ΥΠΕΞ: Συνέντευξη ΥΦΥΠΕΞ Δ. Κούρκουλα στην Εθνική Βουλγαρική Ραδιοφωνία στην εβδομαδιαία εκπομπή "Saturday 150" και στον δημοσιογράφο Nikola Miladinov (Σόφια 18.10.2013).

ΥΠΕΞ: Κυριακή, 20 Οκτώβριος 2013

Δημοσιογράφος: κ. Υφυπουργέ, πώς θα σχολιάζατε το αντιφατικό γεγονός, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στη τελευταία Έκθεση Προόδου, πρότεινε για πέμπτη φορά να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ, παρότι οι κυβερνήσεις μας επιμένουν ότι η χώρα αυτή δεν έχει καλύψει τα πολιτικά κριτήρια, δεν είναι έτοιμη για να αρχίσει τις διαπραγματεύσεις. Πώς σχολιάζετε τη διαφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού οργάνου και των δυο γειτονικών χωρών;

Δ. Κούρκουλας: Δε μας εκπλήσσει το ότι η Επιτροπή επαναλαμβάνει τις προτάσεις της για πέμπτη φορά. Σεβόμαστε τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αλλά πιστεύουμε ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο των πολιτικών κριτηρίων της Κοπεγχάγης, και θέλουμε πραγματικά η ΠΓΔΜ να γίνει κομμάτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρω-ατλαντικής οικογένειας, με την προϋπόθεση ότι θα καλυφθούν τα προαπαιτούμενα.

Δεν έχει νόημα να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τη χώρα αυτή με δεδομένο το επίπεδο των σχέσεων της με τις γειτονικές της χώρες την παρούσα χρονική περίοδο. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι είναι εποικοδομητικό για την ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων να γίνει αντιληπτό ότι δεν γίνεται να συντρέχουν και τα δυο. Εννοώ ότι είτε θα οικοδομήσουν καλές σχέσεις με τους γείτονές τους, είτε θα αναβάλλεται η ένταξή τους. Αν και τασσόμαστε υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής των γειτόνων μας, εκτιμούμε ότι στην παρούσα φάση οι σχετικές διαπραγματεύσεις θα ήταν αντιπαραγωγικές.

Δημοσιογράφος: Προφανώς είναι στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία να έχουν σταθερούς ευρωπαίους γείτονες στα Σκόπια. Αλλά ποιος ευθύνεται για το τέλμα στις διαπραγματεύσεις για την ονομασία; Είναι οι κυβερνώντες στα Σκόπια ή είναι οι μεσολαβητές από τα Ηνωμένα Έθνη; Ή είναι η ελληνική Κυβέρνηση σύμφωνα με τη ρητορική του ΥΠΕΞ των Σκοπίων;

Δ. Κούρκουλας: Πρώτα απ’ όλα πρέπει να έχουμε κατά νου το γεγονός ότι η Ελλάδα ήταν πάντα πολύ θετική για τη διεύρυνση. Και ήταν στη Θεσσαλονίκη το 2003 που η προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων επιβεβαιώθηκε από την Ε.Ε. κατά τη διάρκεια μάλιστα της ελληνικής Προεδρίας. Και η στάση μας χαρακτηρίζεται από πλήρη ειλικρίνεια, διότι είναι στρατηγικό μας συμφέρον, όλα τα Δυτικά Βαλκάνια να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη έχουμε πολύ θετικές εμπειρίες από την ένταξη της Βουλγαρίας. Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε το επίπεδο των καλών σχέσεων που διατηρούμε με τη Βουλγαρία αν αυτή δεν ήταν μέλος της Ε.Ε.. Γι' αυτό το λόγο, λοιπόν, επιδιώκουμε να επεκταθεί αυτή η ζώνη σταθερότητας, ευημερίας και κοινά αποδεκτών κανόνων και στα Δυτικά Βαλκάνια. Αν δείτε το χάρτη, αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα κενό.

