Συνέντευξη Κασουλίδη: "Το σχέδιο Ανάν έχει πεθάνει"

Του Μιχάλη Παπαδόπουλου
Το φθινόπωρο επανεκκινεί η διαδικασία στο Κυπριακό - Δεν πρόκειται να υπάρξει καμία διασύνδεση ανάμεσα στην οικονομική κρίση, την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και τη λύση του κυπριακού προβλήματος, τονίζει ο Ιωάννης Κασουλίδηςσ σε συνέντευξη του στην Κυριακάτικη "Σημερινή".

ΛΑΘΟΣ της Τουρκίας να δημιουργεί θόρυβο γύρω από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, και γνωρίζω αυτήν τη στιγμή ότι παρακινείται για να κατεβάσει τους τόνους επί του θέματος αυτού...
Η λύση του Κυπριακού αλλά και η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από την Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί παρά να αντικατοπτρίζουν τα δίκαια και τα δικαιώματα του κυπριακού λαού τονίζει ο ΥΠΕΞ Ιωάννης Κασουλίδης, προσθέτοντας ότι η επιχειρούμενη διασύνδεση των δύο αποτελεί αποκλειστικά μεθόδευση της Τουρκίας, που δεν βρίσκει ευήκοους ακροατές στη διεθνή σκηνή.

Σημειώνει, παράλληλα, ότι οι διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ, στο πλαίσιο της στρατηγικής συνεργασίας για το φυσικό αέριο, βρίσκονται στο τελικό τους στάδιο, ωστόσο, διευκρινίζει ότι δεν πρόκειται να υπογραφούν οιεσδήποτε συμφωνίες στο αμέσως προσεχές διάστημα, λόγω «τεχνικών δυσκολιών», αυτό όμως θα γίνει κατορθωτό μέσα στους επόμενους μήνες.
Εκφράζει, παράλληλα, ικανοποίηση για τη στάση της Μόσχας έναντι της Λευκωσίας, υπογραμμίζοντας ότι η Ρωσία παραμένει σταθερή φίλη και σύμμαχος της Κύπρου.

Τις κρίσιμες μέρες της διαπραγμάτευσης στο Eurogroup δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι η Κύπρος είναι απομονωμένη, μακριά από τα κέντρα ισχύος και χωρίς συμμάχους. Πόσο ανταποκρίνεται στα γεγονότα αυτή η αίσθηση;
Δεν είχε συμμάχους η Κύπρος εκείνο το βράδυ, χωρίς καμιάν αμφιβολία, γιατί οι εν δυνάμει σύμμαχοι, οι ομοιοπαθείς, επέλεξαν ο καθένας να εκφράζουν τη συμπάθειά τους, αλλά, λόγω των δικών τους προβλημάτων, δεν είχαν την ευχέρεια να παρέμβουν στη συζήτηση που αφορούσε την Κύπρο. Άρα, εκείνοι που μιλούσαν ήταν η Γερμανία και όσοι συμφωνούν μαζί της, και ιδιαίτερα καταλυτικός ήταν ο ρόλος του ΔΝΤ, πράγμα το οποίο εξέπληξε, για το γεγονός ότι, τα κράτη-μέλη που ήθελαν την επιβολή της απόφασης, έλεγαν ότι στηρίζουν τη θετική τους έγκριση μόνον εάν εγκρίνει τη συμφωνία και συμμετάσχει το ΔΝΤ. Αυτό το τελευταίο πρέπει να προβληματίσει την Ε.Ε. και νομίζω ότι σε επίπεδο των υπερεθνικών θεσμικών οργάνων της Ένωσης υπάρχει προβληματισμός, για το γεγονός ότι ένας οργανισμός εκτός Ε.Ε. καθορίζει και επιβάλλει ποια γραμμή θα καθορίσει η Ένωση.

Καθίσταται, πλέον, σαφής, από διάφορους κύκλους της διεθνούς κοινότητας, της Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένης, η διασύνδεση της οικονομικής κρίσης με την επίλυση του Κυπριακού και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Πώς απαντά η Κυπριακή Δημοκρατία και με ποια μέσα αντίδρασης;
Αυτές οι μεθοδεύσεις είναι αποκλειστικά μεθοδεύσεις της Τουρκίας. Από τις συναντήσεις μας και την τελευταία μου περιοδεία στην έδρα της Ένωσης αλλά και στο Λονδίνο, προσωπικά δεν διαπιστώνω ότι υπάρχει η πρόθεση ή η επιθυμία μιας τέτοιας διασύνδεσης. Κάποιοι αρχικά έτειναν ευήκοον ους στο επιχείρημα της Τουρκίας, ότι η λύση του Κυπριακού θα λειτουργήσει θετικά για την Κύπρο σ’ αυτήν τη συγκυρία, αγνοώντας το πόσο ευαίσθητο θα είναι αυτό το επιχείρημα για τους Κυπρίους, οι οποίοι, αναπόφευκτα, σε μια τέτοια περίπτωση, θα κάνουν συνειρμούς διασύνδεσης των λόγων που λήφθηκε αυτή η σκληρή απόφαση με τη λύση του Κυπριακού.
