ΑΠΟΨΕΙΣ: Το πολιτικό σύστημα ευθύνεται για τα σημερινά φαινόμενα βίας!

Του ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΤΣΟΥΡΗ, Καθηγητή Φιλολογίας Παν/μίου Ιωαννίνων

*   Η βία και η αντιβία είναι εκδηλώσεις του ιδίου ήθους: του πρωτογονισμού και της βαρβαρότητας. 

Σε μια ευνομούμενη πολιτεία η λύση των προβλημάτων και των αντιθέσεων λύνεται με καλόπιστο διάλογο και, αν αυτός δεν μπορεί να οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα, τότε απομένει η διέξοδος του δημοψηφίσματος, με το οποίο επιδιώκεται η έκφραση της θέλησης της πλειοψηφίας, την οποία (βούλησή της) η εκάστοτε κυβέρνηση οφείλει να σέβεται ή, αν διαφωνεί με αυτήν, να παραιτείται.

 
Η κρίση που ταλανίζει τον ελληνικό λαό από καιρό και η οποία εντάθηκε από το 2009 και εντεύθεν με την επιβολή των «μνημονίων» και της αυστηρής λιτότητας, κρίση που οδήγησε σε σύντομο χρονικό διάστημα, από τη μια μέρα στην άλλη, στην καταβαράρθρωση του βιοτικού επιπέδου του λαού με την περικοπή των μισθών και συντάξεων και τη διάλυση της υγειονομικής περίθαλψης, στην εκτόξευση της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, στα ύψη, και στην άνευ προηγουμένου δημιουργία ανασφάλειας όχι μόνο οικονομικής, αλλά και ανασφάλειας για τη ζωή και την περιουσία του καθενός, λόγω της αλματώδους αύξησης της εγκληματικότητας, ήταν επόμενο ότι θα οδηγούσε σε απόγνωση μεγάλο μέρος της κοινωνίας και στη διαμόρφωση ή την ενίσχυση ολοκληρωτικών αντιλήψεων και συμπεριφορών που εκδηλώνονται με βίαια μέσα και κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε αλληλοσπαραγμό.

Ο τρόπος που συμπεριφέρθηκε και συμπεριφέρεται η πολιτική ηγεσία προς τον λαό, ο οποίος υποτίθεται ότι σε μια δημοκρατία ( = το σύστημα όπου επικρατεί η βούληση του δήμου, του λαού) είναι κυρίαρχος, συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από απαξίωση της βούλησης του λαού, από αλαζονεία και αυταρχικότητα, από την οίηση ότι αυτοί, οι ασκούντες την εξουσία, «ξέρουν» καλύτερα από τους πολίτες ποιο είναι το «καλό» τους και επομένως όχι μόνο δεν απαιτείται να γνωρίζουν τη βούλησή του, αλλά, ακόμη και αν είναι αντίθετη με τις αποφάσεις τους, να μην την λαμβάνουν καθόλου υπόψη,  οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε αμοιβαία απαξίωση της πολιτικής ηγεσίας από τους πολίτες.
Συνέπεια αυτής της διάστασης της λαϊκής βούλησης με την «εξουσία» είναι οι πράξεις «αυτοδιαχείρισης» των πάσης λογής κοινωνικών προβλημάτων. Σε μια δημοκρατία η «αυτοδιαχείριση» αυτή, έξω και πάνω από τους νόμους, από οπουδήποτε και αν προέρχεται, οδηγεί σε πράξεις βίας, είτε σωματικής είτε ψυχολογικής. Πώς μπορεί να αντιδράσει ο πολίτης που «βιάζεται» με κάθε τρόπο από αυτούς που εξέλεξε, για να λύσουν, υποτίθεται, τα προβλήματά του και αντ’ αυτού βλέπει να γίνεται ο ίδιος «θύμα» της πολιτικής τους;

• Ποιο πρόβλημα κοινωνικό ή εθνικό μπόρεσαν οι ασκούντες την εξουσία τις τελευταίες δεκαετίες και κυρίως τα τελευταία χρόνια να λύσουν ή έστω να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικώς; Την οικονομία; Την ανεργία; Την υγειονομική περίθαλψη; Την παιδεία; Την παραπαιδεία; Το πρόβλημα της μετανάστευσης και της λαθρομετανάστευσης που κινδυνεύει να γίνει, αν δεν έχει ήδη γίνει, βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της κοινωνίας και του έθνους; Την ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας;