Από την άλλη όμως δεν πρέπει να τρέφονται ψευδαισθήσεις ότι μπορεί να παρακαμφθούν κάποια ζητήματα, τα οποία είναι ίσως κληρονομιά του παρελθόντος και τα όποια όμως πρέπει προηγουμένως να διευθετηθούν.

Από τη πλευρά μας έχουμε κάνει γενναία βήματα. Έχουμε τώρα προτείνει ένα συμβιβασμό, ο οποίος πιστεύουμε ότι είναι δίκαιος και για τις δύο πλευρές και αναμένουμε ανταπόκριση από τα Σκόπια. Αλλά είμαστε λίγο σκεπτικοί, γιατί δεν βλέπουμε τη κυβέρνηση των Σκοπίων να προετοιμάζει την κοινή της γνώμη για μια αποδεκτή συμβιβαστική λύση. Αντιθέτως, εξακολουθούν να επιμένουν να αλλοιώνουν την ιστορία, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα και στην Ελλάδα και στη Βουλγαρία. Και δεν νομίζω ότι ο τρόπος αυτός προσιδιάζει με τον ευρωπαϊκό τρόπο επίλυσης των διαφορών.

Δημοσιογράφος: Έχετε εργαστεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ξέρετε πολύ καλά πόσο δύσκολο είναι το θεσμικό επίπεδο, το κοινοτικό επίπεδο, και το κυβερνητικό επίπεδο μέσα στην Ε.Ε.. Έχετε την προεδρία, τον επόμενο χρόνο. Υπάρχει κάποια περίπτωση – γιατί ενώ εσείς είστε εδώ συναντάται ο κ. Βενιζέλος με τον Βούλγαρο ΥΠΕΞ στην Αθήνα και συζητάνε για το θέμα αυτό – η Ελλάδα και η Βουλγαρία να ενώσουν τις δυνάμεις τους στην προσπάθεια να πείσουν και άλλα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τα επιχειρήματα τους αναφορικά με το ζήτημα των Σκοπίων. Γιατί καλό είναι το δικαίωμα του βέτο, αλλά δεν θα ήταν προτιμότερο να έχετε την στήριξη της πλειοψηφίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου;

Δ. Κούρκουλας: Η συνάντηση μεταξύ του ΥΠΕΞ σας και του κ. Βενιζέλου ήταν ιδιαίτερα επιτυχής. Συνεργαζόμαστε σε μεγάλο εύρος σημαντικών θεμάτων, σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης, την πολιτική συνοχής και του σημαντικού θέματος της νομισματικής πολιτικής. Ξέρουμε ότι η Βουλγαρία δεν είναι ακόμα μέλος της Ευρωζώνης, αλλά έχουμε κατά νου τα νόμιμα συμφέροντα των μελλοντικών μελών της Ευρωζώνης. Έχουμε εξαιρετικές σχέσεις στον οικονομικό κλάδο. Το εμπόριο αναπτύσσεται, οι επενδύσεις επίσης. Έχουμε πολλά κοινά ενδιαφέροντα σε πολλούς τομείς.

Στο ζήτημα της διεύρυνσης στα Δυτικά Βαλκάνια, νομίζω πως λίγο-πολύ έχουμε ταυτόσημες απόψεις. Η Ελλάδα, όπως και η Βουλγαρία, είναι πολύ θετικές ως προς την προοπτική αυτή. Θέλουμε να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με την Σερβία. Ελπίζουμε πως αυτές θα αρχίσουν κατά τη διάρκεια της προεδρίας μας.

Δεν θεωρούμε το βόρειο γείτονα μας, την ΠΓΔΜ, εχθρό μας. Θέλουμε φιλικές σχέσεις. Είμαστε ένας από τους σημαντικότερους επενδυτές στη χώρα αυτή. Συνεπώς, θέλουμε να καταστήσουμε σαφές ότι δεν μπορεί να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με μια χώρα, της οποίας η κυβέρνηση – και διαχωρίζω τη κυβέρνηση από το λαό – μας συμπεριφέρεται σαν να είμαστε εχθροί της. Αυτή είναι μια βασική ευρωπαϊκή προϋπόθεση. Γι’ αυτό αναμένω οι αρχές στα Σκόπια να συνειδητοποιήσουν το γεγονός αυτό και να μας βοηθήσουν να τους βοηθήσουμε.