Διότι, τότε, δικαιολογημένα, ο κυπριακός λαός θα υποψιάζεται ότι πρόκειται για μιαν απαράδεκτη, για τα εθνικά του συμφέροντα, λύση. Νομίζω ότι έχει γίνει κατανοητό από όλους, αλλά και αποδεκτό, ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν μπορεί παρά να επικεντρωθεί στις φοβερές έγνοιες που έχει ο κυπριακός λαός για τη διατήρηση της εργασίας του, για να αντεπεξέλθει στις καθημερινές του ανάγκες, για να διασώσει τη χρεωμένη πρώτη κατοικία του κ.λπ.
Ως αποτέλεσμα, αντιλαμβάνονται όλοι ότι η επανέναρξη των συνομιλιών, για λύση του Κυπριακού, δεν μπορεί παρά να ξεκινήσει το προσεχές φθινόπωρο. Δεύτερον, αντιλαμβάνονται ότι είναι λάθος η οποιαδήποτε διασύνδεση με την οικονομία. Εξάλλου, έχουμε υποδείξει ότι μπορεί, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, η όποια λύση του Κυπριακού να έχει οικονομικά οφέλη.
Εντούτοις, βραχυπρόθεσμα δεν θα πρέπει να ξεχνούν το κόστος μιας λύσης, που θα περιλαμβάνει τις αποζημιώσεις όσων προσφύγων θέλουν να αποζημιωθούν, την οικονομική στήριξη όσων θα χρειαστεί να μετακινηθούν, ένεκα των εδαφικών προσαρμογών, και, τέλος, το κόστος για τη δημιουργία διοικήσεων, τριών - τεσσάρων βουλών κ.λπ. Οπότε αντιλαμβάνεστε ότι το επιχείρημα αυτό είναι αίολο, τουλάχιστον για την παρούσα οικονομική συγκυρία. Τρίτον, νομίζω ότι, πλέον, έχει γίνει, επίσης, αντιληπτόν ότι είναι λάθος της Τουρκίας να δημιουργεί θόρυβο γύρω από την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου, και γνωρίζω αυτήν τη στιγμή ότι παρακινείται για να κατεβάσει τους τόνους επί του θέματος αυτού. Μιλούμε για μια εμπορική εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στο τέλος της δεκαετίας. Προς τι όλος αυτός ο θόρυβος τώρα;
Εντός των όρων εντολής του ο Ντάουνερ

Όπως φαίνεται ο Αλ. Ντάουνερ προωθεί νέες κινήσεις στο Κυπριακό, παρά τη δεδηλωμένη δική μας θέση ότι οι συνθήκες δεν προσφέρονται αυτήν τη στιγμή για επανέναρξη της διαδικασίας. Πώς αντιδρούμε σ’ αυτές τις πρωτοβουλίες;
Έχω σχηματίσει την εντύπωση πως, μετά την πρόσφατη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο κ. Ντάουνερ δεν κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά θα επικεντρωθεί στους όρους εντολής του. Και οι όροι εντολής του είναι η προσφορά καλών υπηρεσιών για τη συζήτηση του Κυπριακού και μόνον χωρίς άλλες διασυνδέσεις, οι οποίες θα παραβλάψουν παρά θα διευκολύνουν τις προσπάθειες για λύση.
Έχετε τονίσει επανειλημμένως ότι το σχέδιο Ανάν δεν υφίσταται, από τη στιγμή που απορρίφθηκε από τον κυπριακό λαό. Πέρα από αυτήν τη θέση, υπάρχει στην προσέγγισή σας μια αλλαγή φιλοσοφίας όσον αφορά τη λύση του Κυπριακού.