Η περιθωριοποίηση, συνεπώς, του λαού από την πολιτική ηγεσία, ιδιαίτερα τα χρόνια των «μνημονίων», η οποία λάμβανε αποφάσεις και τις επέβαλλε δήθεν για να σώσει τη χώρα από τη χρεοκοπία, και η επιδείνωση των προβλημάτων που αναφέρθηκαν πιο πάνω και πολλών άλλων, οδηγεί πρώτα στην απόγνωση και μετέπειτα στη βία.
Το φαινόμενο αυτό, της βίας, το έχουμε ήδη επισημάνει στο παρελθόν, αλλά δυστυχώς οι κυβερνήσαντες και κυβερνώντες κωφεύουν, ίσως επειδή, όπως αρκετοί υποψιάζονται, αυτό να υπηρετεί τους σκοπούς και τα προσωρινά ατομικά ή κομματικά συμφέροντά τους. Στη δημιουργία ολοκληρωτικής νοοτροπίας συνέτειναν οι πολιτικοί, αλλά και μέρος της κονωνίας, και με δικές τους συγκεκριμένες πράξεις. Το σχολείο π.χ., αντί να είναι χώρος πνευματικός και παιδαγωγικός, μετατράπηκε σε πεδίο κομματικών αντιπαραθέσεων και χώρος επιβολής της βούλησης μειοψηφιών, με την ανοχή αν όχι με την ενθάρρυνση πολιτικών κομμάτων. Η θέληση μειοψηφιών και ο αυταρχισμός ονομάστηκε από τους κυβερνώντες, αλλά και από μέρος της κοινωνίας, ως «δημοκρατικό δικαίωμα». Αυτού του είδους, όμως, η νοοτροπία είναι ολοκληρωτική, και αυτουργοί της ήταν οι εκτελεστές, ενώ ηθικοί αυτουργοί όσοι ανέχονταν ή ενθάρρυναν τέτοιες συμπεριφορές. 

Ποια είναι η λύση στο πρόβλημα, έστω και αργά; 1) οι πολιτικοί ηγέτες να παύσουν να συμπεριφέρονται με αλαζονεία και ως παντογνώστες, 2) να αποφασίσουν να υπηρετήσουν πράγματι τους πολίτες με όλες τις δυνάμεις τους, θυσιάζοντας κάθε είδους προνόμια και δίνοντας πρώτοι το παράδειγμα, 3) να αποφασίσουν να λένε όλη την αλήθεια στον λαό, για να μπορεί να ζυγίζει τα πράγματα και να συμπεριφέρεται ανάλογα, 4) να τηρούν τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις, αλλιώς αυτοδικαίως να χάνουν την εξουσία, είτε κόμματα είναι αυτά είτε πρόσωπα, 5) για κάθε σοβαρό πρόβλημα πρέπει να εκφράζεται η βούληση του κυρίαρχου λαού με δημοψήφισμα και να γίνεται απόλυτα σεβαστή, 6) να τηρούνται με θρησκευτική ευλάβεια οι νόμοι από όλους, οι οποίοι πρέπει να τους υπερασπίζονται, όπως λέει ο Δημόκριτος, όπως υπερασπίζονται τα τείχη της πόλεώς τους,  7) η παιδεία να δώσει έμφαση στη διαπαιδαγώγηση των νέων και όχι μόνο στη μετάδοση γνώσεων, να τους εμφυσήσει τις ελληνικές και τις χριστιανικές αξίες, της ελευθερίας, της ισότητας, της αντικειμενικότητας, του αλληλοσεβασμού, της ευκοσμίας, της ευγενικής άμιλλας, της δικαιοσύνης και της αγάπης. 

Να τους διαμορφώσει σε πραγματικούς «ανθρώπους», πράγμα που μπορεί να γίνει πρωτίστως με την κλασσική παιδεία, ώστε να μπορούμε να πούμε μαζί με τον Μένανδρο «ως χαρίεν ἔστ’ ἄνθρωπος, ὅταν ἄνθρωπος ἦι» ή μαζί με τον Σωκράτη ότι είναι προτιμότερο να αδικείσαι παρά να αδικείς και προτιμότερο, όταν διαπράττεις ένα αδίκημα, να τιμωρείσαι παρά να μένεις ατιμώρητος, επειδή η αδικία και η ατιμωρησία είναι η μεγαλύτερη δυστυχία.
 proinoslogos.gr
27/9/13