρίδας σου, για τη ζωή και την αξιοπρέπεια των προσώπων που αγαπάς, για τη δημοκρατία και τις παραδόσεις σου, για τη θρησκεία στην οποία πιστεύεις, για τη δική σου τιμή και την τιμή όλων γύρω σου, για αμέτρητες χιλιάδες συμπατριωτών σου, που δεν τους έχεις συναντήσει ποτέ, αλλά που σε συνδέουν μαζί τους η κοινή πατρίδα, η κοινή καταγωγή, η κοινή γλώσσα, η κοινή πίστη, η κοινή ιστορία, τα κοινή ήθη και έθιμα, η κοινή νοοτροπία, οι κοινές αξίες, ο κοινός πολιτισμός. Ό,τι με μια λέξη, στην περίπτωση τής Ελλάδος, θα μπορούσε να ονομασθεί ελληνική παιδεία και ελληνική συνείδηση: αυτή η βαθύτερη, σώψυχη, βιωματική και βιούμενη αίσθηση των κοινών ψυχικών αρετών και πνευματικών ιδιοτήτων τού Έλληνα, το σύνολο των χαρακτηριστικών που ενώνουν όλους τους Έλληνες και τους διακρίνουν ως έθνος. Αυτή ακριβώς η ελληνική παιδεία είναι η εθνική παιδεία μας που είναι προϋπόθεση, στήριγμα και απαντοχή τής εθνικής μας άμυνας. Να γιατί πιστεύω και υποστηρίζω ότι δεν νοείται εθνική άμυνα που δεν πηγάζει, δεν τροφοδοτείται και δεν εμπνέεται από μια εθνική παιδεία, από μια παιδεία που αποσκοπεί στην καλλιέργεια τής προσωπικότητας τού παιδιού, ώστε να αποτελέσει συνειδητό και υπεύθυνο πολίτη μιας ελεύθερης και δημοκρατικής χώρας, τής οποίας την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα και τους δημοκρατικούς θεσμούς να αισθάνεται από μόνος του την ανάγκη και να θεωρεί τιμή του να υπερασπίσει, αν και όποτε χρειαστεί. Η εθνική παιδεία των παιδιών μας, μέσα και έξω από το σχολείο, παράλληλα με την καλλιέργεια και τόνωση τού εθνικού φρονήματος των ενηλίκων πολιτών μέσα από πρότυπα και ιδανικά που πρέπει να προβάλλει η κοινωνία μας, η εθνική δηλ. παιδεία σε μια ευρύτερη σύλληψή της, είναι αυτή που οδηγεί σε μια ουσιαστική και ενεργό εθνική άμυνα, στην οποία το ηθικό και πνευματικό σκέλος παίζουν καθοριστικό ρόλο. Δείτε ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας
του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη
του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη
2. Πουθενά δεν γίνεται τέτοια απαξίωση της εθνικής μας ζωής, όσο μέσα στο πανεπιστήμιο!
Συνέντευξη του τότε κοσμήτορος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Συγκλητικού, κ. Εμμανουήλ Μικρογιαννάκη, ο οποίος μιλάει στο Η.Ν (Hellenic Nexus).
Hellenic NEXUS: Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα βάλλεται από παντού. Ωστόσο, ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι βολές εκ των έσω. Αρχίζοντας με τη μείωση βασικών μαθημάτων (όπως τα Αρχαία Ελληνικά), την….
απάλειψη του προσδιορισμού «εθνική», περνώντας στην αλλοίωση κειμένων, κυρίως στα βιβλία της Ιστορίας, και καταλήγοντας στην ουσιαστική κατάργηση της, κάνοντας τη μάθημα επιλογής! Πώς τα ερμηνεύετε όλα αυτά εσείς, που έχετε διά βίου υπηρετήσει την Ελληνική Παιδεία και, μάλιστα, από την έδρα της Ιστορίας;
απάλειψη του προσδιορισμού «εθνική», περνώντας στην αλλοίωση κειμένων, κυρίως στα βιβλία της Ιστορίας, και καταλήγοντας στην ουσιαστική κατάργηση της, κάνοντας τη μάθημα επιλογής! Πώς τα ερμηνεύετε όλα αυτά εσείς, που έχετε διά βίου υπηρετήσει την Ελληνική Παιδεία και, μάλιστα, από την έδρα της Ιστορίας;
Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης: Σήμερα, πράγματι, μας απασχολεί μία κατάστασις, η οποία είναι ανυπόφορη! Πολλαπλά πλήγματα και κίνδυνοι που υπάρχουν για το Έθνος μας. Ποιο είναι αυτό το Έθνος; Μήπως αυτή η έννοια έχει παραμεληθεί και παραγκωνισθεί, ώσπου να την εγκαταλείψουμε; Πολλά με το όνομα «εθνικόν» έλειψαν. Μένει ακόμη «εθνικός κήπος», «εθνικό θέατρο», «εθνική άμυνα». Επί του παρόντος μένουν. Μήπως είναι ένας διωγμός του Έθνους; Για να επιτευχθεί η σημερινή άλωση της Παιδείας, έπρεπε να υπάρξει το «έμψυχο υλικό» που θα την πραγματοποιούσε. Που θα τολμούσε να σβήσει τη λέξη «Εθνική» που καθόριζε την Ελληνική Παιδεία, να εξωραΐσει τα 400 χρόνια υποδούλωσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, να συρρικνώσει σε 4 σελίδες την Επανάσταση και σε 8 σειρές την Άλωση, να αλλοιώσει νεώτερα ιστορικά γεγονότα, όπως εκείνο των Ιμίων, και να φτάσει στο τελευταίο βήμα του σχεδίου: να κάνει την ιστορία «μάθημα επιλογής».
Η.Ν.: Τι ακριβώς συνιστά αυτό που αποκαλούμε «Εθνος»;
Ε.Μ.: Ο χώρος και ο χρόνος. Πρώτον είναι ο χώρος. Χρόνος είναι όλη μας η Ιστορία. Το Έθνος γίνεται μέρος της εθνικής μας υποστάσεως. Δηλαδή, το Έθνος είναι η ίδια η ψυχή μας. Χρονικότητα και εθνικότητα σχεδόν συμπίπτουν. Το Έθνος, δε, για να υπάρχει μία αφετηρία, έχει ένα παρελθόν. Έχει ένα πόθεν. Και βέβαια έχει το νυν, αλλά οπωσδήποτε και μια προσδοκία, ένα όραμα. Αν δεν έχει όραμα, δεν ζεσταίνεται η ψυχή του ανθρώπου, δεν τείνει κάπου. Και όταν δεν τείνει κάπου, λέει: «Καλά είμαι εδώ, επαναπαύομαι και βολεύομαι επί του παρόντος». Ζει μόνο για το παρόν. Αλλά το Έθνος πρέπει να έχει κάποιο όραμα, στο οποίο να τείνει. Ετσι μόνο ζωοποιείται ο άνθρωπος.
Η.Ν.: Μήπως ο στόχος είναι να μην έχουμε μέλλον;
Ε.Μ.: Να μην έχουμε Εθνος! Όσο κάποιος τοξεύει στο μέλλον και έχει ένα όραμα, τόσο ζητεί βαθύτερες ρίζες στο παρελθόν. Όλα τα Έθνη της Γης ζητούν το «ριζοβολείν», δηλαδή να βάλουν ρίζα βαθιά και, αν δεν έχουν, να βρουν. Διότι, όπως συμβαίνει και με το φυτό, αυτό δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν δεν ριζώσει καλά. Το ίδιο κάνουν και τα ζώα, το ίδιο κάνουν και οι άνθρωποι. Αν, λοιπόν, το Έθνος μας δεν έχει ρίζα, δεν έχει και μέλλον. Έχει, δε, αποδειχθεί ότι έθνη που είχαν μικρή προοπτική, είχαν και μικρό παρελθόν. Και πολλές φορές κατασκευάζουν παρελθόν από τα λίγα στοιχεία που έχουν, κάνοντας και κάποια μυθοποίηση αυτού του παρελθόντος. Αυτό το έκαναν οι Ρωμαίοι. Όταν εξελίχθησαν, έσκυψαν βαθιά να βρουν ρίζες και, μάλιστα, βρήκαν ελληνικές! Αναφέρθηκαν στα Τρωικά για να κάνουν μεγάλο παρελθόν. Αυτό κάνουν και οι Αμερικανοί. Αν τους πεις σήμερα «Οι ερυθρόδερμοι είναι το παρελθόν σας», θα πουν «Όχι, δεν είναι αυτοί το παρελθόν μας. Είναι η Ευρώπη». Άρα, όταν έχουμε τέτοιο παρελθόν, πρέπει να το προσέξουμε. Όχι να λατρεύουμε το παρελθόν καθεαυτό, αλλά να είναι μια γόνιμη αφετηρία. Δεν υπάρχει κίνησις προς το μέλλον, αν δεν υπάρχει κάποιο θεμέλιο.
Η.Ν.: Είναι η Ιστορία το «εργαλείο» για να κάνουμε αυτή τη «διαδρομή»; Όχι μόνο από το παρελθόν στο τώρα, αλλά και προς το μέλλον…
Ε.Μ.: Την Ιστορία την υφαίνουμε εμείς οι ίδιοι. Και όχι μόνον την υφαίνουμε είναι βίωμα μας, μέρος του ψυχισμού μας. Χωρίς τον ιστορικό βίο, εμείς είμαστε ένα σωματίδιον. Η Ιστορία είναι το ένδυμα μας, ο χιτώνας που φορούμε. Διότι ενυφαίνεται μέσα εις το άτομο αυτή η έννοια της Ακροπόλεως, των μνημείων της Ακροπόλεως. Ο χρόνος δεν είναι κάτι ανεξάρτητο ημών. Η χρονικότητα ως μορφή εσωτερικής εποπτείας, όπως θα έλεγε ο Καντ, είναι δικό μας πράγμα. Και αναφαίρετο. Θα φύγει μόνο όταν πεθάνουμε.
Οι επιπτώσεις της μετατροπής της Ιστορίας σε μάθημα επιλογής
Η.Ν.: Τι επιδιώκεται, λοιπόν, αφαιρώντας ουσιαστικά την Ιστορία (με τη μετατροπή της σε μάθημα επιλογής) στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση;
E.M.: Απαξιώνεται γενικά το παρελθόν, το οποίον είναι μια πλούσια Ιστορία. Μοναδική στην παγκόσμια Ιστορία, όσο και αν θέλουμε, εξετάζοντας την εις βάθος, να βρούμε και τρωτά της σημεία. Αυτή η Ιστορία δεν ήταν μόνο κάτι το θαυμαστό. Είχε και τραγωδία. Το κλασικό είναι μαζί γοητεία και φρίκη. Η Ελληνική Ιστορία είναι δραματική. Δεν είναι μόνο εξάρσεις. Είναι και καταπτώσεις, είναι και αλώσεις…
Η.Ν.: Γιατί ενοχλεί τόσο;
Ε.Μ.: Διότι θέλουν να μας τα αποστερήσουν όλα αυτά και να τα πάρουν άλλοι λαοί. Για παράδειγμα, οι Τούρκοι περιμένουν: αν εσείς απεμπολήσετε την Εφεσο, τη Μίλητο, την Κωνσταντινούπολη, τα κάνουμε δικά μας! Ο Νταβουτογλού έχει πει πολύ χαρακτηριστικά: «Εμείς θα αξιοποιήσουμε όλα τα παρελθόντα. Μεταξύ αυτών [των παρελθόντων] είναι και το ελληνικό. Και με αυτά θα φτιάξουμε το παρελθόν μας, τον Τουρκισμό μας, που ουδείς επιτρέπεται να τον θίξει.» Έχουμε, λοιπόν, μια έξαρση του εθνικισμού τους, σε αντίθεση με εμάς. Και από την άλλη πλευρά, ξέρετε τι λέει ο Εθνικός Ύμνος των Ιταλών, που είναι φιλελεύθερος λαός; Ουέ και αλοίμονο, αν είχαμε εμείς τέτοιο εθνικό ύμνο! «Αδελφοί Ιταλοί, η Ιταλία ξύπνησε, φόρεσε την περικεφαλαία του Σκιπίωνος, η Νίκη είναι δική μας! Δούλοι μας, θα στρατευτείτε σ’ αυτό τον μεγάλο αγώνα, έτοιμοι να φτιάξετε τη ζωή σας; – Ναι, φωνάζουν όλοι»! Όλοι οι λαοί, στους εθνικούς τους ύμνους, έχουν μια προτροπή: «Μπρος, ξυπνήστε, κάντε κάτι!»
Η.Ν.: Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που διατρέχουμε;
Ε.Μ.: Το γενικό σχέδιο που διαβλέπω είναι η μείωσις της εννοίας «Ελλάς». Η μείωσις γίνεται κατά δυο τρόπους: ή παίρνουμε μια ψαλίδα και κόβουμε εδάφη – δεν ξέρω αν είναι στη Θράκη, στο Αιγαίο ή κάπου άλλου – και το άλλο είναι η ψαλίδα της χρονικότητος. Κατά καιρούς, έχουμε δει περιορισμό της Ιστορίας στο Γυμνάσιο ή πραγματική περικοπή. Θα πουν ότι «αυτό δεν μας ανήκει». Άλλοτε είπαν: «Η Ελληνική Ιστορία κόβεται περί το 476 ή κόβεται στο 146, διότι τότε γίνεται Ρωμαϊκή και, από εκεί και πέρα, δεν έχουμε Ελληνική Ιστορία». Εμείς λέμε «Υπάρχει Ελλάδα κάτω από τη Ρώμη». Διότι η Ρώμη εσεβάσθη τον ελληνικό πολιτισμό, σχεδόν τον προώθησε. Είχε, μεν, ρωμαϊκό μανδύα πολιτειακό, αλλά πολιτιστικά ανεπτύσσετο πάρα πολύ καλά. Έτσι, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στη βυζαντινή της περίοδο, είναι και δική μας εθνική ιστορία, την οποία δεχθήκαμε και απετέλεσε μέρος του εθνικού μας κορμού. Αλλά, όταν τα περισσότερα μέρη της Μ. Ασίας τα οικειοποιούνται και τα σφετερίζονται οι Τούρκοι, καταλαβαίνετε τι κάνουμε εμείς…
Η.Ν.: Και τι κάνουμε εμείς γι’ αυτό;
Ε.Μ.: Πολιτική, η οποία δεν είναι εθνικώς πρέπουσα!
Η.Ν.: Ποιοι «εμείς», κύριε καθηγητά; Να πούμε ξεκάθαρα και ποιοι το επιδιώκουν;
Ε.Μ.: Πολλοί κάνουν σχέδια. Εγινε ένα σχέδιο: να αναπλαστεί, να αναδιαμορφωθεί η Νοτιοανατολική Ευρώπη. Συγγράφτηκε, λοιπόν, μια τετράτομη ιστορία. Τι πρέπει να διδάσκεται, πώς πρέπει να είναι, πού πρέπει να τείνει αυτή η Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αυτή η ιστορία μειώνει την Ελλάδα, γιατί κανείς εκ των συγγραφέων της δεν ήταν Ελλην – από την Κροατία, τη Ρουμανία, τη Γιουγκοσλαβία κ.λπ. Κανείς Έλλην.
Η.Ν.: Να μου επιτρέψετε να επιμείνω στο να ειπωθούν κάποια ονόματα.
Ε.Μ.: Δεν λέω ονόματα, διότι δεν αξίζει τον κόπο…..
Η.Ν.: Αυτή την τετράτομη ιστορία την έχει δεχθεί το Υπουργείο Παιδείας;
Ε.Μ.: Δεν μας έχει δοθεί ακόμη. Εν πάση περιπτώσει, σε όλα έχει μειωθεί η Ελλάδα. Και ο αγώνας του 1821 δεν δικαιώνεται. Διότι λένε: «Κάνατε ένα αγώνα εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ περνούσατε καλά». Δικαιώνει ουσιαστικά τους Τούρκους εις το ότι ήταν μάλλον άχρηστος ο αγώνας. Εδώ αμφισβητείται ακόμη και το φρόνημα των ηρώων της Επανάστασης! Ενώ αυτοί που έκαναν την Επανάσταση, αν και ήσαν ολιγογράμματοι και αγράμματοι, είχαν έντονο εθνικό φρόνημα. Πίστευαν στην αρχαιότητα και σε όλες τις φάσεις του Ελληνικού Κόσμου. Όλοι αυτοί είχαν έντονο εθνικό συναίσθημα. Ζούσαν το παρελθόν πολύ έντονα, το θεωρούσαν δικό τους και έτειναν στο μέλλον. Είχαν ένα εθνικό όραμα!
Το θέμα της γλώσσας
Η.Ν.: Ποια είναι η δική μας ευθύνη, όχι απαραίτητα προσωπικώς, και ιδιαιτέρως των εκπαιδευτικών;
Ε.Μ.: Και προσωπικώς! Όταν διδάσκουμε παν ό,τι άλλο πλην της ελληνικής μας κληρονομιάς, αυτό είναι φυσικά καθ’ οιονδήποτε τρόπο περιορισμός του μαθήματος της Ιστορίας, αλλά και των πολιτιστικών αγαθών. Για παράδειγμα, των Αρχαίων Ελληνικών. Διότι, εδώ που τα λέμε, η ελληνική γλώσσα είναι εκείνη που μας συνδέει με το παρελθόν αμεσότερα. Εδώ παρατηρείται ότι κάνουμε παν το δυνατόν να τονίσουμε ότι είναι άλλη γλώσσα η Αρχαία και άλλη η Νέα Ελληνική! Η ιδέα ότι είναι «άλλη» γλώσσα καλλιεργείται με κάθε τρόπο. Και, μάλιστα, γίνεται και προσπάθεια να αλλοιώνεται η γλώσσα, ώστε να γίνεται απομάκρυνση…
Η.Ν.: Με ποιον τρόπο, γίνεται αυτή η «απομάκρυνση»;
Ε.Μ.: Λέγοντας, για παράδειγμα, όχι στους τόνους: απλοποιείς την ορθογραφία, βάζεις το λατινικό αλφάβητο. Αυτή η επιδίωξις είναι εθνικώς επιβλαβής. Εμείς πρέπει να είμεθα συνδετικώτατοι στη γλώσσα. Συνδετικώτατοι είναι πολλοί λαοί: οι Γάλλοι, οι Άγγλοι… Συνδετικώτατοι είναι και οι Ισραηλινοί, οι οποίοι δεν είχαν γλώσσα. Και είναι «θαύμα» αυτό που έγινε στο Ισραήλ. Ενώ δεν είχαν ομιλούμενη γλώσσα, κάθησαν οι λόγιοι και κατασκεύασαν γλώσσα ομιλούμενη από τη γλώσσα της Βίβλου, που ήταν απρόσφορη. Διότι δεν ήταν εύκολο να κατασκευάσεις από μια γλώσσα της Βίβλου -της λεγομένης από εμάς «Παλαιάς Διαθήκης», που είναι σχεδόν ποιητική και δεν παρέχει στοιχεία ομιλούμενης γλώσσας- μια γλώσσα ομιλούμενη. Εάν, για παράδειγμα, έσπαγε η γλωσσική παράδοση και στο μέλλον θέλαμε να κάνουμε από την αρχή ελληνική γλώσσα ομιλούμενη, για μας θα ήταν πολύ ευκολότερο απ’ ό,τι για τους Ισραηλινούς. Διότι η ελληνική γλώσσα, με την τραγωδία της, παρέχει διαλογικά στοιχεία. Και με τους διάλογους του Πλάτωνος ή του Λουκιανού κ.λπ.
Η.Ν.: Που σημαίνει ότι δεν ελλοχεύει κίνδυνος εξαφάνισης της ελληνικής γλώσσας;
Ε.Μ.: Εγώ πιστεύω ότι, ακόμα κι αν προς στιγμήν παραμερίσουμε τα Αρχαία Ελληνικά, θα επανέλθουν. Το 2100, το 2200, δεν ξέρω. Αυτή είναι η ουσία της Παιδείας. Τα Αρχαία Ελληνικά έχουν ένα ζωντανό, παιδευτικό χαρακτήρα. Ανανεώνουν τον άνθρωπο. Τον πτερώνουν. Όταν, κατά την Αρχαιότητα, τα Ελληνικά εγκαταλείφθηκαν στο δυτικό μέρος της αυτοκρατορίας χάρη των Λατινικών, έσβησαν σε όλη τη μεσαιωνική περίοδο. Εδιδάσκοντο στην Κωνσταντινούπολη, αλλά όχι στο δυτικό κράτος. Οπότε, περί την Αναγέννηση, τους ήρθε μια έντονη λαχτάρα να γυρίσουν στην Ελλάδα και, σιγά-σιγά, άρχισαν να διαβάζουν τα Αρχαία Ελληνικά. Η Αναγέννηση αυτή της Ελλάδος εσήμανε την Αναγέννηση της Ευρώπης. Το ξαναγέννημα του Ανθρώπου, που είχε βυθιστεί στον Μεσαίωνα, που είχε χάσει την έννοια της ανθρωπιάς. Τώρα (με την Αναγέννηση) ο άνθρωπος χαίρεται τη Φύση, συνομιλεί μαζί της, αισθάνεται πτέρωμα ψυχικό, ώστε αυτός ο πολιτισμός φέρει τον πολιτισμό. Δηλαδή, δημιουργεί τον άνθρωπο στην τελειότερη του μορφή.
