ΚΥΠΡΟΣ: Ο πλούτος της ΑΟΖ σε ιδιωτική εταιρεία

ΑΟΖ και είδη συμβάσεων αναδόχων

του Ανδρέα Σ. Αγγελίδη
Είναι ακατανόητη η σπουδή της Κυβέρνησης να εγγράψει εταιρεία χωρίς νόμο, ο οποίος θα προσδιόριζε το δημόσιο συμφέρον αλλά και την εποπτεία του Κράτους, σε μια τέτοιας σημασίας δραστηριότητα

Η εγγραφή ιδιωτικής εταιρείας για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, χωρίς νομοθετική περί τούτου εξουσιοδότηση, είναι μεγάλο ολίσθημα σ’ ό,τι αφορά τη σημασία του δημόσιου συμφέροντος. Ιδιαίτερα σε μια περίοδο τόσο μεγάλης κρίσης.
Ορισμό του τι είναι το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου δεν βρίσκουμε στο Σύνταγμά μας, απλώς το Άρθρο 122, στον περί τη Δημόσια Υπηρεσία Νόμο, κατονομάζει τα τρία τότε υπάρχοντα (ΑΤΗΚ, ΡΙΚ και ΑΗΚ) και καθόρισε δυνατότητα να προβλευθούν και άλλα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου «…ιδρυομένοις προς το δημόσιον συμφέρον υπό νόμου, των οποίων τα κεφάλαια είτε παρέχονται είτε είναι ηγγυημένα υπό της Δημοκρατίας, εν η δε περιπτώσει η επιχείρησις ασκείται αποκλειστικώς υπό τοιούτου νομικού προσώπου ή οργανισμού, εφ’ όσον η διοίκησις αυτού τελεί υπό τον έλεγχον της Δημοκρατίας».
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σε απόφασή της στην προσφυγή Στεφανίδης και άλλοι v. Δημοκρατία 1993, καθόρισε ότι: «Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου είναι δημιουργήματα του Νόμου. Ιδρύονται και λειτουργούν κάτω από τον οικείο νόμο, ο οποίος καθορίζει μεταξύ άλλων τον τρόπο διορισμού των διοικητικών τους συμβουλίων και τη λειτουργία τους, όπως και την έκταση της εποπτείας την οποία μπορεί να ασκήσει η εκάστοτε κυβέρνηση, η δε εξουσία αυτή του Υπουργικού Συμβουλίου να διορίζει τα συμβούλια Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου πηγάζει από τον νόμο. [Βλέπε Αναθεωρητικές Εφέσεις αρ. 1163, 1178, 1179, Ρ.Ι.Κ. και άλλοι ν. Καραγιώργης, (πιο πάνω)]».
Όμως πέραν από τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου κλασικού τύπου, οι συνεχώς αυξημένες ανάγκες του Κράτους για πιο ευέλικτους οργανισμούς, οδήγησε στη δημιουργία και άλλων Νομικών Προσώπων που είναι γνωστά ως «Δημόσιες Επιχειρήσεις».
Στα Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου Επικρατείας 1929-59 (στη σελίδα 121) γίνεται σαφής αναφορά ότι: «...η νέα μορφή της «δημοσίας επιχειρήσεως», εισαχθείσα, προς διοίκησιν δημοσίας υπηρεσίας, εδημιούργησε νέον στοιχείον εις την νομολογία… αποτελή κρατική επιχείρισιν και λειτουργεί κατ’ ιδιόρρυθμον τύπον ανωνύμου εταιρείας, απολαύει δε διοικητικής αυτονομίας: (βλ. 2114 (50) και 76 (52), αίτινες αφορούν εις το Ο.Τ.Ε.)… απολαύει προνομίων και ατελειών και καθιερούται έντονος επέμβασις του Κράτους εις την διοίκησιν αυτού και ευρυτάτη εποπτεία, …η έντονος επέμβασις του Κράτους δικαιολογείται εκ του ότι κύριος της επιχειρήσεως είναι αυτό τούτο το Κράτος (βλ. 945 (55) ήτις αφορά εις την Δ.Ε.Η.).».

Κρατική υπηρεσία

Η Δημόσια, λοιπόν, Επιχείρηση αποτελεί κρατική υπηρεσία, υπό την ουσιαστική έννοια του όρου και άλλωστε κατά τη νομολογία η δημόσια επιχείρηση αποτελεί δημόσιο και κοινής ωφέλειας οργανισμό, με σκοπό την οικονομική-παραγωγική δραστηριότητα παροχής υπηρεσιών. Χρήσιμες οι αναφορές για τα νομικά αυτά πρόσωπα από τον καθηγητή Στασινόπουλο στο βιβλίο «Μαθήματα Διοικητικού Δικαίου» 1957 σελ. 172-188, όπως και τον καθηγητή Κυριακόπουλο στο «Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο», 4η έκδοση, Τόμος Β, σελ. 220 και τον καθηγητή Δένδια «Διοικητικό Δίκαιο», 5η έκδοση, σελ. 191, 193, 195.
Κατά τον καθηγητή Τάχο («Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο») τονίστηκε ότι, η ίδρυση μιας τέτοιας δημόσιας επιχείρησης συνιστά περιορισμό της οικονομικής ελευθερίας των πολιτών, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η Δημόσια Επιχείρηση ιδρύεται μόνο με νόμο. Και στις δύο περιπτώσεις τα νομικά αυτά πρόσωπα (Νομικά Πρόσωπα Δημόσιου Δικαίου και Δημόσιες Επιχειρήσεις) επειδή τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους έχουν πηγή γένεσής τους τον Νόμο και ενεργούν με «πράξεις εξουσίας», που αποτελούν τυπική εκδήλωση κρατικής εξουσίας, που επιτρέπει ακόμη και πρόβλεψη για αποκλειστικό δικαίωμα τέτοιας εκμετάλλευσης.
Οι δύο αυτές μορφές Νομικών Προσώπων έχουν αφορμή ύπαρξης, Νομοθέτημα που ψηφίζονται χάριν του δημοσίου συμφέροντος, που είναι και ο μόνος στόχος τους. Άρα είναι δυνατός και ο κοινοβουλευτικός έλεγχος, που δεν μπορεί να υπάρξει σε ιδιωτική εταιρεία όπως αυτή που συστήθηκε. Προφανώς είναι ακατανόητη η σπουδή της Κυβέρνησης να εγγράψει εταιρεία χωρίς νόμο, ο οποίος θα προσδιόριζε το δημόσιο συμφέρον αλλά και την εποπτεία του Κράτους, σε μια τέτοιας σημασίας δραστηριότητα.

ΑΝΔΡΕΑΣ Σ. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ
Δικηγόρος 
.sigmalive.com 
----