Δημοσιογράφος: Πράγματι, σας ρωτώ γιατί, από μια εξωτερική ματιά, κάποιοι σχολιαστές λένε ότι δεν είναι τα Σκόπια που δείχνουν απομονωμένα, αλλά ότι η Ελλάδα και η Βουλγαρία είναι αυτές που παρερμηνεύονται από τους Δυτικούς εταίρους τους στην Ε.Ε.

Δ. Κούρκουλας: Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια να καθιστούμε κατανοητή τη θέση μας, ενώ παράλληλα , έχουμε κάνει μεγάλα βήματα προς ένα τίμιο συμβιβασμό. Αλλά δυστυχώς δεν είχαμε θετική ανταπόκριση από την άλλη πλευρά. Για μας, όμως, δεν είναι θέμα αριθμών ή πλειοψηφίας στο Συμβούλιο. Είναι θέμα αρχών, και θα επιμείνουμε σε αυτό.

Δημοσιογράφος: Πολύ καλά. Αναφερθήκατε στις διμερείς σχέσεις μας, και είστε εδώ για το Συνέδριο του Economist για την Ανατολική Ευρώπη και την οικονομική προοπτική των Βαλκανίων. Τι λέτε για τις σχέσεις της Βουλγαρίας όσον αφορά στην εκτέλεση κοινών, περιφερειακών έργων; Έχουμε κάποια κοινά ενεργειακά έργα, όπως τον διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου. Σε πιο στάδιο βρίσκεται αυτό το έργο;

Δ. Κούρκουλας: Το έργο αυτό είναι πολύ σημαντικό και είμαστε πολύ χαρούμενοι που η Κοινοπραξία των εταιριών που δραστηριοποιούνται στο φυσικό αέριο στη Κασπία Θάλασσα, αποφάσισαν να διέλθει αγωγός TAP μέσα από την Ελλάδα, την Αλβανία και την Ιταλία, προκειμένου να μεταφέρουν για πρώτη φορά αέριο από τη Κασπία Θάλασσα στις ευρωπαϊκές αγορές. Αυτό είναι ένα πολύ καλό νέο για τη περιοχή μας.

Και είμαστε πολύ χαρούμενοι που θα συμβάλουμε στην διαφοροποίηση της Βουλγαρικής αγοράς μέσω της κάθετης διασύνδεσης Ελλάδας-Βουλγαρίας, η οποία, σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και προχωράει πολύ καλά.

Αλλά νομίζω πως υπάρχουν και πολλοί άλλοι τομείς που η τοπική συνεργασία θα είναι κερδοφόρα και για τις δυο χώρες. Υπάρχει ένα νέα όργανο στην Ε.Ε. το "Connecting Europe Facility", το οποίο είναι ένα νέο εργαλείο εντός του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου. Και χάρηκα όταν είδα, πριν από κάποιες μέρες, ότι στο προβλεπόμενο πρόγραμμα των έργων υπάρχουν πολλά έργα μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας, στην ενέργεια, και όχι μόνο. Τώρα είναι στο χέρι των δύο κρατών να κινητοποιήσουν τις κυβερνήσεις τους, καθώς επίσης και τον ιδιωτικό τομέα καθότι αυτά είναι έργα τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα, ώστε να παρουσιάσουν πλήρεις φακέλους για να επιλεγούν. Το Connecting Europe Facility, το οποίο συγχρηματοδοτείται και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και είναι ένα πολύ ανταγωνιστικό πρόγραμμα.