Πανεπιστημιακή… τρομοκρατία!
Η.Ν.: Τότε γιατί χτυπιέται τόσο άγρια (από παντού) αυτός ο πολιτισμός;
Ε.Μ.: Χτυπιέται κατά τούτο. Θα μελετάτε, αλλά με μια προϋπόθεση: Θα θεωρείται (αυτός ο πολιτισμός) «κοινή μεσογειακή κληρονομιά», όχι ελληνική. Δεν είναι προνόμιο της Ελλάδος ότι αυτή τον έχει ως παρακαταθήκη και κληρονομιά της. Είναι κληρονομιά «όλων μας». Η φράση αυτή προβάλλεται στο Τμήμα Ιστορίας, τώρα που δεν είμαι εκεί πρόεδρος.
Η.Ν.: Δηλαδή ο εκάστοτε πρόεδρος ελέγχει και καθορίζει το τι διδάσκεται στο τμήμα του;
Ε.Μ.: Η κακομοιριά των Πανεπιστημίων έφερε όλα αυτά τα πράγματα. Διότι αρνηθήκαμε να υπηρετούμε εκείνο για το οποίο έχουμε κληθεί. Διότι υπάρχουν αυτοί που θέλουν να ικανοποιούνται τα σχέδια που λένε μείωση της Ελλάδος, σε κάθε τομέα. Και εδαφικώς και χρονικώς (ιστορικώς). Πρέπει να περιοριστεί η Ελλάδα. «Πολύ ψηλά» είχε πάει το όνομα της Ελλάδος!
Η.Ν.: Εννοείτε Ελληνες καθηγητές;
Ε.Μ.: Έλληνες μίσθαρνα όργανα στο Τμήμα Ιστορίας, στο τμήμα που υφαίνει την ιστορική πραγματικότητα. Σε αυτό το Τμήμα, πιστεύω ότι έχω παίξει ένα ρόλο κατά τούτο: είδα ό,τι αποκλείνει – δηλαδή, ό,τι υπηρετεί τον σκοπό που θέλουν αυτοί. Και επειδή το είδα αυτό, έφυγα από το Φιλολογικό Τμήμα, με δική μου αίτηση, και πήγα στο Ιστορικό. Το να πάω στο Ιστορικό δεν ήταν απλώς ένας λόγος. ‘Επρεπε να πάρω και την προεδρία. Διότι, χωρίς προεδρία, δεν κατευθύνεις το Τμήμα. Εβαλα υποψηφιότητα και βγήκα πρόεδρος. Έπαιρνα πάντοτε 70% των ψήφων. Άρα, η ετυμηγορία του τμήματος ήταν 70 προς 30. Εάν – προσέξτε τη δραματικότητα – ζητούσα φανερή ψηφοφορία, δεν θα έπαιρνα καμία ψήφο! Καταλαβαίνετε πόσο μεγάλη πίεση ασκείται; Τρομοκρατία. Αυτό δείχνει ότι οι λίγοι αυτοί (το 30%) έχουν τη μεγάλη δύναμη… Εδώ αρχίζει το θέμα της τρομοκρατίας στο Πανεπιστήμιο. Η ηγετική μορφή από αυτούς, που τους κατευθύνει, εξέπεσε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ζήτησα από τον Πρύτανη να εφαρμόσει την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως κάνουμε πάντοτε. Κατά το Σύνταγμα, οι αποφάσεις του Σ.τ.Ε. είναι άμεσα εκτελεστές. Κανένας Πρύτανης, ούτε Γέροντας, ούτε Δημόπουλος, ούτε Μπαμπινιώτης εφήρμοσε την απόφαση! Τον άφησαν εκεί, να διδάσκει και να πιέζει…
Η.Ν.: Και ποιο είναι το όνομα του, κύριε καθηγητά;
Ε.Μ.: Τον ξέρει όλος ο κόσμος! Λιάκος λέγεται. Άρα, αυτή τη στιγμή, το Τμήμα αυτό δεινοπαθεί. Δεν υπάρχει μια δύναμη να φέρει μια ανάσχεση! Χαρακτηριστικό είναι ότι, όταν έκανα την πρώτη τετραετία (προεδρίας) και επειδή θα μεσολαβούσαν δυο χρόνια για να ξαναθέσω υποψηφιότητα, έλειψα για να κάνω ένα σημαντικό έργο (Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού) και στην Κίνα, και στην Ινδία. Γυρίζοντας ξαναβγήκα πρόεδρος, και η πρώτη μου δουλειά ήταν να δω τι γίνεται στο Τμήμα Ιστορίας. Βλέποντας τον κατάλογο των διδακτορικών των υποψηφίων διδακτόρων που έχουμε στο Τμήμα, είδα ότι, ενώ ο νόμος καθόριζε να πάρουμε μόνο δύο στην ανωτέρα Ιστορία, που είναι η κρίσιμη Ιστορία για το μεταπτυχιακό πρόγραμμα, υπήρχαν διακόσιοι! Αυτοί οι διακόσιοι ταχέως αποκτούν το διδακτορικό, χωρίς εμπόδια, και έχουν τη δυνατότητα να κάνουν 7μελείς επιτροπές με «δικούς τους» και να τους προωθούν «διδακτοροποιούντες τους»! Είναι μεγάλη υπόθεση αυτό. Να έχεις το «έμψυχο υλικό». Διότι αυτοί που θέλουν να δράσουν, πρέπει να έχουν ένα φυτώριο. Να έχουμε διακόσιους ανθρώπους που να έχουν τοποθετηθεί σε διακόσιες πανεπιστημιακές μονάδες ή σε ινστιτούτα πνευματικά ή να έχουν πάρει κάποιες θέσεις με κάποιο τίτλο – δηλαδή, να μην είναι απλοί απόφοιτοι πανεπιστημίων, αλλά να έχουν κάποιο διδακτορικό. Πολύ σκληροί στα διδακτορικά «των άλλων» και πολύ εύκολοι στα διδακτορικά αυτών. Θα ήταν ευχής έργον να γραφεί μια διατριβή «τι απέγιναν οι διακόσιοι λαθραίως εισελθόντες εις το μεταπτυχιακόν πρόγραμμα»…
Η.Ν.: Όσοι συνάδελφοι σας δεν λειτουργούν έτσι (ακόμη και αν είναι λίγοι), γιατί δεν αντιδρούν;
Ε.Μ.: Είναι πολλοί. Αλλά είτε δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα, είτε σκέπτονται «πού να μπλεχτώ τώρα σε φασαρίες. Θέλω να εξελιχθώ σε μια ανώτερη βαθμίδα». Είναι πολύ φυσικό. Ο καθηγητής, όταν μπαίνει στο Πανεπιστήμιο, έχει τέσσερις βαθμίδες: είναι λέκτωρ, επίκουρος, αναπληρωτής και καθηγητής. Η κύρια μέριμνά του είναι πώς να πάει στην επόμενη βαθμίδα! Αυτό δεν το κατακρίνω. Είναι θεμιτό. Αλλά υπάρχουν και μερικά όρια. Διότι έχουμε έναν σκοπό. Έχουμε Τμήμα Ιστορίας; Έχουμε Εθνική Ιστορία; Ποια είναι αυτή; Ποιο είναι το εθνικό μας πρόβλημα; Τι θα πει «Ελλάς»; Τι σήμα εκπέμπει η Ελλάς; Εκπέμπει ένα σήμα, που σημαίνει ορισμένα πράγματα. Σήμα = σημαία. Μπορεί να είναι «πανί», αλλά είναι σύμβολο. Και εδώ «συμβάλλει», μαζεύεται η όλη εθνική υπόστασις. Η σημαία είναι το οπτικό σύμβολο του Έθνους, το σύντομο. Ο Εθνικός μας ‘Υμνος λέει τι γυρεύω ως Έθνος. Αν σβήσουμε ως Έθνος, τότε τι είμεθα; Είδατε κάποιο κράτος, όπως τη Γερμανία, την Ιρλανδία, τη Σουηδία ή τη Γαλλία, να εγκαταλείπει την εθνικότητα του; Θα μας «πετάξουν έξω»! Είναι σαν να μας «γδύνουν» ψυχικώς. Δεν ζεις χωρίς Έθνος!
Η.Ν.: Το να «μας πετάξουν έξω» μπορεί να επιτευχθεί ευκολότερα μέσα από την Παιδεία;
Ε.Μ.: Εγώ στην Παιδεία βλέπω ότι, με τον περιορισμό των Αρχαίων Ελληνικών και της Ιστορίας, δεν έχουμε καλή προοπτική. Με αυτή τη χαλάρωση που υπάρχει, ευνοείται η αμεριμνησία, η ολιγωρία περί τα εθνικά θέματα. Στο Πανεπιστήμιο, οι περισσότεροι λένε «αν μιλήσω και φωνάξω, δεν θα εξελιχθώ».Έπειτα, οι φοιτητές με τους οποίους συνεργάζεσαι, ψηφίζουν. Και δεν σε «βγάζουν» Πρύτανη, αν δεν σου βρουν κάποια «τρωτά». Τα «τρωτά» έγιναν… προτέρημα! Έχω πολλές περιπτώσεις που οι Πρυτάνεις ακολουθούν την τακτική που τους λένε οι φοιτητές. Οι καταλήψεις διαδέχονται η μία την άλλη. Το λεγόμενο «άσυλο» έχει τόσο παραχαραχθεί, ώστε θα ευχόμουν σήμερα να βρούμε ένα… άσυλο να μας γλυτώσει από το υπάρχον άσυλο! Πουθενά δεν γίνεται τέτοια απαξίωση της εθνικής μας ζωής, όσο μέσα στο Πανεπιστήμιο! Εν ονόματι του άσυλου, μπορεί να πας στο Πανεπιστήμιο και να κάνεις του κόσμου τις αθλιότητες, χωρίς να παρέμβει κανείς. Αν αποφασίσουν οι φοιτητές να κλείσουν τη Σχολή (και είναι γνωστός ο τρόπος με τον οποίο αποφασίζουν), οι καταλήψεις διαδέχονται η μία την άλλη. Αυτό δεν το μαθαίνει ο κόσμος. Αυτό είναι κατάχρησις του ασύλου! Διότι, ενώ λένε ότι «το άσυλο είναι για να μπορεί ελευθέρως ο καθηγητής να κυκλοφορεί και να λέει ό,τι θέλει» (ελευθερία και διδασκαλία ιδεών), δεν του επιτρέπεται! Όχι μόνο να έχει ελευθερία διακινήσεως ιδεών, αλλά ούτε να μπει στο Πανεπιστήμιο! Δηλαδή τελεία αχρήστευσις της εννοίας του ασύλου. …Στην παιδεία, με τον περιορισμό των Αρχαίων Ελληνικών και της ιστορίας, δεν έχουμε καλή προοπτική. Με αυτή τη χαλάρωση που υπάρχει, ευνοείται η αμεριμνησία και η ολιγωρία περι τα εθνικά θέματα.
Το άγνωστο παρασκήνιο στα ΑΕΙ
Η.Ν.: …και αντίθετα με την έννοια της Δημοκρατίας.
Ε.Μ.: Ποια έννοια Δημοκρατίας; Είναι η Δημοκρατία των ολίγων, η δημοκρατία του «συφερτού». Αυτοί επιβάλλονται με μερικούς καθηγητές. Και μερικοί φοιτητές, που είναι «συφερτός», κάνουν ό,τι θέλουν. Αποφασίζουν: θα καταλάβουμε τη Φιλοσοφική Σχολή! Ενας καθηγητής μεμονωμένα, το πολύ-πολύ, να πει «δεν θα κάνω εξετάσεις». Το λένε πολλοί, αλλά μόλις προχωρήσουν στην ημέρα των εξετάσεων, σιωπούν. Άρα, οι φοιτητές ξέρουν ότι, ακόμα κι αν απειλήσει ο καθηγητής, υπάρχουν τρόποι εύκολοι τρόποι. Θα «του σύρει» μια φωνή ο Πρύτανης, ο οποίος συνεργάζεται μαζί τους και τον κάνουν ό,τι θέλουν – τον έχουν εκλέξει! Εσύ, ο καθηγητής, δεν μπορείς να βρεθείς ανάμεσα στους φοιτητές και τους Πρυτάνεις. Δηλαδή ανάμεσα σε Συμπληγάδες… Θα σας πω ένα χαρακτηριστικό, για το οποίο καμαρώνω. Ως Κοσμήτωρ της Σχολής έχεις τον δεύτερο ρόλο στο Πανεπιστήμιο, μετά τον Πρύτανη. Το Πανεπιστήμιο έχει τέσσερις Κοσμήτορες. Περί το 2000, έπρεπε να πούμε για μια φορά ότι «θα χάσουμε το εξάμηνο». Να μη μείνει απειλή, αλλά να το κάνουμε. Γιατί, επαναλαμβάνω, τέτοιες απειλές έχουν γίνει σε όλα τα Πανεπιστήμια. Έχω, λοιπόν, τη θέση του Κοσμήτορος και πρέπει να θέσω αυτό το πρόβλημα για όλη τη Φιλοσοφική Σχολή (πάνω από 10 τμήματα, 25.000 φοιτητές). Αρχίζει η κατάληψις. Απαγορεύεται η είσοδος των φοιτητών και των καθηγητών στο Πανεπιστήμιο. Φυσικό ήταν να τους πω: «Πού πάτε, με αυτό τον τρόπο θα χάσετε το εξάμηνο σας.» – «Καλά, μας το είπαν και άλλοι.» -«Σας καλώ και κάνω και συνεδρίαση. Έλα κι εσύ, κύριε Πρύτανη, να είσαι παρών», του λέω, «για να δεις ότι η απειλή είναι άμεση». – «Ας τελειώσουμε το εξάμηνο και θα μετρήσουμε τις εβδομάδες μαθήματος, αν έγιναν 13», λέει ο Πρύτανης. Ούτε μία δεν είχε γίνει! Κατάλαβα ότι είχαν συνεννοηθεί. Όταν τελείωσε το εξάμηνο, βγάζω μία ανακοίνωση η οποία κοινοποιείται σε όλα τα μέλη της Φιλοσοφικής Σχολής, και στους φοιτητές, και στο διοικητικό προσωπικό και στους συναδέλφους καθηγητές: «Αγαπητοί συνάδελφοι, το εξάμηνο ετελείωσε. Όλοι ξέρουμε πώς. Δεν έγιναν μαθήματα. Αφού δεν έγιναν μαθήματα, δεν θα κάνουμε εξετάσεις»! Ε, τότε άρχισε ο πόλεμος. Λέει ο Πρύτανης να πάμε το πρόβλημα στη Σύγκλητο και εκείνη να αποφασίσει. Η Σύγκλητος γυρίζει το θέμα στα επί μέρους τμήματα.
Η.Ν.: Γιατί;
Ε.Μ.: Διότι αυτό ζήτησαν οι φοιτητές! Πηγαίνουν στη συνεδρίαση κάθε Τμήματος και αποφασίζουν αυτοί και εξω-πανεπιστημιακά στοιχεία. Ετσι βγαίνει απόφασις από μέλη που δεν ανήκουν στο Τμήμα ή πηγαίνουν από Τμήμα σε Τμήμα. Άρα, τα ίδια πρόσωπα λαμβάνουν αποφάσεις να κάνουν εξετάσεις χωρίς να έχουν γίνει (λόγω καταλήψεων) καθόλου μαθήματα. Εξετάσεις επί ποίας ύλης; Επί μηδαμινής. Εμπαιγμός, δηλαδή. Κατά σύμπτωση, δεν ήμουν μόνο Κοσμήτωρ, αλλά και πρόεδρος στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Λέω: «Ας γίνουν στα άλλα Τμήματα, στο δικό μου δεν θα γίνουν εξετάσεις.» Οι φοιτητές φώναζαν. Άρχισαν να με πιέζουν. Εγώ δεν υπέκυπτα. Και έκαναν το εξής τρομακτικό: πάει ο Πρύτανης με τον Υπουργό Παιδείας και με απολύουν! Η θητεία μου τελείωνε σε δύο μήνες. Αλλά έπρεπε να γίνουν οι εξετάσεις… Άπαξ και παύομαι εγώ, αναλαμβάνει ο αναπληρωτής και κάνει εξετάσεις! Το τελευταίο μετερίζι που μου έμενε ήταν το δικό μου μάθημα. Είπα, λοιπόν: «Κάντε εσείς εξετάσεις όπου θέλετε, εγώ δεν κάνω στο δικό μου μάθημα.» Αλλά δεν ήταν μόνο το Φιλολογικό. Είχα και άλλα Τμήματα. Οπότε πήγαν στον Πρύτανη και απαίτησαν να βρεθεί λύση. Και βρήκαν τον τρόπο: να κάνουμε μια συνεδρίαση Συγκλήτου, στην οποία συμμετέχουν μόνο οι πρόεδροι των τμημάτων και ορισμένος μικρός αριθμός φοιτητών. Αλλά απαίτησαν από τον Πρύτανη να γίνει η συνεδρίαση όχι στη μικρή αίθουσα που συνεδριάζει η Σύγκλητος, αλλά στη μεγάλη αίθουσα των τελετών του Πανεπιστημίου. Γέμισε, λοιπόν, η αίθουσα με φοιτητές που άρχισαν να με απειλούν. Παρά τις πιέσεις δεν υποχώρησα και, παρά την απόφαση του Πρύτανη να γίνουν οι εξετάσεις με μια επιτροπή, τελικά εξετάσεις δεν έγιναν. Και βρήκαν τρόπο να μη μου δώσουν τον βαθμό του «ομότιμου» καθηγητού – ένα βαθμό που τον παίρνουν όλοι. Βεβαίως, για μένα είναι άκρως τιμητικό. Και, βεβαίως, οι φοιτητές πέτυχαν να έχουν στο ενεργητικό τους την τιμωρία ενός καθηγητή που δεν έκανε εξετάσεις, αφού δεν είχαν γίνει μαθήματα ολόκληρο το εξάμηνο λόγω καταλήψεων. Πρέπει να είμεθα πειθήνια όργανα σε όλα. Καταλαβαίνετε τι μηχανισμοί κινούνται και σε μπλέκουν…
Η.Ν.: Οι φοιτητές που δημιουργούν αυτές τις καταστάσεις προωθούνται;
Ε.Μ.: Βεβαίως. Αυτοί συνήθως παίρνουν τίτλους. Αυτούς προωθούν, καμιά φορά, και στα μεταπτυχιακά. Γιατί αυτοί είναι όργανα. Δεν είναι κακά παιδιά. Τους χαλάει το σύστημα. Αν υπήρχε κάπως η έννοια ότι υπάρχει τάξις, κάποια δυνατότητα να επιβληθεί κάποια ποινή… Όπως είπε ένας φιλόσοφος: «Αν φτάσουμε στο σημείο να υπάρχει ανεπιπληξία, δηλαδή να απαγορεύεται η απλή επίπληξις, τότε χαθήκαμε»! Διότι Παιδεία είναι έπαινος και ψόγος. Όταν ισοπεδώνονται όλοι, δεν υπάρχει Παιδεία!
Η.Ν.: Το σύστημα αυτό, όμως, επιβάλλεται εκ των άνω, που σημαίνει ότι και οι καθηγητές έχουν ευθύνες.
Ε.Μ.: Αυτοί που θέλουν να εξασθενήσουν την Παιδεία έχουν τρόπους να το προωθούν και να τους καθοδηγούν.