Η απόρριψη δεν περιλαμβάνει απλώς απόρριψη του σχεδίου Ανάν, αλλά και απόρριψη επαναφοράς οποιασδήποτε μορφής λύσης, η οποία να προσομοιάζει με το σχέδιο Ανάν. Το σχέδιο Ανάν δεν υπάρχει…
Άρα θα πρέπει να σκεφτόμαστε κάτι εντελώς διαφορετικό;
Το σχέδιο Ανάν έχει αποθάνει, με την απόφαση του κυπριακού λαού το 2004. Αυτή άλλωστε ήταν και η πρόταση του Γ.Γ. των ΗΕ, ότι, από τη στιγμή που ένα σχέδιο απορρίπτεται, είναι ως μη γενόμενο. Άρα, τα μηνύματα είναι προτιμότερο να φεύγουν ξεκάθαρα από την αρχή, και να γίνει ξεκάθαρη και η δική μας θέση, διότι μπορεί να δημιουργείται η παρεξήγηση ότι, επειδή ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και όχι μόνον, ας πούμε και προσωπικά εγώ, είχαμε μια ορισμένη άποψη το 2004, σημαίνει ότι νομιμοποιούμαστε, τώρα, να είμαστε εύκολοι για αποδοχή κάποιας μορφής λύσης, η οποία θα περιφρονεί ή θα υπερβαίνει τη δημοκρατική απόφαση του λαού. Από την ώρα που στήθηκαν κάλπες σ’ ένα δημοψήφισμα, οι πάντες, αν είναι άνθρωποι που έχουν υψηλό το αίσθημα της δημοκρατίας, οφείλουν να γνωρίζουν ότι το αποτέλεσμα είτε θα είναι ναι είτε θα είναι όχι. Άρα και οι δύο πιθανότητες μιας τέτοιας απόφασης οφείλουν να γίνουν σεβαστές και εφαρμοστέες.
Η λύση θα αντικατοπτρίζει τα δικαιώματά μας
Σε μια πρόσφατη συνέντευξή σας δηλώσατε ότι ο παράγοντας χρόνος λειτουργεί υπέρ της Κύπρου. Με ποια έννοια το είπατε; Μπορείτε να εξηγήσετε στην πράξη τι σημαίνει αυτό;
Πριν από δέκα χρόνια, ο παράγοντας χρόνος λειτουργούσε εναντίον μας, διότι εμπέδωνε τα τετελεσμένα της εισβολής και της κατοχής. Δυστυχώς, πολλά έχουν εμπεδωθεί. Αρκεί μια επίσκεψη στις κατεχόμενες περιοχές, για να διαπιστωθεί πόσα τετελεσμένα έχουν εμπεδωθεί, επί ε/κ γης. Η Κύπρος, σήμερα, ανήκει στην Ε.Ε. και έχει την ευλογία του Θεού να διαθέτει φυσικό αέριο στις νότιες θάλασσές της, έχει όλα τα νομικά ερείσματα του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας με το μέρος της, επομένως όλοι πρέπει να αντιληφθούν ότι ο κυπριακός λαός έχει τα δικαιώματά του, τα οποία δικαιούται, και επομένως και η λύση πρέπει να αντικατοπτρίζει αυτά τα δικαιώματα.
Από εκεί και πέρα, οι Τ/κ πρέπει να προβληματιστούν, διότι είναι οι μόνοι που, αν δεν αλλάξουν τη θέση που περιγράφει ο κ. Έρογλου στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως λύση δύο κρατών -διότι, στην ουσία, αυτό προτείνουν οι Τούρκοι, παρότι μιλούν για λύση ΔΔΟ-, θα εξακολουθήσουν να στερούνται και της ιδιότητας του κράτους - μέλους της Ε.Ε. και πιθανώς των όσων θα αποφέρει το φυσικό αέριο. Όχι, βεβαίως, ως άτομα, διότι ως τέτοια οι Τ/κ θα δικαιούνται τα οφέλη του φυσικού αερίου, αλλά όχι η αποσχισθείσα παράνομη οντότητα στα κατεχόμενα.
Απέτυχε η ακολουθούμενη μεθοδολογία στο Κυπριακό
Έχετε μιλήσει επανειλημμένως για την αναγκαιότητα αλλαγής της μεθοδολογίας στο Κυπριακό, υποστηρίζοντας ότι η φόρμουλα της κυπριακής ιδιοκτησίας λύσης έχει αποτύχει. Πόσο αποδεκτή ακούγεται στα ώτα ξένων συνομιλητών σας αυτή η θέση;
Δεν έχουμε θέσει οποιουσδήποτε όρους. Από την άλλη, ωστόσο, το γεγονός ότι έχει αποτύχει η διαδικασία όπως αυτή διεξήχθη τα τελευταία πέντε χρόνια τουλάχιστον, είναι ένα αναντίλεκτο γεγονός, μιλούν μόνα τους τα γεγονότα και τα αποτελέσματα αφ’ εαυτών. Δεν μπορεί να συνεχίζουμε να προσποιούμαστε ότι η Τουρκία δεν αποτελεί σημαντικό παράγοντα στις προσπάθειες για λύση. Το να λέει ότι υποστηρίζει μια διαδικασία, δεν είναι αρκετό.