Είχα ήδη συνομιλίες με τον Υφυπουργό εξωτερικών και τον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να εναρμονίσουμε τις προσπάθειες μας, έτσι ώστε να επιτύχουμε την ένταξη των κοινών έργων μας. Ήδη πιστεύω ότι πολλά έχουν επιτευχθεί. Χαίρομαι πολύ που υπάρχουν τρία νέα δια-συνοριακά σημεία μεταξύ της Ελλάδας και Βουλγαρίας. Το εμπόριο, όπως σας είπα, παρά την κρίση, είναι σε άνθηση. Ακόμα και σε ιδιωτικό επενδυτικό επίπεδο υπάρχουν τμήματα της παραγωγής που λαμβάνουν χώρα τόσο στη Βουλγαρία όσο και στην Ελλάδα.

Έχουμε κοινά ενδιαφέροντα, και είμαι σίγουρος ότι η Ελλάδα θα βγει σύντομα από αυτή τη βαθιά κρίση που ζήσαμε τα τελευταία τρία με τέσσερα χρόνια. Τον επόμενο χρόνο θα έχουμε ανάπτυξη. Και αυτό πιστεύω θα δώσει μια πολύ πιο θετική εικόνα στη περιοχή, ώστε να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις, κάτι το οποίο είναι αναγκαίο για ανάπτυξη.

Δημοσιογράφος: Είναι αλήθεια ότι και οι δυο χώρες μας χρειάζονται απεγνωσμένα οικονομική ανάπτυξη και επενδυτικά έργα στη βιομηχανία. Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση είναι καλό πράμα, αλλά αυτή απαιτεί για τα έργα αυτά συγχρηματοδότηση από το κρατικό προϋπολογισμό. Ποια είναι η κατάσταση στην ελληνική πλευρά; Αυτά τα έργα έχουν προτεραιότητα, δεδομένης της χρηματοδοτικής στενότητας του δημοσιονομικού σας προγράμματος;

Δ. Κούρκουλας: Είναι προτεραιότητα, λόγο των μέτρων λιτότητας. Είμαστε υποχρεωμένοι να μειώσουμε τις κρατικές επενδύσεις και τις εθνικές επενδύσεις. Αλλά φυσικά, ο μεγάλος παράγοντας σε αυτό είναι ο ιδιωτικός τομέας. Χωρίς την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, οι κρατικές επενδύσεις από μόνες τους δε μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Αλλά, σε κάποιους κλάδους όπως οι υποδομές, πιστεύω πως η συνεργασία μεταξύ του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα είναι κρίσιμη.

Αυτό θα προσπαθήσει να κάνει μέσω του Connecting Europe Facility η Ευρώπη, το οποίο όπως είπα είναι πολύ ανταγωνιστικό. Αν άλλες περιοχές της Ευρώπης έρθουν με καλά προετοιμασμένα έργα, θα πάρουν και όλη τη χρηματοδότηση. Έχουμε λοιπόν κοινό συμφέρον στο να παρουσιάσουμε και να εμπλέξουμε εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, ώστε να επιλεχθούν τα έργα μας.

Αλλά πιστεύω πως δεν πρέπει να υποτιμήσουμε τη πρόοδο που έχουμε κάνει όσον αφορά στη διασύνδεση των υποδομών στη περιοχή μας. Η γέφυρα του Δούναβη είναι εκεί. Πολλά έχουν γίνει στη Βουλγαρία για τους αυτοκινητόδρομους, αλλά έχουμε δρόμο μπροστά μας. Επίσης, ο τομέας της ενέργειας, οι νέες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, η προοπτική του να έχουμε υγροποιημένο αέριο στη Βουλγαρία από την Βόρεια Ελλάδα.

Δημοσιογράφος: Από τη Κύπρο ;

Δ. Κούρκουλας: Από τη Κύπρο ή την Αμερική ή από αλλού. Υπάρχουν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία του νέου σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Καβάλα, στην Βόρεια Ελλάδα. Υπάρχει ήδη ένας μεγάλος σταθμός κοντά στην Αθήνα. Οπότε πιστεύω πως αυτές οι εξελίξεις θα μπορέσουν να αλλάξουν τον ενεργειακό χάρτη στη περιοχή μας, η οποία μέχρι τώρα εξαρτιόταν από μια μόνο πηγή και προσφέρεται σε πολύ υψηλές τιμές.