Η.Ν.: Σε «αυτούς» συμπεριλαμβάνονται και πολιτικά πρόσωπα;
Ε.Μ.: Για τους πανεπιστημιακούς μιλάω. Η Πολιτεία λέει: «Εχετε αυτοδιοίκηση, κάντε ό,τι θέλετε». Είναι εύκολο να βρεις 5 ανθρώπους και να τους καθοδηγείς. Πολύ εύκολο. Ο σχεδιαστής ενός τέτοιου προγράμματος θα πει: «Πρέπει να βρούμε καμιά 20αριά καθηγητές να ενεργήσουν. Εμπροσθοφυλακή.» Θα πάρουν μερικούς καθηγητές, οι οποίοι είναι ευάλωτοι. Θα βρουν μερικές εφημερίδες, μερικά εκδοτικά συγκροτήματα να τους βοηθήσουν. Είναι πολύ εύκολο να σκεφθεί κάποιος πώς γίνεται η άλωσις. Η άλωσις δεν γίνεται με στρατό, γίνεται με αυτό τον τρόπο.Ολοι είναι ωνητοί.
Όλες οι κυβερνήσεις της νεότερης Ιστορίας, μέχρι και τα πρώτα χρόνια της βουτηγμένης στο αίμα της Κύπρου μεταπολίτευσης, είχαν μια σταθερά.
Βενιζελικοί και λαϊκοί, βασιλόφρονες και οπαδοί της αβασίλευτης, δημοκράτες κι ολοκληρωτικοί, του Κέντρου ή της ΕΡΕ, σοσιαλιστές ή οπαδοί της ελεύθερης αγοράς, είχαν πάντοτε ένα κοινό. Από τον Βενιζέλο ως τον Μεταξά, κι από τον Παπαναστασίου, ως τον Σοφούλη, τον Παπάγο, τον Γέρο, ή τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, κάτι σταθερό κι αμετάβλητο διαπερνούσε το Κράτος, την κοινωνία απ’ άκρου εις άκρον: η κυρίαρχη εθνική ιδεολογία στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, στις Ένοπλες Δυνάμεις, στον Τύπο, στον δημόσιο λόγο.
Κι υπήρχε και μια αληθινή και παραγωγική διανόηση, που μετουσίωνε την εθνική ιδέα, και όχι μόνο, σε αληθινή τέχνη. Σήμερα «ο Ιούδας, που φιλάει υπέροχα», είναι κρατικοδίαιτος, προοδευτικός κι οπαδός του..Μνημονίου. Και φυσικά είναι Ιούδας. Σήμερα η κρεμ ντε λα κρεμ του χασμουρητού που υποδύεται την τέχνη, παίζει μεταξύ life style και αποδόμησης. Είπαμε: πρότυπο ο γκέϊ αφγανός λαθρομετανάστης εκτροφέας καρέτα – καρέτα. Άλλωστε, με τα μέτρα των κατά Μίκη σημερινών «ιντελιγκέντσηδων» και των αποδομητών που μας κυβερνούν, το «Άξιον Εστί» είναι προϊόν …υπερπατριωτισμού. Υποθέτω ότι θα το περιλάβει, παίζοντας με τα τσουλούφια του, ο Τατσόπουλος σε νεότερη χορηγημένη εκπομπή του γνωστού συγκροτήματος, με τις ανακυκλωτικές ανιδιοτελείς ευαισθησίες. Αλουμίνιο, πλαστικό και Ιστορία. Όλα στην προοδευτικιά χωματερή. Καιρός να υποστεί και η πατριωτική ποίηση την δέουσα, φιλική προς το μνημονιακό περιβάλλον, επεξεργασία.
Κάποτε νήπια, παιδιά, έφηβοι κι ενήλικες, διδάσκονταν την πίστη στην Πατρίδα, μέσα από την Ιστορία της, μέσα από την κρατική Παιδεία, την οικογένεια, μέσα από κάθε συλλογική έκφραση του δημοσίου βίου.
Ο τρόπος άλλοτε εμπνευσμένος και ποιητικός, ενίοτε άγαρμπος και πρωτόλειος, αλλά πάντως ένα ελληνοκεντρικό πρότυπο ελευθεροφροσύνης και φλογερού πατριωτισμού σφυρηλάτησε γενιές Ελλήνων. Διασφάλιζε την εθνική και κοινωνική ενότητα. Έθετε τα πρότυπα. Ταυτόχρονα όμως αποτελούσε την αστείρευτη πηγή ενέργειας για κάθε αγώνα, σε κάθε κίνδυνο, απέναντι σε κάθε εχθρό και συμφορά.
Ακόμη κι ο Άρης, όταν βγήκε στο κλαρί, υποδύθηκε τον «Ταγματάρχη» του Πυροβολικού, έβαλε μπροστά την γαλανόλευκη κι έκανε συνέχεια αναφορές στο ΄21 και την κλεφτουριά, από την πρώτη μέρα ως και στην περίφημη ομιλία του στη Λαμία. Μόνο έτσι μπόρεσε να μαζέψει κόσμο γύρω από τη σημαία του.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ΚΚΕ, που ως τότε είχε μικρή απήχηση κι ήταν μισοδιαλυμένο από την καταστολή αλλά και τις απίστευτες «πατέντες» του δαιμόνιου Μανιαδάκη («μαϊμού» Ριζοσπάστης και Κεντρική Επιτροπή!), μόνο όταν χρησιμοποίησε τον Πατριωτισμό, τα εθνικά σύμβολα και πήρε (ή κατ’ άλλους καπηλεύθηκε) την πρωτοπορία στο Εθνικό Κίνημα, μπόρεσε να αποκτήσει πλατιά επιρροή κι έφτασε ως την πόρτα της εξουσίας.
Τον Λάκη Σάντα και τον Μανώλη Γλέζο κάποιοι και κάτι τους έμαθαν ν’ αγαπούν την Πατρίδα.
Σ’ ένα από τα πολλά επεισόδια της μάχης των Οχυρών, ένας νέος Έλληνας θερίζει τον ανθό των επερχόμενων Γερμανών. Ο Αλ. Ζαούσης γράφει γι αυτόν: «Ένα σκυρόδετο πολυβολείο, γνωστό ως Π9, σε μια μικρή δύναμη προκαλύψεως έξω από το Μπέλες. … Ο Γερμανός Διοικητής ζήτησε να δει τον επικεφαλής Έλληνα. Λοχίας Δημήτριος Ίτσιοs. Ο Γερμανός τον χαιρέτησε, τον συνεχάρη και μετά διέταξε να τον τουφεκίσουν»! Ο έφεδρος Λοχίας Δημήτριος Ίτσιος, από τα Άνω Πορρόϊα Σερρών είναι ο πρώτος εκτελεσμένος από τις κατοχικές δυνάμεις. Μιλάει κανείς γι’ αυτόν στα παιδιά σας; Κάποιοι και κάτι τον έκαναν αυτό που ήταν.
Οι ανώνυμοι Εδεσίτες κι Ελασίτες, που βγήκαν για να πολεμήσουν τους κατακτητές είχαν κι αυτοί «ηθικό αυτουργό». Τον ίδιο που είχαν κι αυτοί που ξεκινούσαν μια Οδύσσεια κινδύνων για να καταταγούν στον Ιερό Λόχο και τις άλλες μονάδες του Ελληνικού Στρατού στην Μέση Ανατολή. Οι μαχητές της Στρατιάς στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του Λαού μας στην Μικρά Ασία, οι νικητές της Αλβανίας και οι υπερασπιστές των Οχυρών, οι υπερασπιστές της Δημοκρατίας στο λησμονημένο έπος του 1944-1949, οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ και του 1974, είχαν όλοι τον ίδιο «ηθικό αυτουργό» στην δράση τους: την εθνική τους συνείδηση και φιλοτιμία. Συνείδηση και φιλοτιμία που σφυρηλατήθηκαν από δάσκαλους, γονείς, διανόηση, από μια κυρίαρχη εθνική ιδεολογία.
Βενιζελικοί και λαϊκοί, βασιλόφρονες και οπαδοί της αβασίλευτης, δημοκράτες κι ολοκληρωτικοί, του Κέντρου ή της ΕΡΕ, σοσιαλιστές ή οπαδοί της ελεύθερης αγοράς, είχαν πάντοτε ένα κοινό. Από τον Βενιζέλο ως τον Μεταξά, κι από τον Παπαναστασίου, ως τον Σοφούλη, τον Παπάγο, τον Γέρο, ή τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, κάτι σταθερό κι αμετάβλητο διαπερνούσε το Κράτος, την κοινωνία απ’ άκρου εις άκρον: η κυρίαρχη εθνική ιδεολογία στην εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, στις Ένοπλες Δυνάμεις, στον Τύπο, στον δημόσιο λόγο.
Κι υπήρχε και μια αληθινή και παραγωγική διανόηση, που μετουσίωνε την εθνική ιδέα, και όχι μόνο, σε αληθινή τέχνη. Σήμερα «ο Ιούδας, που φιλάει υπέροχα», είναι κρατικοδίαιτος, προοδευτικός κι οπαδός του..Μνημονίου. Και φυσικά είναι Ιούδας. Σήμερα η κρεμ ντε λα κρεμ του χασμουρητού που υποδύεται την τέχνη, παίζει μεταξύ life style και αποδόμησης. Είπαμε: πρότυπο ο γκέϊ αφγανός λαθρομετανάστης εκτροφέας καρέτα – καρέτα. Άλλωστε, με τα μέτρα των κατά Μίκη σημερινών «ιντελιγκέντσηδων» και των αποδομητών που μας κυβερνούν, το «Άξιον Εστί» είναι προϊόν …υπερπατριωτισμού. Υποθέτω ότι θα το περιλάβει, παίζοντας με τα τσουλούφια του, ο Τατσόπουλος σε νεότερη χορηγημένη εκπομπή του γνωστού συγκροτήματος, με τις ανακυκλωτικές ανιδιοτελείς ευαισθησίες. Αλουμίνιο, πλαστικό και Ιστορία. Όλα στην προοδευτικιά χωματερή. Καιρός να υποστεί και η πατριωτική ποίηση την δέουσα, φιλική προς το μνημονιακό περιβάλλον, επεξεργασία.
Κάποτε νήπια, παιδιά, έφηβοι κι ενήλικες, διδάσκονταν την πίστη στην Πατρίδα, μέσα από την Ιστορία της, μέσα από την κρατική Παιδεία, την οικογένεια, μέσα από κάθε συλλογική έκφραση του δημοσίου βίου.
Ο τρόπος άλλοτε εμπνευσμένος και ποιητικός, ενίοτε άγαρμπος και πρωτόλειος, αλλά πάντως ένα ελληνοκεντρικό πρότυπο ελευθεροφροσύνης και φλογερού πατριωτισμού σφυρηλάτησε γενιές Ελλήνων. Διασφάλιζε την εθνική και κοινωνική ενότητα. Έθετε τα πρότυπα. Ταυτόχρονα όμως αποτελούσε την αστείρευτη πηγή ενέργειας για κάθε αγώνα, σε κάθε κίνδυνο, απέναντι σε κάθε εχθρό και συμφορά.
Ακόμη κι ο Άρης, όταν βγήκε στο κλαρί, υποδύθηκε τον «Ταγματάρχη» του Πυροβολικού, έβαλε μπροστά την γαλανόλευκη κι έκανε συνέχεια αναφορές στο ΄21 και την κλεφτουριά, από την πρώτη μέρα ως και στην περίφημη ομιλία του στη Λαμία. Μόνο έτσι μπόρεσε να μαζέψει κόσμο γύρω από τη σημαία του.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ΚΚΕ, που ως τότε είχε μικρή απήχηση κι ήταν μισοδιαλυμένο από την καταστολή αλλά και τις απίστευτες «πατέντες» του δαιμόνιου Μανιαδάκη («μαϊμού» Ριζοσπάστης και Κεντρική Επιτροπή!), μόνο όταν χρησιμοποίησε τον Πατριωτισμό, τα εθνικά σύμβολα και πήρε (ή κατ’ άλλους καπηλεύθηκε) την πρωτοπορία στο Εθνικό Κίνημα, μπόρεσε να αποκτήσει πλατιά επιρροή κι έφτασε ως την πόρτα της εξουσίας.
Τον Λάκη Σάντα και τον Μανώλη Γλέζο κάποιοι και κάτι τους έμαθαν ν’ αγαπούν την Πατρίδα.
Σ’ ένα από τα πολλά επεισόδια της μάχης των Οχυρών, ένας νέος Έλληνας θερίζει τον ανθό των επερχόμενων Γερμανών. Ο Αλ. Ζαούσης γράφει γι αυτόν: «Ένα σκυρόδετο πολυβολείο, γνωστό ως Π9, σε μια μικρή δύναμη προκαλύψεως έξω από το Μπέλες. … Ο Γερμανός Διοικητής ζήτησε να δει τον επικεφαλής Έλληνα. Λοχίας Δημήτριος Ίτσιοs. Ο Γερμανός τον χαιρέτησε, τον συνεχάρη και μετά διέταξε να τον τουφεκίσουν»! Ο έφεδρος Λοχίας Δημήτριος Ίτσιος, από τα Άνω Πορρόϊα Σερρών είναι ο πρώτος εκτελεσμένος από τις κατοχικές δυνάμεις. Μιλάει κανείς γι’ αυτόν στα παιδιά σας; Κάποιοι και κάτι τον έκαναν αυτό που ήταν.
Οι ανώνυμοι Εδεσίτες κι Ελασίτες, που βγήκαν για να πολεμήσουν τους κατακτητές είχαν κι αυτοί «ηθικό αυτουργό». Τον ίδιο που είχαν κι αυτοί που ξεκινούσαν μια Οδύσσεια κινδύνων για να καταταγούν στον Ιερό Λόχο και τις άλλες μονάδες του Ελληνικού Στρατού στην Μέση Ανατολή. Οι μαχητές της Στρατιάς στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του Λαού μας στην Μικρά Ασία, οι νικητές της Αλβανίας και οι υπερασπιστές των Οχυρών, οι υπερασπιστές της Δημοκρατίας στο λησμονημένο έπος του 1944-1949, οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ και του 1974, είχαν όλοι τον ίδιο «ηθικό αυτουργό» στην δράση τους: την εθνική τους συνείδηση και φιλοτιμία. Συνείδηση και φιλοτιμία που σφυρηλατήθηκαν από δάσκαλους, γονείς, διανόηση, από μια κυρίαρχη εθνική ιδεολογία.
Αν πιστεύεις ότι το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του γιατί ν’ αγωνιστείς γι’ αυτό;
Αν πιστεύεις και θέλεις να κάνεις και τους άλλους να πιστέψουν, ότι είμαστε ένα μπάσταρδο συνοθύλευμα, που ενώθηκε πάνω σε ιστορικά ψεύδη, τότε γιατί να θυσιαστείς και τι να θυσιάσεις; Το πολύ – πολύ να πακετάρεις την βαλίτσα σου.
Ο Λαός μας διάβηκε τα πεδία της Ιστορίας δια πυρός και σιδήρου ως συγκροτημένο Έθνος κι όχι ως κοπάδι ανδράποδων. Αυτή την κυρίαρχη ιδεολογία, βασισμένη φυσικά στην γλώσσα, την θρησκεία, την παράδοση, το κοινό συναίσθημα καταγωγής, την μορφοποιούσε και περνούσε το Κράτος μέσα από τις δομές του σε όλους. Αυτή η εθνική ιδεολογία δεν νομιμοποιούσε απλά στις συνειδήσεις των ανθρώπων την Πατρίδα. Την καθαγίαζε. Συγκροτούσε το ύψιστο κίνητρο.
Αυτή είχαν στις αποσκευές τους και τα εκατομμύρια των Ελλήνων που σκόρπισαν στην προσφυγιά και την ξενητειά. Δεν ήταν κάποιοι, που πήγαν κάπου. Ήταν Έλληνες, είχαν ταυτότητα, γλώσσα, μουσικές, δικούς τους τόπους πίσω τους και κοινό τρόπο μέσα τους. Γι’ αυτό ακόμα σήμερα στο Τορόντο και στο Σικάγο, στο Μπουένος Άϋρες και στο Γιοχάνεσμπουργκ, μαζεύονται, τραγουδούν και χορεύουν τους αρχαίους κυκλικούς χορούς μας. Δεν έγιναν πολτός, γιατί ποτέ δεν ήταν πολτός. Κι ούτε θα γίνουν. Ειδικά οι έξω.
Γι’ αυτήν την ιδεολογία αυτοκτόνησε η Ηγεσία του νεότερου Ελληνισμού, η Π. Δέλτα, όταν μπαίνανε οι Γερμανοί στην Αθήνα. Γι’ αυτήν ο Σάντας ανέβηκε στο βράχο. Γι’ αυτήν ανέβηκε στην αγχόνη ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Γι’ αυτήν άντεξαν δεκαετίες διώξεων οι Βορειοηπειρώτες αγωνιστές.
Δειλά – δειλά από το 1981 και μετά σηκώθηκαν τα πόδια να χτυπήσουν το κεφάλι. Όλο το μηδενιστικό, χολερικό σκυλολόϊ της παρακμής, σιγά – σιγά επέδραμε σε όλους τους μηχανισμούς, που ήταν οι φορείς και τροφοδότες της εθνικής ιδεολογίας.
Τώρα, σαστισμένοι, οδηγούν τη χώρα στον κατήφορο χωρίς φρένα και μας ζητούν να πάμε κάπου, κάπως, να κάνουμε κάτι. «Δικαιώνεται» το χλευαστικό σύνθημα της δεκαετίας του ΄80 στους τοίχους των αμφιθεάτρων: «Εμπρός στον έτσι που χάραξε ο τέτοιος».
Το Έθνος και η Ιστορία του, οι αξίες, οι Ήρωες, τα Σύμβολα του, δεν είναι παρά το πρόσωπο μας στον κόσμο. Αυτό που μας προσδιορίζει, μας κινητοποιεί, μας ενώνει. Αυτό μας ανάθρεψε, μας έδωσε φρόνημα, κουράγιο, αντοχές. Αυτό μας γλύτωσε από όλους τους κινδύνους. Η ιδέα του Έθνους είναι το συνεκτικό μας υλικό.
Πάνω σε τι θα χτίσουμε την εθνική και κοινωνική ενότητα μπροστά στον κίνδυνο ενός «οικονομικού 1922», που αντιμετωπίζουμε λόγω των ιδεοληπτικών μηδενιστών σκιντζήδων, που σαστισμένοι καμώνονται ότι κυβερνούν; Ποια σημαία θα κυματίσει και θα μας οδηγήσει στην έφοδο προς τον Ουρανό, προς το μέλλον; Ποιο είναι το σύνθημα κι η συνειδησιακή νομιμοποίηση του στο Λαό; «Εμπρός για καλή εφαρμογή του Μνημονίου»; «ΔΝΤ και βοηθητικοί, μια γροθιά και μια φωνή»; «Εμπρός για να βγει η πολυπολιτισμική Ελλάδα στις αγορές»; Τι ανάταση!
Αν πιστεύεις και θέλεις να κάνεις και τους άλλους να πιστέψουν, ότι είμαστε ένα μπάσταρδο συνοθύλευμα, που ενώθηκε πάνω σε ιστορικά ψεύδη, τότε γιατί να θυσιαστείς και τι να θυσιάσεις; Το πολύ – πολύ να πακετάρεις την βαλίτσα σου.
Ο Λαός μας διάβηκε τα πεδία της Ιστορίας δια πυρός και σιδήρου ως συγκροτημένο Έθνος κι όχι ως κοπάδι ανδράποδων. Αυτή την κυρίαρχη ιδεολογία, βασισμένη φυσικά στην γλώσσα, την θρησκεία, την παράδοση, το κοινό συναίσθημα καταγωγής, την μορφοποιούσε και περνούσε το Κράτος μέσα από τις δομές του σε όλους. Αυτή η εθνική ιδεολογία δεν νομιμοποιούσε απλά στις συνειδήσεις των ανθρώπων την Πατρίδα. Την καθαγίαζε. Συγκροτούσε το ύψιστο κίνητρο.
Αυτή είχαν στις αποσκευές τους και τα εκατομμύρια των Ελλήνων που σκόρπισαν στην προσφυγιά και την ξενητειά. Δεν ήταν κάποιοι, που πήγαν κάπου. Ήταν Έλληνες, είχαν ταυτότητα, γλώσσα, μουσικές, δικούς τους τόπους πίσω τους και κοινό τρόπο μέσα τους. Γι’ αυτό ακόμα σήμερα στο Τορόντο και στο Σικάγο, στο Μπουένος Άϋρες και στο Γιοχάνεσμπουργκ, μαζεύονται, τραγουδούν και χορεύουν τους αρχαίους κυκλικούς χορούς μας. Δεν έγιναν πολτός, γιατί ποτέ δεν ήταν πολτός. Κι ούτε θα γίνουν. Ειδικά οι έξω.