Πρέπει να της δίνεται η ευχέρεια να μιλά και να τοποθετείται επί της ουσίας. Επομένως, πρέπει να εξευρεθούν εκείνοι οι τρόποι που να μπορούμε να συνομιλούμε με την Τουρκία. Εάν αυτό δεν μπορεί να γίνει θεσμικά, από θεσμικούς αξιωματούχους της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την πρόφαση ότι η Τουρκία δεν μας αναγνωρίζει, η πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη για διορισμό διαπραγματευτή, ενέχει πλέον την αποκλειστική και μόνον ιδιότητα του διαπραγματευτή, ως εκπροσώπου της ε/κ κοινότητας, και είναι μια στρατηγική κίνηση προς αυτήν την κατεύθυνση.
Στα σκαριά οι συμφωνίες με Ισραήλ
Τι προσδοκάτε από το επικείμενο ταξίδι του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Τελ-Αβίβ; Θα υπογραφούν οιεσδήποτε συμμαχίες;
Οι διαπραγματεύσεις που βρίσκονται στο τελικό στάδιο, δυστυχώς δεν έχουν ολοκληρωθεί με την τελευταία επίσκεψη του πρέσβη Τάσου Τζιωνή στην Ιερουσαλήμ, και έτσι οι συμφωνίες δεν είναι έτοιμες προς υπογραφήν. Αυτό, όμως, είναι τεχνικό κώλυμα και όχι πολιτικό, και θα υπογραφούν όταν είναι έτοιμες προσεχώς.
Σε ποιον χρονικό ορίζοντα;
Χρειάζονται ακόμα μια-δυο συναντήσεις…
Αναφέρεστε στη συμφωνία συνεκμετάλλευσης;
Ναι, στη συμφωνία συνεκμετάλλευσης… Είναι και το μνημόνιο διαχείρισης φυσικών καταστροφών, το οποίο τυγχάνει ακόμα επεξεργασίας. Αυτές οι δύο συμφωνίες θα συμπεριλαμβάνουν και την Ελλάδα, και μια από αυτές ίσως και άλλες χώρες. Επομένως, αντιλαμβάνεστε ότι, έως ότου επέλθει συνεννόηση με όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες, ίσως χρειαστεί λίγος παραπάνω χρόνος. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι βρίσκονται στα σκαριά. Ο στρατηγικός διάλογος για την ενεργειακή ασφάλεια τώρα ξεκινά, άρα δεν μπορεί να μιλά κάποιος για σύντομη κατάληξη, θα πάρει μερικούς μήνες.
Θα γίνει συζήτηση για συμμετοχή του Ισραήλ στο τερματικό;
Το τερματικό, εάν η Κυπριακή Δημοκρατία τελικώς συμφωνήσει, θα αναληφθεί από ιδιωτικές εταιρείες, με την κοινοπραξία εταιρειών με την οποία διαπραγματεύεται σήμερα η ΚΔ. Είναι η Nobble Energy, με τη συμμετοχή της Deleck, πιθανόν και με τη συμμετοχή άλλων, ισραηλινών συμφερόντων, εταιρειών.
Σταθερή σύμμαχος η Ρωσία
Πώς αξιολογείτε τη γενικότερη στάση της Ρωσίας έναντι της Κύπρου, και ειδικότερα τις πρόσφατες «φιλοτουρκικές», με εισαγωγικά ή χωρίς εισαγωγικά, τοποθετήσεις Ρώσων αξιωματούχων αναφορικά με το φυσικό αέριο;
Η Ρωσία είναι παραδοσιακά μια στενή φίλη της Κύπρου χώρα. Έτσι ήταν και έτσι παραμένει. Η Ρωσία θέλει μια Κύπρο δυνατή και αξιόπιστη εταίρο τής Ε.Ε., διότι μπορεί να υπολογίζει στην Κύπρο, καθώς και σε πολλά άλλα κράτη-μέλη της Ένωσης, για την προώθηση της στρατηγικής σχέσης της με την Ε.Ε. Δεν ήταν ούτε εντός ούτε εκτός εισαγωγικών αρνητικές οι τελευταίες δηλώσεις από πλευράς Ρώσων αξιωματούχων, και κακώς έχει λεχθεί ότι έχουν παρεξηγηθεί από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας. Εμείς ξέρουμε τι εννοεί ο Ρώσος ΥΠΕΞ κ. Λαβρόφ, ο οποίος θεωρείται ένας πιστός φίλος που γνωρίζει τι λέει για ό,τι αφορά την Κύπρο. Είμαστε ικανοποιημένοι από τα όσα μας έχουν λεχθεί, και δεν πρέπει να αποδίδουμε στο θέμα αυτό περισσότερη σημασία απ’ όσο πρέπει. Εξάλλου, εάν διαβάσουμε προσεκτικά τη διατύπωση που χρησιμοποιήθηκε, πρέπει ανεπιφύλακτα να καταλήξουμε σ’ αυτό το συμπέρασμα.