Δημοσιογράφος: Όλοι ξέρουμε ποια πηγή είναι αυτή. Αλλά έχετε και μια πολύ δύσκολη εμπειρία με το γείτονα σας, τη Τουρκία, σχετικά με το θέμα της παράνομης μετανάστευσης, το οποίο αρχίζει να μετατρέπεται σε προσφυγικό ζήτημα, δεδομένου του πολέμου στη Συρία. Έχετε ένα συνοριακό φράχτη.

Δ. Κούρκουλας: Ναι, το φράχτη.

Δημοσιογράφος: Ξέρω ότι δεν είναι δουλειά σας, αλλά πως θα μας συμβουλεύατε στο να αντιμετωπίσουμε αυτή τη πρόκληση ;

Δ. Κούρκουλας: Έχουμε αντιμετωπίσει μια πολύ δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Τώρα καταφέραμε να ξαναεδραιώσουμε ένα λειτουργικό συνοριακό έλεγχο. Αλλά, όπως είπατε, αυτό δεν είναι ένα Ελληνοτουρκικό ή Ελληνικό θέμα. Είναι θέμα της Ε.Ε.

Μια από τις προτεραιότητες μας στην Προεδρία είναι να πείσουμε τους εταίρους μας ότι η Ε.Ε. δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη αν δεν υπάρξει μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική, συμπεριλαμβανομένης και αυτής του συνοριακού ελέγχου. Πιστεύουμε λοιπόν ότι πρέπει να δώσουμε έμφαση στις συμφωνίες επαναπροώθησης με τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας. Διότι υφίστανται διμερείς συμφωνίες με την Τουρκία και την Ελλάδα αλλά αυτές δεν γίνονται σεβαστές από τους γείτονες και φίλους μας. Θέλουμε λοιπόν αυτές οι συμφωνίες επαναπροώθησης όχι απλά να είναι υπογεγραμμένες αλλά να εφαρμόζονται και να είναι σεβαστές.

Αλλά πιστεύω πως η Ε.Ε. μπορεί να κάνει περισσότερα με τις άλλες χώρες που εξάγουν παράνομους μετανάστες, από τη βόρεια Αφρική, ή την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Και πιστεύουμε πως τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη δεν ήταν όσο δραστήρια θα έπρεπε σε αυτό. Γι’ αυτό προσπαθούμε να πείσουμε τους εταίρους μας ότι αυτό είναι κοινό συμφέρον για όλες τις χώρες τις Ευρώπης, όχι μόνο για την Ελλάδα ή την Ιταλία ή την Βουλγαρία. Λυπούμαστε πολύ που αντιμετωπίζετε προβλήματα, όπως η Ιταλία. Από την άλλη πλευρά όμως πιστεύουμε ότι είναι μια ευκαιρία να ενταχθείτε στις προσπάθειές μας για να έχουμε κάποια συγκεκριμένα αποτελέσματα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Δημοσιογράφος: κ. Κούρκουλα σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη.

 mfa.gr

20/10/13

---

-

ΣΧΕΤΙΚΑ:

• ΥΠΕΞ: Κοινές δηλώσεις Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών Ευ. Βενιζέλου με τον Υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας κ. Kristian Vigenin

• Επίτροπος διεύρυνσης: Οι σχέσεις των υπό ένταξη με τα κράτη μέλη της ΕΕ «βασική αρχή» -Οι 5 βασικές αρχές που διέπουν τη διαδικασία της διεύρυνσης.

• Τα Σκόπια ευθύνονται στη μη εξεύρεση λύσης στην ονομασία, είπε ο Επίτροπος για την διεύρυνση της ΕΕ.

----

•  ***The full report (EU-FYROM)