Γι’ αυτήν την ιδεολογία αυτοκτόνησε η Ηγεσία του νεότερου Ελληνισμού, η Π. Δέλτα, όταν μπαίνανε οι Γερμανοί στην Αθήνα. Γι’ αυτήν ο Σάντας ανέβηκε στο βράχο. Γι’ αυτήν ανέβηκε στην αγχόνη ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης. Γι’ αυτήν άντεξαν δεκαετίες διώξεων οι Βορειοηπειρώτες αγωνιστές.
Δειλά – δειλά από το 1981 και μετά σηκώθηκαν τα πόδια να χτυπήσουν το κεφάλι. Όλο το μηδενιστικό, χολερικό σκυλολόϊ της παρακμής, σιγά – σιγά επέδραμε σε όλους τους μηχανισμούς, που ήταν οι φορείς και τροφοδότες της εθνικής ιδεολογίας.
Τώρα, σαστισμένοι, οδηγούν τη χώρα στον κατήφορο χωρίς φρένα και μας ζητούν να πάμε κάπου, κάπως, να κάνουμε κάτι. «Δικαιώνεται» το χλευαστικό σύνθημα της δεκαετίας του ΄80 στους τοίχους των αμφιθεάτρων: «Εμπρός στον έτσι που χάραξε ο τέτοιος».
Το Έθνος και η Ιστορία του, οι αξίες, οι Ήρωες, τα Σύμβολα του, δεν είναι παρά το πρόσωπο μας στον κόσμο. Αυτό που μας προσδιορίζει, μας κινητοποιεί, μας ενώνει. Αυτό μας ανάθρεψε, μας έδωσε φρόνημα, κουράγιο, αντοχές. Αυτό μας γλύτωσε από όλους τους κινδύνους. Η ιδέα του Έθνους είναι το συνεκτικό μας υλικό.
Πάνω σε τι θα χτίσουμε την εθνική και κοινωνική ενότητα μπροστά στον κίνδυνο ενός «οικονομικού 1922», που αντιμετωπίζουμε λόγω των ιδεοληπτικών μηδενιστών σκιντζήδων, που σαστισμένοι καμώνονται ότι κυβερνούν; Ποια σημαία θα κυματίσει και θα μας οδηγήσει στην έφοδο προς τον Ουρανό, προς το μέλλον; Ποιο είναι το σύνθημα κι η συνειδησιακή νομιμοποίηση του στο Λαό; «Εμπρός για καλή εφαρμογή του Μνημονίου»; «ΔΝΤ και βοηθητικοί, μια γροθιά και μια φωνή»; «Εμπρός για να βγει η πολυπολιτισμική Ελλάδα στις αγορές»; Τι ανάταση!
Και στην Οικονομία, λένε οι επαΐοντες, η ψυχολογία είναι το 75%! Αγώνας είναι κι αυτός. Κι αγώνες δεν γίνονται από ψοφίμια, ασύντακτα μπουλούκια και τουρίστες.
Η νέα Ηγεσία, που έρχεται με μεγάλες δρασκελιές, πρέπει και θα ξαναχτίσει την εθνική και κοινωνική ενότητα. Πάνω στην Μνήμη των Ηρώων μας και στην δύναμη των Συμβόλων μας, πάνω στην Ιστορία μας και στην αχλύ των ευγενών της μύθων, όλοι οι λαοί έχουν. Άλλο όμως οι μύθοι ενός ιστορικού Έθνους κι άλλο τα παραμύθια μιας μπατιρημένης ηγεσίας που απέρχεται καταντροπιασμένη. Σωστά;
4. Ο βαθύς συντηρητισμός της υπουργού Παιδείας
Ενα από τα επιχειρήματα που προβάλλει με ύφος πολλών καρατίων η πανεπιστημιοκτόνος υπουργός Παιδείας υπέρ της εφαρμογής του νόμου για τα ΑΕΙ είναι ότι όποιος υποστηρίζει πως αυτός δεν πρέπει να εφαρμοστεί μετά την ψήφισή του, αμφισβητεί το Κοινοβούλιο και τελικά τη δημοκρατία.
Και πράγματι έτσι είναι. Τουλάχιστον ορισμένοι από εμάς που δηλώνουμε ότι θα αγωνιστούμε για τη μη εφαρμογή του νόμου αμφισβητούμε εκείνη τη δημοκρατία που υποστηρίζει η πανεπιστημιοκτόνος και το σινάφι της. Και την αμφισβητούμε διότι:
*Δεν θεωρούμε ότι η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία αποτελεί το τέλος της ιστορίας. Αντίθετα, υποστηρίζουμε ότι είναι δυνατόν να υπάρξουν και ανώτερες μορφές κοινωνικής οργάνωσης από αυτήν, ανώτερες μορφές από τη φύσει αντιδημοκρατική κρατική μορφή οργάνωσης, ανώτερες μορφές από την αντίφαση εν τοις όροις που αποτελεί η δημοκρατία, μια και δεν μπορεί να υπάρξει κράτος που να ταυτίζεται με τον δήμο-λαό.
*Θεωρούμε ότι πρέπει να ξεπεραστεί ο διαχωρισμός ανθρώπου, πολίτη και των αντίστοιχων δικαιωμάτων τους, ένας διαχωρισμός που συγκαλύπτει την κοινωνική ανισότητα των πραγματικών ανθρώπων με την ισότητα της αφηρημένης κατηγορίας του πολίτη, θεωρούμε ότι πρέπει να ξεπεραστεί η πολιτική κοινωνία.
*Υποστηρίζουμε ότι δεν αποτελεί πραγματική δημοκρατία να βγαίνει κάθε τέσσερα χρόνια ο λαός από το καβούκι του για να υποδείξει το αφεντικό του και μετά να ξαναμπαίνει μέσα, όπως πολύ γλαφυρά περιγράφει ο Ρουσό, και μάλιστα στο μεσοδιάστημα να μην του αναγνωρίζεται ούτε το δικαίωμα να αμφισβητεί τις αποφάσεις αυτού του αφεντικού.
*Υποστηρίζουμε ότι και το πιο δημοκρατικό κράτος δεν είναι ουδέτερο, αλλά ταξικό, και ότι οι αποφάσεις των οργάνων του Κοινοβουλίου συμπεριλαμβανομένου, δεν εξυπηρετούν το «εθνικό», κατά τα άλλα ανύπαρκτο, συμφέρον, αλλά εκείνο της κυρίαρχης αστικής τάξης.
*Υποστηρίζουμε ότι, όπως πολύ εύστοχα παρατηρούσε ο Λένιν, το πιο δημοκρατικοφανές κράτος, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, μπορεί να είναι ταυτόχρονα και το πλέον αντιδραστικό.
*Γνωρίζουμε ότι, όπως παλαιότερα είχε δηλώσει και η ίδια η υπουργός όταν εκσυγχρονίζονταν στας Βρυξέλλας, το μεγαλύτερο μέρος των αποφάσεων που επιβάλλονται στους λαούς, δεν λαμβάνονται πια από τα «εθνικά» Κοινοβούλια, αλλά από παντελώς ανεξέλεγκτους από αυτούς οργανισμούς.
*Γνωρίζουμε ακόμη ότι οι κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, και όχι μόνον οι φοιτητικές ή εργατικές συνελεύσεις -τις αποφάσεις των πρώτων-επιλεκτικά αμφισβήτησε ως μειοψηφικές η πανεπιστημιοκτόνος- συχνά δεν εκφράζουν την πλειοψηφία του λαού, και λόγω των μεγάλων ποσοστών αποχής και ακόμη συχνότερα λόγω καλπονοθευτικών εκλογικών συστημάτων, τα οποία, στο όνομα της «αρχής» των ισχυρών κυβερνήσεων, αναιρούν την «αγία» δημοκρατική αρχή του σεβασμού της βούλησης των εκπροσώπων της πλειοψηφίας.
*Γνωρίζουμε επίσης ότι, ακόμη και αν μια απόφαση λαμβάνεται από έναν αριθμό βουλευτών που αριθμητικά εκφράζουν την πλειοψηφία του ελληνικού λαού, όπως για παράδειγμα η απόφαση υπέρ του μνημονίου, τούτο καθόλου δεν σημαίνει ότι η απόφαση αυτή εκφράζει τη βούληση της λαϊκής πλειοψηφίας.
*Τέλος, υποστηρίζουμε ότι ακόμη και αν μια απόφαση πράγματι εκφράζει αυτήν τη βούληση, αυτό σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι αυτή είναι και ορθή, διότι, όπως σοφά και πάλι έλεγε ο Ρουσό, η βούληση της πλειοψηφίας μπορεί να είναι αντίθετη με τη «γενική βούληση», δηλαδή με το δέον, δηλαδή με εκείνο που θα ήθελε η πλειοψηφία, αν ήταν πραγματικά ελεύθερη. Και στον καπιταλισμό όχι μόνον η τεράστια πλειοψηφία του λαού δεν είναι πραγματικά ελεύθερη, αλλά είναι βαθύτατα αποξενωμένη-αλλοτριωμένη-ανελεύθερη. Τρανή απόδειξη αποτελεί η υποστήριξη καθεστώτων όπως εκείνα του Μουσολίνι, ή του Χίτλερ και άλλων, από μεγάλες, αν όχι και πλειοψηφικές, λαϊκές μάζες.
Κι όποιος υπερασπιστεί τη θέση ότι δεν υπάρχει κάποιο άλλο σύστημα για να αντικαταστήσει την κίβδηλη αστική δημοκρατία θα του αντιτείνω και ότι απαρχή τέτοιων συστημάτων υπήρξε κατά το παρελθόν (βλέπε Παρισινή Κομούνα, Σοβιέτ, εργοστασιακά συμβούλια…) και ότι θα υπάρξουν και άλλα, έστω κι αν δεν υπάρχουν σήμερα.
Αλλωστε αποτελεί βαθύτατα συντηρητική συλλογιστική να υποστηρίζει κανείς ότι κάτι που δεν υπάρχει δεν είναι δυνατόν να υπάρξει, ότι το υπάρχον είναι οριστικό και ασάλευτο. Αν έτσι είχαν τα πράγματα, τότε θα έπρεπε να κυριαρχεί ακόμη στην ανθρωπότητα το δουλοκτητικό σύστημα. Ετσι λοιπόν, άθελά τους, στην προσπάθεάα τους να υπερασπιστούν την εφαρμογή του νόμου-εκτρώματος, τόσο η πανεπιστημιοκτόνος υπουργός και οι ομογάλακτοι της, οι οποίοι συνεχίζουν να εμπαίζουν το λαό αυτοαποκαλούμενοι σοσιαλιστές, όσο και σύσσωμο το σινάφι της αστικής εξουσίας που τη στήριξε, ανέδειξαν και τον γενικότερο συντηρητισμό που τους διέπει. Και πού είσαι ακόμη!!
ΥΓ.: Το γεγονός ότι η κριτική μου στον σεχταρισμό της καθοδήγησης του ΚΚΕ χαρακτηρίζεται από το όργανο της Κεντρικής Επιτροπής του (30/8, σελίδα 15) ως «ψευδαισθήσεις και αποκυήματα φαντασίας με επικίνδυνη πορεία προς επιδείνωση της ψυχικής [μου] υγείας», υποδηλώνει σαφώς ότι, αν κάποτε η εν λόγω ηγεσία είχε την εξουσία, θα με φρόντιζε εγκλείοντάς με, μαζί με πολλούς άλλους κομμουνιστές και μη, σε ψυχιατρικό άσυλο, για να με «θεραπεύσει» από τη βαριά ψυχική ασθένεια της κριτικής. Πού είσαι «Πατερούλη των λαών» να θαυμάσεις τα άξια τέκνα σου. Πού είστε επαγγελματίες αντικομμουνιστές να πάρετε μαθήματα διασυρμού του κομμουνισμού.
5a. H Γενική Εκπαίδευση και ο νόμος για τα Α.Ε.Ι. – Μέρος Πρώτο (1/3)
Συντάκτης: Ιωάννης Τουλουμάκος
Ι. Η συνολική θεώρηση του εκπαιδευτικού προβλήματος: Η εκπαιδευτική πολιτική του Ελ.Βενιζέλου (1928-1932) ως παράδειγμα.
Τί είπε για την ελληνική εκπαίδευση ο Ελ. Βενιζέλος τον Αύγουστο του 1928 στον προεκλογικό λόγο του στη Θεσσαλονίκη, τί είπε και τί έπραξε ως πρωθυπουργός κατά την επίσκεψή του στην ίδια πόλη το φθινόπωρο του 1929, σε τί συνίστατο και πώς πραγματοποιήθηκε η πολιτική συναίνεση κατά τη συζήτηση της 20ης Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου στη Βουλή, πώς έγινε η αναδιοργάνωση των (δύο) Πανεπιστημίων το 1930-1931 από τον Κ. Καραθεοδωρή και τί σημαίνει ο σχετικός νόμος (5343/1932) που ίσχυσε επί μισόν αιώνα: Αυτά και αρκετά άλλα που έγιναν ή ακόμη άλλα που προγραμματίστηκαν, αλλά δεν έγιναν για την ελληνική εκπαίδευση κατά τη δημιουργική τετραετία 1928-1932, θα ήταν ευρύτερα γνωστά, αν την νηφάλια γνώση του έργου του σπουδαίου πολιτικού δεν εμπόδιζε η εμπαθής προκατάληψη στο παρελθόν ή η επιπόλαιη ή σκόπιμη εξιδανίκευσή του αργότερα (ως και σήμερα). Είναι χρήσιμα, κατά τη γνώμη μου, πολύ χρήσιμα για την αντιμετώπιση του εκπαιδευτικού προβλήματος της χώρας στο σύνολό του, όπως ακόμη και κατά τη συζήτηση για ό,τι συνήθως – και όχι ακριβώς – ονομάζεται «νόμος πλαίσιο» για την ανώτατη εκπαίδευση από το 1974 έως και σήμερα. Οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις που γίνονται στο παρόν άρθρο και ιδιαίτερα στο τρίτο μέρος του, έχουν ως αφετηρία τους τις ιδέες και τους θεσμούς που χαρακτηρίζουν την εκπαιδευτική πολιτική εκείνης της εποχής.
Ως βασικό στόχο αυτής της εκπαιδευτικής πολιτικής ο Ελ.Βενιζέλος έθεσε στον προεκλογικό λόγο της Θεσσαλονίκης την μείωση του αριθμού των αποφοίτων του Γυμνασίου της εποχής και τη στροφή στην Τεχνική –Επαγγελματική Εκπαίδευση. Το 1929, προκειμένου να μειωθεί και ο αριθμός των πτυχιούχων των ανωτάτων σχολών – προπάντων εκείνων της Νομικής – θεσπίστηκαν οι εισαγωγικές εξετάσεις και το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου απορρίφθηκε το αίτημα του λαού της Θεσσαλονίκης για τη διεύρυνση του νεοσύστατου Πανεπιστημίου της πόλης με νέες σχολές.
Με αφορμή το ζήτημα αυτό έγινε στις 20 Δεκεμβρίου συζήτηση στη Βουλή μεταξύ των αρχηγών όλων των πολιτικών κομμάτων κατά την οποία ο πρωθυπουργός δέχθηκε την πρόταση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Π.Τσαλδάρη να εξετασθεί το πρόβλημα της ανώτατης εκπαίδευσης στο σύνολό του από διακομματική επιτροπή υπό την άμεση εποπτεία των πολιτικών αρχηγών. Το 1930 διορίζεται ως ειδικός επίτροπος για την ανώτατη εκπαίδευση ο διεθνούς φήμης καθηγητής των Μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Μονάχου Κ. Καραθεοδωρή, γνωστός ήδη από τη συμβολή του στην αναδιοργάνωση του Πανεπιστημίου του Μπρέσλαου, στον οποίον ο Ελ. Βενιζέλος είχε αναθέσει την ίδρυση του Πανεπιστημίου της Σμύρνης. Στα (αδημοσίευτα) πρακτικά της σύσκεψης της 22 Φεβρουαρίου 1932 με τα μέλη του Πρυτανικού Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου συζητήθηκαν το σχέδιο νόμου για την οργάνωσή του και άλλες προτάσεις του Καραθεοδωρή και στο δοκίμιο του ίδιου «Η αναδιοργάνωσις του Πανεπιστημίου Αθηνών» περιέχονται οι βασικές ρυθμίσεις του Νόμου 5343/1932 με τον οποίο λειτούργησαν τα ελληνικά πανεπιστήμια έως το 1981.
* *
Οι διαπιστώσεις από την σύντομη αυτή ιστορική επισκόπηση που είχαν –και κατά τη γνώμη μου εξακολουθούν να έχουν –ιδιαίτερη σημασία στη συζήτηση για το εκπαιδευτικό πρόβλημα της χώρας είναι οι εξής:
1. Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση και στην ανώτατη εκπαίδευση προϋποθέτει την συνολική θεώρηση του εκπαιδευτικού προβλήματος, που σημαίνει : Προηγείται η ορθολογική σε διάφορους τομείς (διοίκηση, κατάρτιση του διδακτικού προσωπικού, επιλογή μαθητών κ.ά.) αναδιοργάνωση των δύο κατωτέρων βαθμίδων –ή, σε μεταφορική (αρνητική) διατύπωση, ευρυθμία στον τρίτοόροφο του κτίσματος δεν μπορεί να υπάρχει, όταν λείπει στον δεύτερο και στον πρώτο. Οι μεταρρυθμίσεις των τριών τελευταίων δεκαετιών που αφορούσαν την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση είχαν ως αφετηρία κυρίως το πρόβλημα της εισαγωγής στα Α.Ε.Ι., με τα γνωστά αποτελέσματα που επιβεβαιώνουν αυτή τη διαπίστωση.
2. Εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία σε οποιαδήποτε Σχολή ή Τμήμα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με οποιοδήποτε θεσμικό καθεστώς είναι αδύνατον να υπάρξει με μεγάλους αριθμούς φοιτητών ή σπουδαστών, η ανεπαρκής κατάρτιση των οποίων δημιουργεί νοοτροπίες και συμπεριφορές στους κατοπινούς πτυχιούχους, με τις (εν μέρει μόνον) γνωστές συνέπειες για όλη τη δημόσια ζωή της χώρας. Η ορθολογική επιλογή των νέων στην ηλικία των 12-15 ετών για την ένταξή τους, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητές τους, στην περαιτέρω γενική ή στην τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση, αποτελεί γι’αυτόν τον λόγο βασικής σημασίας προϋπόθεση για οποιαδήποτε ορθολογική μεταβολή στην Ανώτατη. Ένα – και σήμερα –χρήσιμο παράδειγμα:
Κατά τη σύντομη διαμονή του στη Θεσσαλονίκη το φθινόπωρο του 1929 ο Ελ. Βενιζέλος επισκέφθηκε την Αμερικανική Γεωργική Σχολή που λειτουργούσε από τις αρχές του αιώνα, για να έχει ο ίδιος γνώση του τρόπου της οργάνωσης των τεχνικών –επαγγελματικών σχολών που θα ιδρύονταν (Από τον συνάδελφο, καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και πρώην Γενικό Γραμματέα του Υπ. Παιδείας κ. Α. Καραμάνο έμαθα, ότι ο Ελ. Βενιζέλος είχε εκφράσει στον πατέρα του την έντονη επιθυμία του για την ίδρυση παρομοίων γεωργικών σχολών σε όλη τη χώρα).
* *
Επί μία πεντηκονταετία, ως το 1981, η στροφή των νέων στην τεχνική –επαγγελματική εκπαίδευση, ως «κλειδί» για την επιτυχία κάθε εκπαιδευτικής πολιτικής, αποτελούσε μέλημα όλων των ελληνικών κυβερνήσεων. Τελευταίο παράδειγμα, η ομόφωνη απόφαση των μελών της Επιτροπής Παιδείας του 1976 να θεσπιστούν «αυστηρές» εξετάσεις από το Γυμνάσιο στο Λύκειο. Η κατάργησή τους το 1982 και η αλματώδης αύξηση των αποφοίτων του Γενικού Λυκείου, όπως και εκείνη των φοιτητών του εξωτερικού και του εσωτερικού που ακολούθησε, αποτελεί μία, ίσως την σοβαρότερη, αρνητική μοναδικότητα (μεταξύ αρκετών άλλων) του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Την υποτίμηση της παραγωγικής προσφοράς του γεωργού, του τεχνίτη, του ναυτικού ή άλλης χειρωνακτικής εργασίας συνόδευαν και συνοδεύουν η ματαίωση που αισθάνεται ο άνεργος, υποαπασχολούμενος ή ετεροαπασχολούμενος πτυχιούχος, με ο,τι σημαίνει αυτό για την πολιτική ή κοινωνική του συμπεριφορά (και όχι μόνο).