Θεωρείτε, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει διαφοροποίηση της ρωσικής στάσης…
Όχι, ούτε πρέπει να λέγεται ότι κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, την περίοδο μεταξύ 16 και 23 Μαρτίου, υπήρξε οιαδήποτε μη φιλική προδιάθεση από πλευράς Ρωσίας. Είναι το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες που ευνοούσαν τη συμμετοχή της Ρωσίας στη βοήθεια που θα εδίδετο στην Κύπρο, και η επίσκεψη του κ. Σαρρή στη Μόσχα είχε αυτόν τον σκοπό: να διερευνήσει σε τι μπορεί να βοηθήσει η Μόσχα σ’ αυτές τις προσπάθειες, όχι με μια ολωσδιόλου ανάληψη των προβλημάτων της κυπριακής οικονομίας, αλλά με μια συμβολή.
Απ’ ό,τι φαίνεται, η συμβολή αυτή θα αφορά την επιμήκυνση του χρέους και κάποιους ευνοϊκότερους όρους. Απ' εκεί και πέρα, ξέρετε ότι, τόσον η Ρωσία όσο και άλλες χώρες που ενδιαφέρονται ειλικρινά για την οικονομική κατάσταση της Κύπρου, όπως η Βρετανία, είναι χώρες οι οποίες δεν ανήκουν στο Eurogroup. Και, επομένως, πολύ λογικά, λέγουν ότι είναι πρόβλημα της Ευρωζώνης και, ως τέτοιο, πρέπει να λυθεί εντός της Ευρωζώνης.
Ιδιαίτερα ανησυχητική η συριακή κρίση
Φαίνεται ότι από αμερικανικής πλευράς εξυφαίνεται φόρμουλα επίλυσης της συριακής κρίσης. Πώς επηρεάζεται η Κύπρος από ενδεχόμενες εξελίξεις στην περιοχή;
Η συριακή κρίση προκαλεί μεγάλες ανησυχίες, ιδιαίτερα σε γειτονικές χώρες, όπως η Κύπρος. Η σχέση της Κύπρου με τον συριακό λαό υπήρξε ανέκαθεν μια παραδοσιακή σχέση φιλίας, συνεργασίας και κατανόησης. Επομένως, ως Κύπρος πονούμε ιδιαίτερα όταν παρακολουθούμε την απώλεια ανθρωπίνων ζωών, την καταστροφή περιουσίας και τη δημιουργία εκατομμυρίων προσφύγων, οι οποίοι φιλοξενούνται στην Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο, όπου, ασφαλώς, υπάρχει ο κίνδυνος μετάδοσης των συνθηκών του εμφυλίου και εντός αυτής της φίλης και πολύ συμπαθούς, για μας, χώρας, δηλαδή του Λιβάνου.
Επομένως, αυτή η κρίση πρέπει να τελειώσει το συντομότερο δυνατό. Όσο παρατείνεται, τόσο περισσότερο εντείνεται η εικόνα που σας περιέγραψα. Η Ε.Ε. πρέπει να μελετήσει σοβαρά τους τρόπους που θα οδηγήσουν στην πολιτική λύση του προβλήματος. Και πρέπει να εξεύρει εκείνους τους τρόπους που θα επιτρέψουν τη συνεύρεση των εμπλεκομένων μερών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η μονομερής υποστήριξη προς οιανδήποτε πλευρά είναι ανασταλτικός παράγοντας, για να πεισθούν αμφότερα τα μέρη ότι πρέπει να εξεύρουν πολιτική λύση. Αυτό είναι που συζητούμε εντός της Ε.Ε. αυτήν τη στιγμή. Προσθέτω ότι πρέπει να αποκλείεται η εξωτερική στρατιωτική επέμβαση, είναι σε όλους γνωστές οι συνέπειες μιας τέτοιας επέμβασης, και ευελπιστούμε ότι η Ε.Ε., συλλογικά, με τη συμμετοχή μας, θα εξεύρει εκείνους τους τρόπους που θα διασφαλίσουν την επίτευξη της ειρήνης.
.sigmalive.com
28/4/13