Συνεχίζεται…Το δεύτερο μέρος του άρθρου θα δημοσιευτεί την επόμενη εβδομάδα…
5b. H Γενική Εκπαίδευση και ο νόμος για τα Α.Ε.Ι. – Μέρος Δεύτερο (2/3)
Συντάκτης: Ιωάννης Τουλουμάκος
ΙΙ. Ο νέος νόμος πλαίσιο για τα Α.Ε.Ι.: «Βασικές τομές» (ή «ριζοσπαστικές αλλαγές»), και παλαιά προβλήματα.
Σε αντίθεση προς το νόμο 1268 /1982, όπου η εκτενής και έντονα ιδεολογικά φορτισμένη εισηγητική έκθεση επέτρεπε και στον κοινό αναγνώστη να καταλάβει το πνεύμα της ανατροπής που τον χαρακτήριζε, ή ακόμη να προβλέψει τις συνέπειες αρκετών ρυθμίσεών του, ο νέος νόμος συνοδεύεται, αν δεν κάνω λάθος, μόνο στο δεύτερο προσχέδιο από μία «αιτιολογική» έκθεση, όπου σχολιάζονται απλώς τα 75 άρθρα του. Το «πνεύμα του νόμου» μαθαίνει ο κοινός αναγνώστης από το άρθρο της κ. Υπουργού Παιδείας με τίτλο « Η μεταρρύθμιση που χρωστάμε στην Ελλάδα» που δημοσιεύθηκε στονημερήσιο Τύπο τις παραμονές της κατάθεσής του στη Βουλή (εφ. «Τα Νέα», φ. της 28..8.2011). Στο άρθρο αυτό αναφέρονται «έξι βασικές τομές» ή «ριζοσπαστικές αλλαγές» που εισάγει ο νέος νόμος με πρώτη εκείνη, με την οποία «το Πανεπιστήμιο ανοίγει τις πύλες του σε δυνάμεις της κοινωνίας, της οικονομίας και της διανόησης, διατηρώντας απολύτως το αυτοδιοίκητό του». Την τομή αυτή ακολουθούν «Η κατάργηση του ασύλου όπως το γνωρίζαμε, «η αξιολόγηση και λογοδοσία κάθετα και οριζόντια (ιδρυμάτων, λειτουργιών και προσώπων)», η δημόσια χρηματοδότηση μόνον ύστερα από εισήγηση της Ανεξάρτητης Αρχής (μιας επιτροπής από 15 μέλη διοριζόμενα από τον Υπουργό με διοικητικές και άλλες υπηρεσίες), η θέσπιση ενός καθοριστικής σημασίας για τη διοίκηση του ιδρύματος Συμβουλίου με εσωτερικά και εξωτερικά μέλη.
Την απορία που προκαλεί η διατύπωση της πρώτης τομής ενισχύει ο τίτλος του τελικού κειμένου του νόμου, όπως ψηφίστηκε από τη Βουλή: «Δομή, Λειτουργία, Διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και Διεθνοποίηση των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων», διαφορετικός από εκείνον του προσχεδίου : «Οργάνωση Ανώτατης Εκπαίδευσης, Ανεξάρτητη Αρχή για τη Διασφάλιση και Πιστοποίηση της ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση», όπου «λείπει η Διεθνοποίηση», προβάλλεται όμως «η πιστοποίηση της ποιότητας» από «ανεξάρτητη», δηλαδή εκτός του Πανεπιστημίου λειτουργούσα και ελέγχουσα αυτό αρχή.
* *
Ποιές δυνάμεις της οικονομίας, της διανόησης και της κοινωνίας θα θελήσουν πρώτα, θα μπορέσουν κατόπιν – και πώς – να περάσουν τις «κλειστές» έως τώρα πύλες του πανεπιστημίου αν και πώς με αυτές τις δυνάμεις θα καλλιεργείται η επιστημονική γνώση, ό,τι δηλαδή συνιστά την ύπαρξή του τί ακριβώς σημαίνει η «διεθνοποίηση» του Πανεπιστημίου και γιατί αυτή προφανώς πρέπει να παραμερίσει τον εθνικό χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης – αυτά και άλλα συναφή ερωτήματα δεν συζητήθηκαν, εξ όσων γνωρίζω, στον βαθμό και στην έκταση και προπάντων με τη νηφαλιότητα που θα έπρεπε, κατά την συνεχιζόμενη ως τώρα αντιπαράθεση. Δεν συζητήθηκαν, όπως δεν συζητήθηκαν και τρία άλλα προβλήματα παλαιά και ανεξάρτητα από αυτά, που συνιστούν επίσης προϋπάρχουσες αρνητικές μοναδικότητες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
— Με τα περίπου 500 τμήματα Α.Ε.Ι. και ΤΕΙ τα οποία δέχονται σε μικρότερο η μεγαλύτερο ποσοστό ανεπαρκώς (κατά τον επιεικέστερο χαρακτηρισμό) καταρτισμένους και χωρίς το ενδιαφέρον για τις σπουδές στο Τμήμα όπου εγγράφονται αποφοίτους Λυκείου και παράγουν υπεράριθμους ( και επίσης σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκώς καταρτισμένους και κατόπιν ανέργους ή ετεροαπασχολούμενους) πτυχιούχους, κανείς νέος νόμος πλαίσιο δεν ωφελεί –ούτε την επιστήμη, ούτε την κοινωνία, ούτε την οικονομία, ούτε τον πολιτισμό.
— Τη μοναδικότητα αυτή συνοδεύει μία άλλη, τα δωρεάν παρεχόμενα και συνήθως αποστηθιζόμενα συγγράμματα: Πραγματική γνώση με κριτική σκέψη και δημιουργική φαντασία είναι αδύνατο να υπάρξουν εξαιτίας αυτού του επίσης μοναδικού στην Ευρώπη, από την στρατιωτική δικτατορία προερχόμενου θεσμού. Την θέση τους παίρνει η πνευματική ένδεια, η οποία κατά κανόνα συνοδεύεται από τον δογματισμό και την παρεπόμενη μισαλλοδοξία, με ό,τι σημαίνουν αυτά για την πνευματική ζωή (και όχι μόνο) της χώρας.
— Ορθολογικά συγκροτημένη και την αξιοκρατική δεοντολογία τηρούσα ιεραρχία δεν υπήρχε και πριν στην ανώτατη εκπαίδευση της χώρας μας (όπως και στη Διοίκηση), δεν υπάρχει και τώρα και δεν θα υπάρξει – όχι μόνον εξαιτίας της πελατειακής νοοτροπίας – και στο εγγύς μέλλον: Το 50 έως 70% του διδακτικού προσωπικού των Α.Ε.Ι. αποτελούν, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που διαθέτω, υψηλόβαθμοι, δηλαδή πρωτοβάθμιοι και αναπληρωτές καθηγητές. Αυτή είναι η τρίτη αρνητική μοναδικότητα, την οποία επέτεινε με τις θεσμικές ανατροπές του ο νόμος 1268/ 1982 και οι συμπεριφορές που αυτές εξέθρεψαν.
* *
Παραβλέποντας προφανώς τη σημασία που είχαν και έχουν οι μοναδικότητες αυτές, ο νέος νόμος αφήνει την Γενική Εκπαίδευση να λειτουργεί με τις πανθομολογούμενες, συνεχώς επιδεινούμενες αδυναμίες της (η εμφανέστερη απόδειξη : τα αποτελέσματα και των εφετινών πανελλαδικών εισαγωγικών εξετάσεων), όπως αφήνει και την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με τα υπεράριθμα, ανεπαρκώς λειτουργούντα και δαπανηρά τμήματά της διατηρεί το δωρεάν παρεχόμενο σύγγραμμα και καθιστά την αντίστροφη πυραμίδα της ιεραρχίας με την κατάργηση της βαθμίδας του λέκτορα, (έτσι ώστε τα Α.Ε.Ι. και ΤΕΙ να έχουν ως μέλη του διδακτικού προσωπικού μόνον καθηγητές) ακόμη επιβλαβέστερη. Και σε όλα αυτά προσθέτει ορισμένες, πράγματι ριζοσπαστικές αλλαγές, δαπανηρές και δυσεφάρμοστες, όχι μόνον εξαιτίας της συγκεκριμένης χρονικής συγκυρίας, αλλά και αμφισβητήσιμες από επιστημονική, λειτουργική και κοινωνική άποψη – όπως : η συμμετοχή σε ευρεία κλίμακα «διαπρεπών επιστημόνων» του Εξωτερικού σε διαδικασίες επιλογής, η σύνθεση του Συμβουλίου και η σχέση του με τον εκλεγόμενο από τη Σύγκλητο αλλά αποδυναμωμένο Πρύτανη, η συγκρότηση της Ανεξάρτητης Αρχής με τις διάφορες και δαπανηρές διοικητικές υπηρεσίες της και τον καινοφανή, επίσης καθοριστικό ρόλο της. Οι αλλαγές αυτές θα μπορούσαν ωστόσο να συζητηθούν με την απαιτούμενη νηφαλιότητα στο πλαίσιο της προτεινόμενης εδώ συνολικής θεώρησης του εκπαιδευτικού προβλήματος.
Συνεχίζεται…Το τρίτο και τελευταίο μέρος του άρθρου θα δημοσιευτεί την επόμενη εβδομάδα…
Πέμπτη, 22 Σεπτεμβρίου 2011 08:50 Διπλωματικό Περισκόπιο
6. Η επέλαση της προόδου και τα παιδιά της
Ανδρέας Σπύρου
Κάθε εποχή έχει τη νοοτροπία της. Κάποιοι επιβάλλουν έναν τρόπο, ανεξαρτήτως πως τελικά οι ιδέες τους λαμβάνουν σάρκα και οστά. Η απόσταση μεταξύ θεωρίας και εφαρμογής μπορεί να γίνει το άλλοθι τόσο του ακραίου όσο και του ρεαλιστή. Σε κάθε περίπτωση όμως, ορισμένοι επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους τον ρόλο της άσπιλης συνείδησης της εποχής. Στο μεταξύ, δίνουν τον τόνο, αλλά δεν τους πιάνεις από πουθενά. Κάπως έτσι, μια «προοδευτική» νοοτροπία – «ηγεμονία στο εποικοδόμημα», όπως θα έλεγαν και οι ίδιοι – με κύριο μέλημα στις διακηρύξεις της το δημόσιο σχολείο, κατόρθωσε μέσα σε τριάντα χρόνια να το αφανίσει και να καταστήσει το ιδιωτικό σχολείο, από ανυπόληπτο εκπαιδευτήριο μέχρι τη δεκαετία του ’70, desideratum και συγχρόνως πραγματικότητα της ελληνικής κοινωνίας.
Η διάλυση του δημόσιου σχολείου σήμανε και το τέλος της ισότητας των ευκαιριών, υπαρκτής και χειροπιαστής για την προκοπή στον κοινωνικό στίβο πριν το 1980, νεφελώδους και απροσδιόριστης στη συνέχεια. Η νοοτροπία αυτή εν πολλοίς απορρέει από ένα ετερόκλητο σύνολο απόψεων – στεγασμένο κάτω από τον όρο «προοδευτικός» – το οποίο ωστόσο στα θέματα της Παιδείας πάντοτε βρίσκει τρόπο να συμφωνήσει, όταν πρόκειται να θεμελιώσει το λάθος και να συντηρήσει την «ασάλευτη ζωή». Όταν αυτή η «προοδευτική» νοοτροπία τελειώσει με την αγιογράφηση του παρελθόντος της, ίσως βρει καιρό να πει κάτι καθαρό και θαρραλέο για το μέλλον της Παιδείας στη χώρα μας. Της δόθηκε μεγάλη περίοδος χάριτος για να κάνει κάτι. Αποδείχθηκε αιχμάλωτη του εαυτού της και της αυταρέσκειάς της.
Η διάλυση του δημόσιου σχολείου σήμανε και το τέλος της ισότητας των ευκαιριών, υπαρκτής και χειροπιαστής για την προκοπή στον κοινωνικό στίβο πριν το 1980, νεφελώδους και απροσδιόριστης στη συνέχεια. Η νοοτροπία αυτή εν πολλοίς απορρέει από ένα ετερόκλητο σύνολο απόψεων – στεγασμένο κάτω από τον όρο «προοδευτικός» – το οποίο ωστόσο στα θέματα της Παιδείας πάντοτε βρίσκει τρόπο να συμφωνήσει, όταν πρόκειται να θεμελιώσει το λάθος και να συντηρήσει την «ασάλευτη ζωή». Όταν αυτή η «προοδευτική» νοοτροπία τελειώσει με την αγιογράφηση του παρελθόντος της, ίσως βρει καιρό να πει κάτι καθαρό και θαρραλέο για το μέλλον της Παιδείας στη χώρα μας. Της δόθηκε μεγάλη περίοδος χάριτος για να κάνει κάτι. Αποδείχθηκε αιχμάλωτη του εαυτού της και της αυταρέσκειάς της.
Είναι καιρός οι άμεσα θιγόμενοι από την «πρόοδο» να σπάσουν τη σιωπή τους απέναντι στους μονίμως φωνασκούντες, στους αστέρες που μονοπωλούν τον πολιτισμό, την παιδεία και τα φώτα της δημοσιότητας: Στρατιές κομματικών συνδικαλιστών που για δεκαετίες δεν αφήνουν να προχωρήσει τίποτα – η απόλυτη ομοφωνία τους δείχνει ότι κάτι δεν πάει καλά με τη δημοκρατία μας. Θεωρητικοί που ποτέ δεν κατεβαίνουν από το ύψος των θεωριών τους. Πρόθυμοι «πατέρες της νεολαίας» σε διάφορα πόστα επιρροής της κοινής γνώμης («τα παιδιά αντιστέκονται, ανησυχούν, «βγαίνουν στον δρόμο», έχουν πάντα δίκιο). Συνθέτες και αρθρογράφοι με αποκλειστικά δικαιώματα στην εκπροσώπηση των ανησυχιών της νιότης· μια ιερεμιάδα κάθε τόσο ή μια έκθεση ιδεών για τα «σκουπίδια της τηλεόρασης», τα ναρκωτικά και το σύστημα και νομίζουν πως «έχουν βάλει το λιθαράκι τους στο καλύτερο αύριο». Γονείς που ανέθεσαν ακόμα και την ανατροφή των παιδιών τους στο κράτος, ενώ οι ίδιοι δεν είχαν ποτέ κανένα πρόβλημα με την απομύζησή του.
Έχουν όλοι τους λόγο για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, εκτός από αυτούς που για τριάντα χρόνια κράτησαν όρθια τα σχολεία, μαχόμενοι στην πρώτη γραμμή, ενώ άλλοι κήρυτταν και σχεδίαζαν για λογαριασμό τους. Πρέπει κάποτε να ακουστούν όσοι δάσκαλοι και καθηγητές με ευγένεια και αφοσίωση άφησαν πίσω τους κάτι περισσότερο από παχιά λόγια και αδιάκοπη μεμψιμοιρία· να ακουστούν οι μαθητές που αγαπούν τα γράμματα και δεν περιμένουν να κληρονομήσουν περιουσίες και κοινωνικό status (υπάρχει και προοδευτικό μεταξύ των άλλων)· οι νέοι που εκτιμούν τις ίσιες κουβέντες και νιώθουν κάτι να απελευθερώνεται μέσα τους όταν ακούσουν μια αυστηρή και δίκαιη κρίση.
Όταν δεν έχεις τα κότσια να προχωρήσεις αγγίζοντας την καρδιά των προβλημάτων, το ρίχνεις στα ολοήμερα σχολεία, στα κτήρια, στους υπολογιστές, στο internet, στους ψυχολόγους, στα ατελείωτα σεμινάρια σε ακριβά ξενοδοχεία, σε όλη αυτήν την πολυτελή «προοδευτική» αντίληψη για την Παιδεία. Άτεγκτη αποφασιστικότητα μόνο για τα εύκολα, για την πρώτη ύλη της δημοκοπίας. Λεφτά πάντοτε βρίσκονταν για όλες τις σπατάλες, εκτός από τη μέριμνα για τους ανθρώπους, την πιο φτηνή σε κόστος και πιο πλούσια σε απόδοση. Εντυπωσιακή παρέλαση της τεχνικής εκεί όπου απουσιάζει το νόημα, η ηθική στάση· πρόοδος χωρίς πνευματικό υπόβαθρο. Είναι πολύ ωραίο, αναφέρει ο Emerson, που η Βιρτζίνια συνδέθηκε τηλεγραφικά με το Μαίην· το θέμα είναι αν έχουν κάτι να πουν. Νέες τεχνολογίες χωρίς πνεύμα και στόχο καταλήγουν σε μια απλή επίδειξη νέων συσκευών. Τον ουρανό με τ’ άστρα να σου κατεβάσουν, αν δεν γυρίσεις να τον κοιτάξεις – αν δεν έχεις μάθει να τον κοιτάζεις – θα μείνει σαν το βάζο μεγάλης αξίας σε σπίτι που δεν μπορεί να το εκτιμήσει. Έχεις πανάκριβες βιβλιοθήκες χωρίς να διαβάζει κανείς, εργαστήρια που αραχνιάζουν, αφού κάποιοι έκαναν την «αρπαχτή» τους. Εδώ και πολλά χρόνια, πολλαπλασιάζονται ασυγκράτητα μόνο οι χούλιγκανς (η πελατεία του ολοκληρωτισμού), ο συνωστισμός στις καφετέριες (που βαφτίστηκε ελληνικός τρόπος ζωής), τα τέκνο-ζεϊμπέκικα στην τηλεόραση, οι διαγωνισμοί τραγουδιού (όνειρο ζωής πολλών μαθητών), τα κινητά τηλέφωνα, οι νίκελ εξατμίσεις και όλα τα σχετικά αξεσουάρ.
Κάποιοι κρατάνε ζηλότυπα για τον μικρό τους κύκλο «το ανώτερο επίπεδο» και τις «δημιουργικές συγκρούσεις» – συχνά «περί όνου σκιας»· για τους υπόλοιπους έχουν να σερβίρουν μόνο την ομοφωνία τους πάνω σε στερεότυπες θεωρίες και ιδέες. Για πολλά παιδιά η μόνη πιθανότητα να συγκεντρωθούν σε κάτι ανώτερο είναι το δημόσιο σχολείο. Στα λαϊκά στρώματα το ψωμί βγαίνει δύσκολα και ο χρόνος δεν περισσεύει, το περιβάλλον συχνά δεν ευνοεί τη συγκέντρωση. Μαθημένος κάποιος στο εύκολο από το Δημοτικό, σε ένα περιβάλλον που δεν διαφέρει και σε τίποτε από την αλάνα της γειτονιάς του, φτάνει χωρίς αντίσταση και προσπάθεια στο Γυμνάσιο, δεν μπορεί να παρακολουθήσει, βαριέται, κάθεται στην άκρη και χαζεύει, ώσπου τα παρατάει γεμάτος αισθήματα μειονεξίας και μνησικακίας. Για αρκετούς ένα βήμα παραπέρα περιμένει η συμμορία.
Το κατώτερο επιβάλλεται γρήγορα και εύκολα. Ράδιον έργον. Και επιβάλλεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Το καλύτερο ταυτίστηκε με το ευκολότερο. Η πτώση του επιπέδου επεκτείνεται ανεξέλεγκτα και προς κάθε κατεύθυνση. Όταν γίνονται τα αποκαλυπτήρια της πραγματικότητας, την οποία πολλοί επιμένουν να κοιτάνε ψύχραιμα και αδιάφορα, ο εκπρόσωπος της ΟΛΜΕ (συνδικαλιστικού οργάνου των καθηγητών) βρίσκει αμέσως τη λύση: ακόμα πιο εύκολα θέματα, να καταργηθεί η βάση του δέκα (10). Σε έναν διαγωνισμό όπου η ευκολία των θεμάτων θα μεταφέρεται από χρονιά σε χρονιά, δημιουργώντας ένα μέτρο και για τις προηγούμενες τάξεις του Λυκείου, η κατρακύλα δεν έχει τέλος: Το χθεσινό εννέα (09) γίνεται το αυριανό τρία (03) κ.ο.κ. Η πορεία της «ήσσονος προσπάθειας» εν τέλει καταλήγει στο να μην μπορεί η μισή τάξη στο Γυμνάσιο να γράψει δέκα αράδες ευανάγνωστο, ορθογραφημένο και κατανοητό κείμενο. Θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια για να αλλάξει ο κανόνας του ανεξέλεγκτου προφορικού βαθμού που έχει επικρατήσει τις τελευταίες δεκαετίες. Για να επιβληθεί το ανώτερο, απαιτείται χρόνος πολύς και ιδρώτας περισσότερος. Δεν μπορεί να συνεχίζεις να πουλάς στην αγορά την πραμάτειά σου για ενίσχυση της κριτικής ικανότητας και τα συναφή, όταν από τον άλλο έχεις στερήσει τα στοιχειώδη: Τι κρίση να αναπτύξει, όταν δεν έχει εξασκηθεί να συγκρατεί στη μνήμη του μια σελίδα κείμενο. Είμαστε πια στο σημείο όπου η Ιστορία θεωρείται από πολλούς μαθητές ως το δυσκολότερο μάθημα.
Πριν από τη Μεταπολίτευση η ύλη της Ιστορίας για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο ήταν το σύνολο της ελληνικής και παγκόσμιας Ιστορίας από το 500 π.Χ. ώς τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Δεν υπήρχε καθορισμένο βιβλίο αλλά ύλη. Ο ίδιος ο μαθητής έπρεπε να ψάξει για βιβλίο, παίρνοντας και την ανάλογη ευθύνη για το μέλλον του. Σημασία είχε αν μπορούσε να δώσει μια ολοκληρωμένη και σωστή απάντηση. Αντίθετα, εδώ και είκοσι πέντε χρόνια, στην εποχή υποτίθεται της κριτικής σκέψης, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπάρχει ένα μόνο βιβλίο, η ύλη δεν ξεπερνά τις 100 σελίδες και ο μαθητής κάθεται και αποστηθίζει λίγα κατεβατά για να κριθεί με το υποδεκάμετρο. Κάποτε τα θέματα στην έκθεση ιδεών ήταν εντελώς απρόβλεπτα και δεν διανοούνταν κανείς να αποστηθίσει συγκεκριμένη ύλη. Εξασκούνταν στη γραφή και την ανάπτυξη της σκέψης του και πλούτιζε όσο μπορούσε τις γνώσεις του. Σήμερα τα θέματα έχουν τυποποιηθεί σε δέκα περίπου κατηγορίες – πάντοτε σε «επικοινωνιακό πλαίσιο» και στην ατμόσφαιρα του «προοδευτικού» συρμού. Κυκλοφορεί ένας απέραντος πολτός γνώσεων γύρω από τα ίδια και τα ίδια και ο μαθητής μέσα στην πλήξη καλείται να εξασκηθεί σε φασόν κοινοτοπίες, που κολλάνε σχεδόν σα κάθε θέμα. Οι γονείς του σε πολλές περιπτώσεις πληρώνουν προς πολλά ευρώ την ώρα το ιδιαίτερο μάθημα, για να μάθει να διυλίζει τον κώνωπα.
Για αρκετά χρόνια κύριο θέμα της επικαιρότητας ήταν ο «Αλβανός σημαιοφόρος». Ο ίδιος τώρα σπουδάζει στην Αμερική, ενώ πίσω του η αμηχανία έχει διαδεχθεί τον ποταμό λέξεων και διαξιφισμών. Η ανάγκη τον έσπρωχνε να ξεπερνά τον εαυτό του, η σύγκριση με αυτό που κάθε φορά άφηνε πίσω του τον έσπρωχνε προς το ανώτερο. Τα καλύτερα από τα παιδιά των μεταναστών, εφόσον ξεπεράσουν την αρχική δυσκολία της γλώσσας, στη συνέχεια μετατρέπουν το μειονέκτημά τους σε πλεονέκτημα: Ο ενθουσιασμός για το κατόρθωμα και για τον κόσμο που διαρκώς ανοίγεται μπροστά τους διαποτίζει όλη τη διάθεσή τους για γράμματα. Πράγματα γνωστά και από την δική μας Ιστορία στον περασμένο αιώνα. Τα παιδιά των φαναριών στο μεταξύ νοικοκυρεύτηκαν. Παιδιά με σοβαρές αναπηρίες σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο. Άλλα παιδιά όμως αρμενίζουν αδέσποτα. Όλα αυτά τα χρόνια κανείς δεν ασχολήθηκε με τα δικά μας παιδιά. Το θέμα δεν πούλαγε. Σιωπή – σαν να μην συνέβαινε τίποτα.
Ζούμε πια τριάντα τόσα χρόνια στη Μεταπολίτευση. Κάποια συμπεράσματα είναι καιρός να τα πούμε χωρίς πάθος αλλά και χωρίς στρογγυλέματα. Κάποιοι από αυτήν την περίοδο καθιερώθηκαν ως εκπρόσωποι της εποχής τους, βγήκαν μπροστά και θέλησαν να διαμορφώσουν το μέλλον: Κατά κάποιον τρόπο, εις το διηνεκές, όλα τα θετικά τούς ανήκαν και για όλα τα αρνητικά ήταν υπεύθυνοι κάποιοι άλλοι. Στην πολιτική και την οικονομία έκαναν συμβιβασμούς, κυρίως στα θεμελιώδη. Στην Παιδεία εφάρμοσαν, δυστυχώς, ατόφια την πολιτική τους, γιατί εδώ ο πολιτικός πειραματισμός δεν κόστιζε τίποτα.
Ανήκουμε σε μια γενιά όπου κυριάρχησαν οι θεωρίες, περίσσεψε η αλαζονεία, απουσίαζε όμως το αίσθημα της αποστολής. Από τους δασκάλους μας κρατήσαμε στη μνήμη μας μόνο την αυταρχικότητα. Με αυτές τις μνήμες κάναμε την ανεκτικότητα παραλυσία και την καλή πρόθεση λατρεία του κατώτερου. Τους άλλους όμως που αλώνισαν όλη την Ελλάδα και με τα γράμματα που ήξεραν και εκείνο το ωραίο κράμα αυστηρότητας και τρυφερότητας άγγιξαν τις καρδιές μας, αυτούς τους ξεχάσαμε μέσα στην παραζάλη της εποχής. Από τη φούρια μιας επαναστατημένης γενιάς, οι ηγεσίες της κατόρθωσαν να εδραιώσουν μονάχα το μικροαστικό βόλεμα, τον κομματικό γραφειοκρατικό παράδεισο και την αγραμματοσύνη κάτω από λουσάτα «προοδευτικά» φορέματα.
Ο υπαρκτός ελληνικός «προοδευτισμός» κατέκτησε το εποικοδόμημα της κοινωνίας και αποφάσισε άπαξ και δια παντός τι είναι «πρόοδος». Και όμως, ο «προοδευτικός» μπορεί να τρέχει λαχανιάζοντας κι ωστόσο να μην κάνει βήμα· συναξαριστής της επικαιρότητας, στενόμυαλο πείσμα, ακούραστος να βρίσκει αφορμές για μικρή καθημερινή προπαγάνδα, χωρίς ποτέ πια να μαθαίνουμε και ποιός είναι ο τελικός του στόχος. Η πραγματική πρόοδος βαδίζει αργά, αλλά βαδίζει – σπεύδει βραδέως.
Για να αγαπήσει κάποιος, κάτι πρέπει να έχει τη σκέψη ότι υπάρχει μια τάξη που απέκτησε σταθερότητα, τάξη όμως δεμένη με τη ζωή και την κίνησή της. Εμείς χρόνια τώρα ζούμε μέσα στην παγιωμένη και ακλόνητη αταξία ενός ληθάργου.
Έχουν όλοι τους λόγο για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, εκτός από αυτούς που για τριάντα χρόνια κράτησαν όρθια τα σχολεία, μαχόμενοι στην πρώτη γραμμή, ενώ άλλοι κήρυτταν και σχεδίαζαν για λογαριασμό τους. Πρέπει κάποτε να ακουστούν όσοι δάσκαλοι και καθηγητές με ευγένεια και αφοσίωση άφησαν πίσω τους κάτι περισσότερο από παχιά λόγια και αδιάκοπη μεμψιμοιρία· να ακουστούν οι μαθητές που αγαπούν τα γράμματα και δεν περιμένουν να κληρονομήσουν περιουσίες και κοινωνικό status (υπάρχει και προοδευτικό μεταξύ των άλλων)· οι νέοι που εκτιμούν τις ίσιες κουβέντες και νιώθουν κάτι να απελευθερώνεται μέσα τους όταν ακούσουν μια αυστηρή και δίκαιη κρίση.
Όταν δεν έχεις τα κότσια να προχωρήσεις αγγίζοντας την καρδιά των προβλημάτων, το ρίχνεις στα ολοήμερα σχολεία, στα κτήρια, στους υπολογιστές, στο internet, στους ψυχολόγους, στα ατελείωτα σεμινάρια σε ακριβά ξενοδοχεία, σε όλη αυτήν την πολυτελή «προοδευτική» αντίληψη για την Παιδεία. Άτεγκτη αποφασιστικότητα μόνο για τα εύκολα, για την πρώτη ύλη της δημοκοπίας. Λεφτά πάντοτε βρίσκονταν για όλες τις σπατάλες, εκτός από τη μέριμνα για τους ανθρώπους, την πιο φτηνή σε κόστος και πιο πλούσια σε απόδοση. Εντυπωσιακή παρέλαση της τεχνικής εκεί όπου απουσιάζει το νόημα, η ηθική στάση· πρόοδος χωρίς πνευματικό υπόβαθρο. Είναι πολύ ωραίο, αναφέρει ο Emerson, που η Βιρτζίνια συνδέθηκε τηλεγραφικά με το Μαίην· το θέμα είναι αν έχουν κάτι να πουν. Νέες τεχνολογίες χωρίς πνεύμα και στόχο καταλήγουν σε μια απλή επίδειξη νέων συσκευών. Τον ουρανό με τ’ άστρα να σου κατεβάσουν, αν δεν γυρίσεις να τον κοιτάξεις – αν δεν έχεις μάθει να τον κοιτάζεις – θα μείνει σαν το βάζο μεγάλης αξίας σε σπίτι που δεν μπορεί να το εκτιμήσει. Έχεις πανάκριβες βιβλιοθήκες χωρίς να διαβάζει κανείς, εργαστήρια που αραχνιάζουν, αφού κάποιοι έκαναν την «αρπαχτή» τους. Εδώ και πολλά χρόνια, πολλαπλασιάζονται ασυγκράτητα μόνο οι χούλιγκανς (η πελατεία του ολοκληρωτισμού), ο συνωστισμός στις καφετέριες (που βαφτίστηκε ελληνικός τρόπος ζωής), τα τέκνο-ζεϊμπέκικα στην τηλεόραση, οι διαγωνισμοί τραγουδιού (όνειρο ζωής πολλών μαθητών), τα κινητά τηλέφωνα, οι νίκελ εξατμίσεις και όλα τα σχετικά αξεσουάρ.
Κάποιοι κρατάνε ζηλότυπα για τον μικρό τους κύκλο «το ανώτερο επίπεδο» και τις «δημιουργικές συγκρούσεις» – συχνά «περί όνου σκιας»· για τους υπόλοιπους έχουν να σερβίρουν μόνο την ομοφωνία τους πάνω σε στερεότυπες θεωρίες και ιδέες. Για πολλά παιδιά η μόνη πιθανότητα να συγκεντρωθούν σε κάτι ανώτερο είναι το δημόσιο σχολείο. Στα λαϊκά στρώματα το ψωμί βγαίνει δύσκολα και ο χρόνος δεν περισσεύει, το περιβάλλον συχνά δεν ευνοεί τη συγκέντρωση. Μαθημένος κάποιος στο εύκολο από το Δημοτικό, σε ένα περιβάλλον που δεν διαφέρει και σε τίποτε από την αλάνα της γειτονιάς του, φτάνει χωρίς αντίσταση και προσπάθεια στο Γυμνάσιο, δεν μπορεί να παρακολουθήσει, βαριέται, κάθεται στην άκρη και χαζεύει, ώσπου τα παρατάει γεμάτος αισθήματα μειονεξίας και μνησικακίας. Για αρκετούς ένα βήμα παραπέρα περιμένει η συμμορία.
Το κατώτερο επιβάλλεται γρήγορα και εύκολα. Ράδιον έργον. Και επιβάλλεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Το καλύτερο ταυτίστηκε με το ευκολότερο. Η πτώση του επιπέδου επεκτείνεται ανεξέλεγκτα και προς κάθε κατεύθυνση. Όταν γίνονται τα αποκαλυπτήρια της πραγματικότητας, την οποία πολλοί επιμένουν να κοιτάνε ψύχραιμα και αδιάφορα, ο εκπρόσωπος της ΟΛΜΕ (συνδικαλιστικού οργάνου των καθηγητών) βρίσκει αμέσως τη λύση: ακόμα πιο εύκολα θέματα, να καταργηθεί η βάση του δέκα (10). Σε έναν διαγωνισμό όπου η ευκολία των θεμάτων θα μεταφέρεται από χρονιά σε χρονιά, δημιουργώντας ένα μέτρο και για τις προηγούμενες τάξεις του Λυκείου, η κατρακύλα δεν έχει τέλος: Το χθεσινό εννέα (09) γίνεται το αυριανό τρία (03) κ.ο.κ. Η πορεία της «ήσσονος προσπάθειας» εν τέλει καταλήγει στο να μην μπορεί η μισή τάξη στο Γυμνάσιο να γράψει δέκα αράδες ευανάγνωστο, ορθογραφημένο και κατανοητό κείμενο. Θα χρειαστεί να περάσουν χρόνια για να αλλάξει ο κανόνας του ανεξέλεγκτου προφορικού βαθμού που έχει επικρατήσει τις τελευταίες δεκαετίες. Για να επιβληθεί το ανώτερο, απαιτείται χρόνος πολύς και ιδρώτας περισσότερος. Δεν μπορεί να συνεχίζεις να πουλάς στην αγορά την πραμάτειά σου για ενίσχυση της κριτικής ικανότητας και τα συναφή, όταν από τον άλλο έχεις στερήσει τα στοιχειώδη: Τι κρίση να αναπτύξει, όταν δεν έχει εξασκηθεί να συγκρατεί στη μνήμη του μια σελίδα κείμενο. Είμαστε πια στο σημείο όπου η Ιστορία θεωρείται από πολλούς μαθητές ως το δυσκολότερο μάθημα.
Πριν από τη Μεταπολίτευση η ύλη της Ιστορίας για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο ήταν το σύνολο της ελληνικής και παγκόσμιας Ιστορίας από το 500 π.Χ. ώς τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Δεν υπήρχε καθορισμένο βιβλίο αλλά ύλη. Ο ίδιος ο μαθητής έπρεπε να ψάξει για βιβλίο, παίρνοντας και την ανάλογη ευθύνη για το μέλλον του. Σημασία είχε αν μπορούσε να δώσει μια ολοκληρωμένη και σωστή απάντηση. Αντίθετα, εδώ και είκοσι πέντε χρόνια, στην εποχή υποτίθεται της κριτικής σκέψης, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπάρχει ένα μόνο βιβλίο, η ύλη δεν ξεπερνά τις 100 σελίδες και ο μαθητής κάθεται και αποστηθίζει λίγα κατεβατά για να κριθεί με το υποδεκάμετρο. Κάποτε τα θέματα στην έκθεση ιδεών ήταν εντελώς απρόβλεπτα και δεν διανοούνταν κανείς να αποστηθίσει συγκεκριμένη ύλη. Εξασκούνταν στη γραφή και την ανάπτυξη της σκέψης του και πλούτιζε όσο μπορούσε τις γνώσεις του. Σήμερα τα θέματα έχουν τυποποιηθεί σε δέκα περίπου κατηγορίες – πάντοτε σε «επικοινωνιακό πλαίσιο» και στην ατμόσφαιρα του «προοδευτικού» συρμού. Κυκλοφορεί ένας απέραντος πολτός γνώσεων γύρω από τα ίδια και τα ίδια και ο μαθητής μέσα στην πλήξη καλείται να εξασκηθεί σε φασόν κοινοτοπίες, που κολλάνε σχεδόν σα κάθε θέμα. Οι γονείς του σε πολλές περιπτώσεις πληρώνουν προς πολλά ευρώ την ώρα το ιδιαίτερο μάθημα, για να μάθει να διυλίζει τον κώνωπα.
Για αρκετά χρόνια κύριο θέμα της επικαιρότητας ήταν ο «Αλβανός σημαιοφόρος». Ο ίδιος τώρα σπουδάζει στην Αμερική, ενώ πίσω του η αμηχανία έχει διαδεχθεί τον ποταμό λέξεων και διαξιφισμών. Η ανάγκη τον έσπρωχνε να ξεπερνά τον εαυτό του, η σύγκριση με αυτό που κάθε φορά άφηνε πίσω του τον έσπρωχνε προς το ανώτερο. Τα καλύτερα από τα παιδιά των μεταναστών, εφόσον ξεπεράσουν την αρχική δυσκολία της γλώσσας, στη συνέχεια μετατρέπουν το μειονέκτημά τους σε πλεονέκτημα: Ο ενθουσιασμός για το κατόρθωμα και για τον κόσμο που διαρκώς ανοίγεται μπροστά τους διαποτίζει όλη τη διάθεσή τους για γράμματα. Πράγματα γνωστά και από την δική μας Ιστορία στον περασμένο αιώνα. Τα παιδιά των φαναριών στο μεταξύ νοικοκυρεύτηκαν. Παιδιά με σοβαρές αναπηρίες σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο. Άλλα παιδιά όμως αρμενίζουν αδέσποτα. Όλα αυτά τα χρόνια κανείς δεν ασχολήθηκε με τα δικά μας παιδιά. Το θέμα δεν πούλαγε. Σιωπή – σαν να μην συνέβαινε τίποτα.
Ζούμε πια τριάντα τόσα χρόνια στη Μεταπολίτευση. Κάποια συμπεράσματα είναι καιρός να τα πούμε χωρίς πάθος αλλά και χωρίς στρογγυλέματα. Κάποιοι από αυτήν την περίοδο καθιερώθηκαν ως εκπρόσωποι της εποχής τους, βγήκαν μπροστά και θέλησαν να διαμορφώσουν το μέλλον: Κατά κάποιον τρόπο, εις το διηνεκές, όλα τα θετικά τούς ανήκαν και για όλα τα αρνητικά ήταν υπεύθυνοι κάποιοι άλλοι. Στην πολιτική και την οικονομία έκαναν συμβιβασμούς, κυρίως στα θεμελιώδη. Στην Παιδεία εφάρμοσαν, δυστυχώς, ατόφια την πολιτική τους, γιατί εδώ ο πολιτικός πειραματισμός δεν κόστιζε τίποτα.
Ανήκουμε σε μια γενιά όπου κυριάρχησαν οι θεωρίες, περίσσεψε η αλαζονεία, απουσίαζε όμως το αίσθημα της αποστολής. Από τους δασκάλους μας κρατήσαμε στη μνήμη μας μόνο την αυταρχικότητα. Με αυτές τις μνήμες κάναμε την ανεκτικότητα παραλυσία και την καλή πρόθεση λατρεία του κατώτερου. Τους άλλους όμως που αλώνισαν όλη την Ελλάδα και με τα γράμματα που ήξεραν και εκείνο το ωραίο κράμα αυστηρότητας και τρυφερότητας άγγιξαν τις καρδιές μας, αυτούς τους ξεχάσαμε μέσα στην παραζάλη της εποχής. Από τη φούρια μιας επαναστατημένης γενιάς, οι ηγεσίες της κατόρθωσαν να εδραιώσουν μονάχα το μικροαστικό βόλεμα, τον κομματικό γραφειοκρατικό παράδεισο και την αγραμματοσύνη κάτω από λουσάτα «προοδευτικά» φορέματα.
Ο υπαρκτός ελληνικός «προοδευτισμός» κατέκτησε το εποικοδόμημα της κοινωνίας και αποφάσισε άπαξ και δια παντός τι είναι «πρόοδος». Και όμως, ο «προοδευτικός» μπορεί να τρέχει λαχανιάζοντας κι ωστόσο να μην κάνει βήμα· συναξαριστής της επικαιρότητας, στενόμυαλο πείσμα, ακούραστος να βρίσκει αφορμές για μικρή καθημερινή προπαγάνδα, χωρίς ποτέ πια να μαθαίνουμε και ποιός είναι ο τελικός του στόχος. Η πραγματική πρόοδος βαδίζει αργά, αλλά βαδίζει – σπεύδει βραδέως.
Για να αγαπήσει κάποιος, κάτι πρέπει να έχει τη σκέψη ότι υπάρχει μια τάξη που απέκτησε σταθερότητα, τάξη όμως δεμένη με τη ζωή και την κίνησή της. Εμείς χρόνια τώρα ζούμε μέσα στην παγιωμένη και ακλόνητη αταξία ενός ληθάργου.
*Πρώτη διαδικτυακή ανάρτηση:
πηγή: ΑΝΤΙΦΩΝΟ, Σύντμηση τμημάτων από το βιβλίο «Το ελληνικό σχολείο μετά είκοσι έτη», εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2008.
7. Προκλήσεις και Βεβήλωση της Ελληνικής Σημαίας από Ακροαριστερούς στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο
ΕΡΩΤΗΣΗ
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Θέμα: Προκλήσεις και βεβήλωση της Ελληνικής Σημαίας από ακροαριστερούς στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Μέλη ακροαριστερής οργάνωσης στο Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, αποφάσισαν (!) με «συνέλευση» (!) όχι μόνο να καταλάβει την Σχολή, αλλά και να αφαιρέσει την Ελληνική Σημαία από το κτήριο ! Μάλιστα φοιτητής ο οποίος προσβεβλημένος απ’ αυτήν την βέβηλη ενέργεια των ακροαριστερών, προσπάθησε να επανατοποθετήσει την Σημαία στην θέση της, προπηλακίστηκε από τα άτομα αυτά, οι όποιοι μάλιστα δηλώνουν ότι θα «απαιτήσουν» και την διαγραφή του από τον φοιτητικό σύλλογο! Επιπλέον είναι γνωστό ότι σε όσα δημόσια κτήρια καταλαμβάνουν αναρχικές και ακροαριστερές συμμορίες, κατεβάζουν και τις περισσότερες φορές καταστρέφουν την Ελληνική Σημαία του κτηρίου.
Ερωτάσθε,
Α) Επί τέλους θα δώσετε ένα τέλος στην ακροαριστερή προπαγάνδα στα Ελληνικά πανεπιστήμια;
Β) Θα κινηθούν οι διαδικασίες έτσι ώστε να αποδίδονται οι προβλεπόμενες ποινικές ευθύνες και να επιβάλλονται ποινές σε όσους βεβηλώνουν την Ελληνική Σημαία κατά τις καταλήψεις στα Πανεπιστήμια;
Αθήνα 28.09.2011
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Αθανάσιος Πλεύρης, Βουλευτής Α’ Αθηνών
Άδωνις Γεωργιάδης, Βουλευτής Β’ Αθηνών
ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥΣ
8. Τρομοκρατία και απειλές σε μαθητές και εκπαιδευτικούς
Τρομοκρατία και απειλές σε μαθητές και εκπαιδευτικούς
Τρομοκρατική εισαγγελική παρέμβαση κατά των μαθητικών καταλήψεων
Ο πρωθυπουργός ταύτισε τις κινητοποιήσεις με καταστροφές δημόσιας περιουσίας
Αντί για τον παιδαγωγικό ρόλο που οφείλουν να έχουν οι εκπαιδευτικοί, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ι. Τέντες τους επιφυλλάσσει ένα νέο ρόλο, αυτόν του χαφιέ. Ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός με εγκύκλιό του ζήτησε τη συμβολή των εκπαιδευτικών σε όποιες έρευνες γίνουν στα σχολεία με αφορμή τις καταλήψεις. Στην εγκύκλιό του ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου ζητάει από τους διευθυντές των σχολείων να καταδίδουν τους μαθητές που αγωνίζονται και συμμετέχουν στις καταλήψεις.
Ο ανώτατος εισαγγελικός λειτουργός, παίρνοντας το κυβερνητικό μήνυμα για καταδίωξη των αγωνιζόμενων μαθητών, έδωσε χτες εντολή για τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας σε όλα τα σχολεία που τελούν υπό κατάληψη. Συγκεκριμένα, στο έγγραφό του αναφέρει:
«Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται συχνά το φαινόμενο της καταλήψεως των σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από μερίδα μαθητών. Αυτοί που κατά κανόνα, αποτελούν οργανωμένες μειοψηφίες ασφαλίζουν τις εισόδους των σχολείων τους και παρεμποδίζουν την είσοδο των συμμαθητών τους όσο και του διδακτικού προσωπικού. Ανάμεσα στους καταληψίες παρεισφρύουν τις νυκτερινές ώρες και άτομα που δεν ανήκουν στην εκπαιδευτική κοινότητα τα οποία προβαίνουν σε καταστροφές υποδομών του σχολείου, ενώ οι αφαιρέσεις εκπαιδευτικού υλικού και κυρίως ηλεκτρικών υπολογιστών είναι σύνηθες φαινόμενο. Οι καταληψίες πολλές φορές έχουν την ηθική στήριξη ενηλίκων, ενώ επιδιώκουν την προβολή τους μέσω των τηλεοπτικών σταθμών οι οποίοι πάντοτε παρέχουν την δυνατότητα αυτή.
Οι συμπεριφορές αυτές, όπως γνωρίζετε, έχουν αξιόποινο χαρακτήρα με τη μορφή εγκλημάτων α) της διατάραξης οικιακής ειρήνης (α. 334 παρ. 3 του ΠΚ), β) της απρόκλητης φθοράς πράγματος που χρησιμεύει για κοινό όφελος (α. 382, παρ. 1 και 2 περ. α. του ΠΚ) και γ) της κλοπής (α. 372, παρ. 2 του Π.Κ.).
Επειδή τα εγκλήματα αυτά διώκονται αυτεπάγγελτα είναι αυτονόητη η παρέμβασή σας μέσω των αστυνομικών αρχών τόσο για την βεβαίωση των εγκλημάτων αυτών όσο και την εξακρίβωση των στοιχείων των δραστών τους. Στα πλαίσια αυτά να ζητείται η συμβολή των εκπαιδευτικών του σχολείου οι οποίοι κατά κανόνα γνωρίζουν την ταυτότητα όσων πρωταγωνιστούν στις καταλήψεις.
Σε εξαιρετικές και σοβαρές περιπτώσεις επιβάλλεται να ακολουθείται η αυτόφωρη διαδικασία σε βάρος εξωσχολικών δραστών. Αντίθετα η αυτόφωρη διαδικασία σε βάρος ανήλικων μαθητών θα πρέπει να αποφεύγεται.
Τέλος σε κάθε περίπτωση εξεζητημένης εγκληματικής συμπεριφοράς από ανήλικους μαθητές να ερευνάται και η τυχόν συνδρομή των όρων του εγκλήματος της παραμέλησης εποπτείας ανηλίκου από τους γονείς (α. 360 παρ. 1 του Π.Κ.)».
Παράλληλα, ο ανώτατος εισαγγελέας έχει ήδη ζητήσει εδώ και εννέα ημέρες τον κατάλογο των σχολείων που βρίσκονται σε κατάληψη, αλλά δεν τον έχει πάρει μέχρι σήμερα, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι θα καλέσει ο ίδιος τους διευθυντές των Γυμνασίων και Λυκείων που είναι σε κατάληψη και θα τους ζητήσει λεπτομέρειες για το θέμα. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η Εισαγγελία δεν αποκλείεται να στραφεί και κατά των καθηγητών, με διώξεις για παράβαση καθήκοντος.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με πληροφορίες, την ίδια στάση θα τηρήσει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και με τους άλλους εργαζόμενους που αντιδρούν (φωτογραφίζονται οι καταλήψεις που έγιναν χτες σε διάφορα υπουργεία), αλλά και στα πανεπιστήμια.
Με κυβερνητική εντολή...Την κατεύθυνση για την καταστολή των κινητοποιήσεων την έδωσαν χτες ο πρωθυπουργός και η υπουργός Παιδείας. Ο πρωθυπουργός, Γ. Παπανδρέου, στη χτεσινή του εισήγηση στο Υπουργικό Συμβούλιο, ταύτισε το δίκαιο αγώνα των μαθητών με καταστροφές σχολείων λέγοντας: «Ούτε φεύγει η Τρόικα, με το να καταστρέφουμε τα σχολεία μας, τη δική μας δημόσια περιουσία. Αντίθετα, υπονομεύεται η υπόσταση της χώρας, υπονομεύεται η οικονομία μας, η συνοχή μας και, αυτά, τα πληρώνει μόνο ο Ελληνας φορολογούμενος, κανένας άλλος».
Η υπουργός Παιδείας, Α. Διαμαντοπούλου, υποστήριξε πως «υπάρχουν συγκεκριμένες κινήσεις και συγκεκριμένα σχολεία που κάνουν καταλήψεις», απειλώντας πάλι με το κόστος των αγώνων: «Κανείς δεν μπορεί να αποφασίζει μόνος του για την κατάληψη του σχολείου και δεν μπορεί η κατάληψη να είναι μία πράξη που δεν έχει επιπτώσεις». Ισχυρίστηκε ακόμα, πως τα σχολικά συμβούλια και οι σχολικές επιτροπές είναι τα μόνα αρμόδια όργανα να αποφασίζουν διεκδικήσεις απαξιώνοντας έτσι τα όργανα και τις μαζικές γενικές συνελεύσεις των μαθητών, ενώ υποστήριξε πως «δεν νοείται να χάνεται ούτε μία ώρα μαθήματος», τη στιγμή που στα σχολεία ουσιαστικά δεν γίνεται μάθημα λόγω έλλειψης βιβλίων και εκπαιδευτικών.
Ανασύρουν θέμα «αναπλήρωσης ύλης»Στο μεταξύ, το υπουργείο Παιδείας έσπευσε να θέσει επιτακτικά ζήτημα αναπλήρωσης των διδακτικών ωρών που δεν πραγματοποιούνται λόγω καταλήψεων, σε μια προφανή προσπάθεια να ανακόψει τη δυναμική που έχουν οι μαθητικές κινητοποιήσεις. Πρόκειται για πάγια τακτική η οποία απευθύνεται στους μαθητές για να τους τρομοκρατήσει και στους εκπαιδευτικούς για να στραφούν ενάντια στους αγωνιζόμενους μαθητές τους.
Η εγκύκλιος λέει ότι «στα σχολεία που έχασαν διδακτικές ώρες, η αναπλήρωση είναι δυνατό να εξασφαλίζεται, σταδιακά, με τους παρακάτω τρόπους: α. Περικοπή περιπάτων και εκδρομών. β. Περιορισμός των εργάσιμων ημερών των πολυήμερων εκδρομών. γ. Προσθήκη διδακτικών ωρών μετά την ολοκλήρωση του ημερησίου προγράμματος, όπου ο σύλλογος κρίνει εφικτό ότι μπορεί να γίνει. δ. Αξιοποίηση των σχολικών εορτών (πραγματοποιούνται και οι εορτές και τα μαθήματα). ε. Αξιοποίηση Σαββάτων» και τέλος, αν χρειαστεί παράταση του διδακτικού έτους θα γίνει με απόφαση του υπουργείου.
9. Άλλη παιδεία, άλλη νοοτροπία, άλλη πολιτική
του Ηλία Κουσκουβέλη
Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων
Ο προβληματισμός της κοινωνίας και, ειδικά, της νεολαίας για την πολιτική εντείνεται. Φτάνει στα όρια της αγανάκτησης, που εκφράζεται άλλοτε με ακραίες συμπεριφορές, με μηδενιστικές στάσεις και άλλοτε με αποστασιοποίηση και αποχή. Έτσι, συχνά υιοθετείται το κλισέ περί αποτυχίας της πολιτικής. Μια κατηγορία που δεν είναι άδικη, εφόσον παραδεχόμαστε ότι το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα νοσεί.
Η πολιτική έχει όντως αποτύχει στο βαθμό που δεν έχει καταφέρει να εκπληρώσει το σκοπό της, που είναι η ευτυχία της κοινωνίας. Η πολιτική, όμως, συνίσταται σε ένα σύνολο ευρύτερων διαδικασιών γα τις οποίες έχουν ευθύνη τόσο οι πολιτικοί, όσο και οι πολίτες. Συνεπώς, θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με την πολιτική και να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας.
Ως πολίτες έχουμε χρέος να επαναδιαπραγματευθούμε τους όρους του κοινωνικού συμβολαίου. Χρειαζόμαστε ένα φιλελεύθερο κοινωνικό συμβόλαιο που να περιορίζει τις αυθαιρεσίες της όποιας εξουσίας – πολιτικής, οικονομικής, πνευματικής. Όμως, το κοινωνικό συμβόλαιο είναι ένας τρόπος οργάνωσης της κοινότητας που είναι αποτέλεσμα αλλαγής νοοτροπίας της κοινωνίας. Η νοοτροπία αλλάζει μέσω της μετάλλαξης του πνεύματος των ανθρώπων. Μια τέτοια μετάλλαξη είναι δυνατόν να γίνει μόνο μέσω της παιδείας των πολιτών, που ως ώριμοι συμμετέχοντες στις διαδικασίες της πολιτικής αιτούνται τη σύναψη μιας σύμβασης, τέτοιας που θα εγγυάται τις επιδιώξεις τους και θα προστατεύει τα δικαιώματά τους. Οι όροι της σύμβασης θα πρέπει να εξασφαλίζουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε αυτά τα δικαιώματα να έχουν αξία και τα άτομα να μπορούν να αναπτυχθούν ελεύθερα εντός της κοινωνίας.
Το να έχουν την δυνατότητα να αναπτυχθούν ελεύθερα εντός μιας δίκαιης κοινωνίας είναι και η μεγαλύτερη αγωνία και το κυρίαρχο αίτημα των νέων σήμερα. Για αυτό, ακρογωνιαίος λίθος του κοινωνικού συμβολαίου θα πρέπει να είναι η κοινωνική δικαιοσύνη. Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο είναι απαραίτητο να διαπνέεται από αναδιανεμητικό χαρακτήρα, να αποτρέπει τις διακρίσεις και να ρυθμίζει τα ανταγωνιστικά κοινωνικά αιτήματα.
Ποιες είναι όμως οι προϋποθέσεις για να περάσουμε στην επαναδιαπραγμάτευση του κοινωνικού συμβολαίου σε πρακτικό επίπεδο; Θα πρέπει να κατανοήσουμε τα κακώς κείμενα της παρούσας κατάστασης. Η οργάνωση της πολιτείας, των κομμάτων, της κοινωνίας εμποδίζει την επικράτηση της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Έπειτα, έχουμε χρέος να αντισταθούμε στην επικράτηση της πολιτικής επικοινωνίας έναντι της πραγματικής πολιτικής, να είμαστε (επι)κριτικοί απέναντι σε θέσεις, προγράμματα και στάσεις, να απαιτήσουμε ένα νέο πολιτικό πολιτισμό, χωρίς πελατειακές σχέσεις, και να μην ξεχνούμε τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις που έχουμε ως ελεύθεροι, δίκαιοι, ενεργοί και δημοκράτες πολίτες.
Με άλλα λόγια, είναι ανάγκη να αλλάξουμε νοοτροπία στο ζήτημα των ευθυνών που έχουμε ως πολίτες. Αν το πράξουμε εμείς, θα το πράξουν και οι εντολοδόχοι μας, οι πολιτικοί.
Μέσο για αυτήν την αλλαγή αποτελεί η κατάλληλη Παιδεία. Χρειαζόμαστε Παιδεία τέτοια που να δίνει εφόδια στους πολίτες για τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες της πολιτικής, να προάγει την ενεργοποίηση και την κριτική στάση των πολιτών, να διαμορφώνει πολίτες με διάθεση να συνεισφέρουν στην ευτυχία της κοινωνίας, ικανούς να επαναδιαπραγματεύονται αέναα το κοινωνικό συμβόλαιο από όποια θέση και αν βρίσκονται.
5c. H Γενική Εκπαίδευση και ο νόμος για τα Α.Ε.Ι. – Μέρος Τρίτο (3/3)
Συντάκτης: Ιωάννης Τουλουμάκος
ΙΙΙ. Η Πρόταση
Η θέσπιση –κατά το παράδειγμα της Φινλανδίας – ενός «Έτους της Νέας Γενιάς», κατά τη διάρκεια του οποίου η ελληνική κοινωνία θα γνωρίσει με τεκμηριωμένη πληροφόρηση σε τί ακριβώς και γιατί υστερεί το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στο σύνολό του; ποιές είναι οι συνέπειες των δυσλειτουργιών του – άμεσες και απώτερες - στους διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής; ποιές είναι οι ευθύνες καθενός από τους αρμόδιους παράγοντες; ποιές είναι οι συγκεκριμένες προτάσεις, τεκμηριωμένες έτσι ώστε να μπορεί να δεχθεί τις βαθιές τομές που χρειάζονται και τις ενδεχόμενες θυσίες που απαιτούνται – η θέσπιση αυτού του Έτους της Νέας Γενιάς με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης είναι η πρώτη βασική προϋπόθεση.
Στην Κυβέρνηση αποκλειστικά ανήκει επίσης η ευθύνη για την οργάνωση της προσπάθειας:
Αυτή θα πρέπει να συγκροτήσει την αρμόδια Συντονιστική Επιτροπή (με όχι περισσότερα από 20 μέλη) από μή πολιτικά πρόσωπα με πείρα και γνώσεις, προερχόμενα από διάφορους φορείς – (όπως: αρμόδιοι διευθυντές του Υπουργείου Παιδείας, Προϊστάμενοι Εκπαιδευτικών Περιφερειών, Εκπαιδευτικοί Σύμβουλοι ειδικοί για την τεχνική, γεωργική, ναυτική εκπαίδευση, διευθυντικά στελέχη του ΟΑΕΔ).
— Η κυβέρνηση θα αναλάβει επίσης την πρωτοβουλία για την επίτευξη της όσο το δυνατόν μεγαλύτερης και αποδοτικής συμμετοχής των Α.Ε.Ι. και ΤΕΙ, όπως και των 13 Εκπαιδευτικών Περιφερειών της χώρας, για την συγκέντρωση των αναγκαίων εμπειρικών δεδομένων, τα οποία αφορούν :
* Το επίπεδο σπουδών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Τρόποι τεκμηρίωσης: πανελλαδικά τεστ στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά στην έκτη Δημοτικού – στη Γλώσσα, στα Μαθηματικά και σε ένα τρίτο μάθημα θεωρητικής ή θετικής κατεύθυνσης στην Α΄ Λυκείου – εκθέσεις των βαθμολογικών κέντρων των Πανελλαδικών Εισαγωγικών Εξετάσεων προς τις Περιφέρειες για το επίπεδο των γραπτών).
* Το επίπεδο των σπουδών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με αξιοποίηση των γραπτών των διαγωνισμών του ΑΣΕΠ.
*. Τους αριθμούς των αποφοίτων των Α.Ε.Ι. και ΤΕΙ των τελευταίων ετών κατά Τμήμα, και, στο μέτρο του δυνατού, των ανέργων και ετεροαπασχολουμένων πτυχιούχων.
Οι περιέχουσες τα εμπειρικά δεδομένα και τις συγκεκριμένες προτάσεις εκθέσεις, θα κωδικοποιηθούν από την Συντονιστική Επιτροπή και θα δημοσιευθούν σε ειδική έκδοση κατά το πρότυπο του πορίσματος της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής του 1993 για το δημογραφικό πρόβλημα.
Με κριτήρια την ιδιαίτερη σημασία τους για την αναμόρφωση του Εκπαιδευτικού Συστήματος και στις τρεις βαθμίδες του, πρέπει και μπορούν να συζητηθούν ακόμη οι ακόλουθες επιμέρους προτάσεις θεσμικού χαρακτήρα:
- Η ίδρυση ειδικών σεμιναρίων για την φοίτηση σε αυτά διαρκείας τουλάχιστον ενός έτους των μελλοντικών λειτουργών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών και σύμφωνα με σχετική πρόταση που είχε γίνει από την κ. Υπουργό Παιδείας.
- Η ίδρυση σχολών επιμορφώσεως των Διευθυντικών στελεχών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
- Η (επίσης από την Υπουργό Παιδείας προταθείσα) ίδρυση προτύπων σχολείων για επίλεκτους μαθητές κατά το πρότυπο των υφισταμένων Μουσικών Γυμνασίων.
- Η συγγραφή νέων διδακτικών βιβλίων και (σε συνδυασμό με αυτήν) η ριζική αναθεώρηση του καθεστώτος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και η μετατροπή του σε Κέντρο Έρευνας και Τεκμηρίωσης για την Γενική Εκπαίδευση.
- Η ίδρυση μέσων Επαγγελματικών (π.χ. γεωργικής και ναυτικής κατεύθυνσης) και Τεχνικών Σχολών με άμεση σύνδεση της εκπαίδευσης με την εφαρμογή (ή παραγωγή) κατά το πρότυπο της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής της Θεσσαλονίκης σε συνδιασμό με την θέσπιση διαδικασιών επιλογής από την Πρωτοβάθμια στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση κατά το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, μετά την κατάργηση ή συγχώνευση Τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ.
- Η εκπόνηση νόμου πλαισίου χωριστά για τα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ από επιτροπές καθηγητών με αποδεδειγμένη σχετική πείρα και διεθνώς ανεγνωρισμένο επιστημονικό έργο.
10. Ατυχής η παράλειψη της λέξης «Εθνική»
από την νέα ονομασία του Υπουργείου Παιδείας
Του Αθανάσιου Κατσίμπελη*
Όταν ήρθε ο ανήλικος Όθωνας στην Ελλάδα από το βαυαρικό πριγκιπάτο του, οι μεγάλες Δυνάμεις που τον έφεραν, προσπάθησαν ο τίτλος του να είναι “Βασιλιάς της Ελλάδας” και όχι “Βασιλιάς των Ελλήνων” διότι ο τελευταίος τίτλος υπονοούσε πως ο ανήλικος βασιλιάς είχε δικαιοδοσία και σε Έλληνες εκτός του νεοσύστατου ελληνικού Κράτους. Θα προλάβαιναν έτσι τη γέννηση κάποιας “Μεγάλης Ιδέας” στην αρχή της. Σκεφτόμασταν δηλαδή τότε αντίστροφα από ότι σκεφτόμαστε στη σημερινή εποχή, όπου δεν μας νοιάζει αν κάποιος γείτονας διεκδικεί, με όπλο μόνο ένα παρόμοιο τίτλο-όνομα, εδάφη της χώρας μας. Άραγε πόσο μεγάλη σημασία έχει η ύπαρξη ή μη μιας λέξη ή ενός ορισμού σε έναν πολιτειακό τίτλο;[1]
Ο Πρωθυπουργός μας κ. Γιώργος Παπανδρέου προέβη στην απαλοιφή των τίτλων “Μακεδονίας-Θράκης” από το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης και της λέξης “Εθνική” από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Κι ενώ για την κατάργηση του πρώτου δόθηκαν τουλάχιστον κάποιες εξηγήσεις, για το «ΥΠΕΠΘ» κανένας δεν εξήγησε για ποιο λόγο έγινε η απαλοιφή της λέξης «Εθνική» αλλά και κανένας φορέας δεν διαφώνησε. Ούτε η Δ.Ο.Ε ούτε η ΟΛΜΕ ούτε κάποιος άλλος φορέας της εκπαίδευσης διαμαρτυρήθηκε για το γεγονός αυτό ή τουλάχιστον ζήτησε να εξηγηθούν οι λόγοι της παράλειψης. Είναι πλέον συνηθισμένη κατάσταση να επικρατούν οι δυνάμεις της αφωνίας στην Ελληνική κοινωνία, την εκπαιδευτική κοινότητα και τους πνευματικούς μας ανθρώπους.
Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματός μας (το οποίο δεν αναθεωρήθηκε από την τελευταία αναθεωρητική βουλή εξαιτίας των αντιδράσεων στην εκπαιδευτική κοινότητα και την αποχώρηση του ΠΑΣΟΚ από τη διαδικασία αναθεώρησης) “Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.”
Θα μπορούσε κάποιος λοιπόν να υποστηρίξει πως η παράλειψη της λέξης είναι αντισυνταγματική και αντίκειται τόσο στο γράμμα όσο και στο πνεύμα του Συντάγματός μας. Από την άλλη θα μπορούσε να μη θεωρηθεί αντισυνταγματική η συγκεκριμένη μετονομασία, αν δεχθούμε πως δεν αναιρείται ο σκοπός της Παιδείας όπως περιγράφεται στο άρθρο 16 του Συντάγματός μας. Δηλαδή αν, παρά τη μετονομασία αναπτύσσει η Παιδεία στους Έλληνες μαθητές την εθνική και τη Θρησκευτική τους συνείδηση. Αν όμως δεν αναιρείται ο σκοπός που ορίζει το Σύνταγμα, ποιοι λόγοι επέβαλλαν τη μετονομασία του Υπουργείου;
Έκπληξη προκαλεί και το γεγονός πως η μετονομασία αυτή έγινε από ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα όπως το ΠΑΣΟΚ, αφού η σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη δέχεται την έννοια του έθνους και των ενιαίων συμφερόντων του. Πώς είναι δυνατόν το ΠΑΣΟΚ για παράδειγμα να έχει ως ανώτατο όργανο του κόμματος το «Εθνικό Συμβούλιο» και να καταργεί την λέξη από το Υπουργείο Παιδείας;
Πώς είναι δυνατόν για παράδειγμα το Γαλλικό Υπουργείο να λέγεται Ministère de l'Education nationale (Εθνικής) και το δικό μας Υπουργείο Παιδείας Κατάρτισης, Δια βίου μάθησης και Θρησκευμάτων;
Δεν είναι Εθνική η Παιδεία μας όταν υπερβαίνει τα όρια του κράτους μας και τα σχολικά βιβλία του Υπουργείου μας φθάνουν στην Κύπρο, στις Ευρωπαϊκές χώρες, στην Αμερική, στον Καναδά, την Αυστραλία και σε όλο τον κόσμο όπου υπάρχουν Έλληνες; Πρόκειται να αναιρεθεί η Εθνική αυτή αποστολή του Υπουργείου μας;
Έχει φανταστεί κανένας να μας επέβαλε κάποιος να λέμε την Εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου «Ομάδα της Ελλάδας» παραλείποντας τη λέξη «Εθνική»;Τότε μάλλον θα αντιδρούσαμε όλοι και θα διαμαρτυρόμαστε στους δρόμους ενώ τώρα δεν αντιδρά κανένας;
Η νέα Υπουργός Παιδείας κ .Άννα Διαμαντοπούλου έχει όραμα για την Παιδεία και το έχει εκφράσει με την αρθρογραφία της και τα σχετικά βιβλία που έχει εκδώσει.(βλ. «Η Έξυπνη Ελλάδα» 2006, περιοδικό Αναπνοή, Οκτώβρης 2008) Σε όλα μιλούσε για «Εθνικό Διάλογο», «Εθνική Παιδεία» κτλ. Αντίθετα στις προγραμματικές της δηλώσεις στη Βουλή κυριολεκτικά εξαφάνισε τη λέξη «Εθνική» παρά το γεγονός πως επαναλάμβανε τις ίδιες ιδέες. Τώρα ξαφνικά που επιτέλους αποποινικοποιήθηκε η κουκούλα θα ποινικοποιήσουμε τη λέξη «Εθνική» στην εκπαίδευση;
Κανένας Έλληνας εκπαιδευτικός δεν διαφωνεί με την Πολυπολιτισμική και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Χρέος μας είναι να σεβόμαστε τις πολιτισμικές διαφορές των μαθητών μας. Ποιος όμως θα αρνηθεί πως οι πολιτισμικές διαφορές πάντοτε υπήρχαν στην ελληνική εκπαίδευση; Ποιος θα αρνηθεί πως το εκπαιδευτικό μας σύστημα αναπαράγει περισσότερο τις κοινωνικές ανισότητες παρά κάνει διακρίσεις με βάση τις πολιτισμικές διαφορές των μαθητών; Ο εύπορος μαθητής ανεξάρτητα φυλετικής, πολιτισμικής ή εθνικής καταγωγής υπερτερεί στο εκπαιδευτικό μας σύστημα έναντι του φτωχού.
Στο θέμα αυτό περιμένουμε πολλά από τη νέα κυβέρνηση και τη νέα υπουργό. Στο πως δηλαδή θα εξαλειφθεί η αναπαραγωγή των κοινωνικών ανισοτήτων από το εκπαιδευτικό μας σύστημα και αυτό θα γίνει μόνο με την ισχυροποίηση της δημόσιας δωρεάν Παιδείας για όλους κι όχι με την ατυχή παράλειψη της λέξης «Εθνική» από την ονομασία του υπουργείου Παιδείας.
Κανένας, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, δεν έχει κάνει λόγο για παράλειψη της λέξης «Εθνική» από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Είναι δυνατόν όμως να έχουμε Εθνική Άμυνα, αν δεν έχουμε Εθνική Παιδεία;
Σας παραθέτω αυτούσιο το άρθρο του Γεώργιου Μπαμπινιώτη καθηγητή Γλωσσολογίας και πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «το Βήμα» την Κυριακή 7/1/2001 με την ευχή η εκπαιδευτική κοινότητα και οι πνευματικοί μας άνθρωποι να ασχοληθούν με το θέμα και κάνω έκκληση στον Πρωθυπουργό να το θέσει σε δημόσια διαβούλευση.
Η έννοια τής «εθνικής άμυνας» είναι μια σύνθετη έννοια που περιλαμβάνει κάθε μορφή υπεράσπισης ενός έθνους έναντι επιβουλών και διεκδικήσεων που άμεσα ή έμμεσα απειλούν την ύπαρξη, την επιβίωση και την ακεραιότητά του. Κάθε αντίσταση και αγώνας, ένοπλος ή ηθικός, εναντίον έμπρακτης ή επαπειλούμενης αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων, τής ελευθερίας και τής αξιοπρέπειας ενός έθνους συνιστά την εθνική άμυνα.
Δεν είναι δε τυχαίο ότι η έννοια τής άμυνας έχει συνδεθεί με την έννοια τού έθνους (μιλούμε για εθνική άμυνα), αφού η άμυνα αναλαμβάνεται και ασκείται κυρίως από τις ένοπλες δυνάμεις μιας χώρας, για να διαφυλαχθούν τα ιερά και τα όσια τα οποία συνιστούν ένα έθνος: η πατρίδα, η θρησκεία, η οικογένεια, οι θεσμοί, η ελευθερία, η δημοκρατία, η παιδεία, ο πολιτισμός. Η εθνική άμυνα απλώνεται και σκεπάζει όλα όσα ενσαρκώνει ο ιστορικός βίος ενός έθνους, η εθνική του υπόσταση, η ταυτότητά του ως έθνους. Γι' αυτό και η άμυνα τού έθνους, η εθνική του άμυνα, έχει μεν ως επίκεντρο και ως αιχμή το ένοπλο τμήμα τής εθνικής άμυνας, τις Ενοπλες Δυνάμεις, αλλά επεκτείνεται και σε μια ηθική και πνευματική άμυνα η οποία περιβάλλει, συμπληρώνει και εμπνέει την εθνική άμυνα. Αυτή τη μορφή εθνικής άμυνας υπαγορεύει η εθνική συνείδηση, ό,τι ενώνει όλους τους πολίτες: η κοινή πατρίδα, η κοινή καταγωγή, η κοινή γλώσσα, η κοινή πίστη, η κοινή ιστορία, τα κοινά ήθη και έθιμα, η κοινή νοοτροπία, οι κοινές αξίες, ο κοινός πολιτισμός. Ο,τι με μια λέξη, στην περίπτωση τής Ελλάδος, θα μπορούσε να ονομασθεί ελληνική παιδεία και ελληνική συνείδηση.
Η προσφορά ελληνικής παιδείας στους νέους και η καλλιέργεια στις ψυχές τους ελληνικής συνείδησης συνιστά την εθνική μας παιδεία. Δεν νοείται δε εθνική άμυνα που δεν πηγάζει, δεν τροφοδοτείται και δεν εμπνέεται από μια εθνική παιδεία, από μια παιδεία που αποσκοπεί στην καλλιέργεια τής προσωπικότητας τού παιδιού, ώστε να αποτελέσει συνειδητό και υπεύθυνο πολίτη μιας ελεύθερης και δημοκρατικής χώρας, τής οποίας την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα και τους δημοκρατικούς θεσμούς να αισθάνεται από μόνος του την ανάγκη και να θεωρεί τιμή του να υπερασπίσει, αν και όποτε χρειαστεί.
Η εθνική άμυνα με τις Ένοπλες Δυνάμεις, με το στράτευμα και τη στράτευση, προετοιμάζει τους πολίτες να υπερασπισθούν την πατρίδα με τα όπλα. Η εθνική παιδεία, με την καλλιέργεια τού πνεύματος, τού ήθους και τού φρονήματος των νέων μέσα από την Εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, τούς προετοιμάζει ηθικά και πνευματικά να καταλάβουν τί σημαίνει υπεράσπιση τής πατρίδας, ποιες αξίες και ποια ιδανικά έχουν χρέος να υπερασπίσουν όταν χρειαστεί να πολεμήσουν, και γιατί πρέπει έστω και με κίνδυνο τής ζωής τους να αγωνιστούν γι' αυτά. Ο σκοπός τής εθνικής παιδείας, δηλ. τής παιδείας που παρέχεται στη σχολική εκπαίδευση, είναι διττός: α) να διδάξει γνώσεις, να εφοδιάσει δηλ. τους μαθητές με πληροφορίες σε διάφορους κλάδους τού επιστητού και να αναπτύξει τη γνωστική και νοητική δύναμη τού νέου, ώστε να ενεργεί και να σκέπτεται σωστά και δημιουργικά· β) (που ενδιαφέρει το θέμα μας) να καλλιεργήσει την ψυχή και το πνεύμα τού νέου, να τού εμπνεύσει αξίες και ιδανικά, να τού δώσει αρχές, να τού δείξει μορφές συμπεριφοράς και αυτοπειθαρχίας, να τού ξυπνήσει ευαισθησίες ηθικές, κοινωνικές και ανθρωπιστικές.
Δεν είναι δε τυχαίο ότι η έννοια τής άμυνας έχει συνδεθεί με την έννοια τού έθνους (μιλούμε για εθνική άμυνα), αφού η άμυνα αναλαμβάνεται και ασκείται κυρίως από τις ένοπλες δυνάμεις μιας χώρας, για να διαφυλαχθούν τα ιερά και τα όσια τα οποία συνιστούν ένα έθνος: η πατρίδα, η θρησκεία, η οικογένεια, οι θεσμοί, η ελευθερία, η δημοκρατία, η παιδεία, ο πολιτισμός. Η εθνική άμυνα απλώνεται και σκεπάζει όλα όσα ενσαρκώνει ο ιστορικός βίος ενός έθνους, η εθνική του υπόσταση, η ταυτότητά του ως έθνους. Γι' αυτό και η άμυνα τού έθνους, η εθνική του άμυνα, έχει μεν ως επίκεντρο και ως αιχμή το ένοπλο τμήμα τής εθνικής άμυνας, τις Ενοπλες Δυνάμεις, αλλά επεκτείνεται και σε μια ηθική και πνευματική άμυνα η οποία περιβάλλει, συμπληρώνει και εμπνέει την εθνική άμυνα. Αυτή τη μορφή εθνικής άμυνας υπαγορεύει η εθνική συνείδηση, ό,τι ενώνει όλους τους πολίτες: η κοινή πατρίδα, η κοινή καταγωγή, η κοινή γλώσσα, η κοινή πίστη, η κοινή ιστορία, τα κοινά ήθη και έθιμα, η κοινή νοοτροπία, οι κοινές αξίες, ο κοινός πολιτισμός. Ο,τι με μια λέξη, στην περίπτωση τής Ελλάδος, θα μπορούσε να ονομασθεί ελληνική παιδεία και ελληνική συνείδηση.
Η προσφορά ελληνικής παιδείας στους νέους και η καλλιέργεια στις ψυχές τους ελληνικής συνείδησης συνιστά την εθνική μας παιδεία. Δεν νοείται δε εθνική άμυνα που δεν πηγάζει, δεν τροφοδοτείται και δεν εμπνέεται από μια εθνική παιδεία, από μια παιδεία που αποσκοπεί στην καλλιέργεια τής προσωπικότητας τού παιδιού, ώστε να αποτελέσει συνειδητό και υπεύθυνο πολίτη μιας ελεύθερης και δημοκρατικής χώρας, τής οποίας την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα και τους δημοκρατικούς θεσμούς να αισθάνεται από μόνος του την ανάγκη και να θεωρεί τιμή του να υπερασπίσει, αν και όποτε χρειαστεί.
Η εθνική άμυνα με τις Ένοπλες Δυνάμεις, με το στράτευμα και τη στράτευση, προετοιμάζει τους πολίτες να υπερασπισθούν την πατρίδα με τα όπλα. Η εθνική παιδεία, με την καλλιέργεια τού πνεύματος, τού ήθους και τού φρονήματος των νέων μέσα από την Εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, τούς προετοιμάζει ηθικά και πνευματικά να καταλάβουν τί σημαίνει υπεράσπιση τής πατρίδας, ποιες αξίες και ποια ιδανικά έχουν χρέος να υπερασπίσουν όταν χρειαστεί να πολεμήσουν, και γιατί πρέπει έστω και με κίνδυνο τής ζωής τους να αγωνιστούν γι' αυτά. Ο σκοπός τής εθνικής παιδείας, δηλ. τής παιδείας που παρέχεται στη σχολική εκπαίδευση, είναι διττός: α) να διδάξει γνώσεις, να εφοδιάσει δηλ. τους μαθητές με πληροφορίες σε διάφορους κλάδους τού επιστητού και να αναπτύξει τη γνωστική και νοητική δύναμη τού νέου, ώστε να ενεργεί και να σκέπτεται σωστά και δημιουργικά· β) (που ενδιαφέρει το θέμα μας) να καλλιεργήσει την ψυχή και το πνεύμα τού νέου, να τού εμπνεύσει αξίες και ιδανικά, να τού δώσει αρχές, να τού δείξει μορφές συμπεριφοράς και αυτοπειθαρχίας, να τού ξυπνήσει ευαισθησίες ηθικές, κοινωνικές και ανθρωπιστικές.
Ειδικότερα, έργο τής εθνικής παιδείας είναι να μυήσει τον νέο στη γλώσσα, στην ιστορία και στις παραδόσεις τής πατρίδας του, στην πίστη, στις τέχνες και στα γράμματα και, γενικότερα, στον πολιτισμό, που προσδιορίζει την εθνική του ταυτότητα, την εθνική φυσιογνωμία τής χώρας του και την εθνική ιδιοπροσωπία τού λαού στον οποίον ανήκει. Και ο μεν στόχος τής γνωστικής και νοητικής ανάπτυξης επιτυγχάνεται κυρίως με τα γνωστικά μαθήματα (μαθηματικά, φυσική, χημεία, βιολογία, πληροφορική κ.λπ.), ενώ ο στόχος τής πνευματικής και εθνικής γενικότερα καλλιέργειας και αγωγής επιτυγχάνεται κυρίως με τα εθνικά λεγόμενα μαθήματα (γλώσσα, ιστορία, λογοτεχνία, θρησκευτικά, γεωγραφία, πολιτισμός, παραδόσεις κ.λπ.). Στους δασκάλους τής πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και στους καθηγητές τής δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ιδίως τους φιλολόγους, εμπιστεύεται η Πολιτεία, η κοινωνία και το έθνος ολόκληρο την εθνική παιδεία των νέων, την εθνική εκπαίδευση των αυριανών πολιτών του. Αυτό και μόνο δείχνει τί βαρύτητα δίδεται στο Σχολείο και τί βάρος εναποτίθεται στους ώμους των εκπαιδευτικών, των δασκάλων των Σχολείων μιας χώρας, των ανθρώπων που θα οδηγήσουν εξ απαλών ονύχων τους νέους να αποκτήσουν εθνική συνείδηση. Γι' αυτό και ο ρόλος τού δασκάλου τού αληθινού δασκάλου και όχι τού απλού διδάσκοντος σφραγίζει την εθνική Παιδεία και προσδιορίζεται ως λειτούργημα. Γι' αυτό και ο ρόλος των Πανεπιστημίων που καταρτίζουν τους δασκάλους και των δύο βαθμίδων τής Παιδείας είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθοριστικός θα έλεγα τής εθνικής παιδείας. Γι' αυτό και είναι πολύ μεγάλη η ευθύνη τής Πολιτείας, η οποία επιλέγει, καταρτίζει, οργανώνει και ελέγχει το σύστημα λειτουργίας τής εθνικής παιδείας. Εθνική Παιδεία και Εθνική Αμυνα, άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, αφού δεν μπορεί να υπάρξει η μία χωρίς την άλλη, συνιστούν τον κορμό τής εθνικής πολιτικής μιας χώρας και βασική προϋπόθεση για την εθνική της ανεξαρτησία, εδαφική και πνευματική.
*Δάσκαλος, Μ.Ed, Nομικός
Αναπληρωτής Υπεύθυνος ΚΠΕ Κρεστένων
No comments :
Post a Comment
Only News