Γράφει ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ, Φιλόλογος - Συγγραφέας* Εκείνο που διακρίνει τον άνθρωπο από τα υπόλοιπα όντα της δημιουργίας είναι η πνευματικότητά του. Αυτή του δίνει τη δυνατότητα, αλλά και του υποβάλλει την υποχρέωση να μπορεί να βλέπει κάθε τόσο μέσα σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο τον ίδιο τον εαυτό του και μέσα στον εαυτό του ολόκληρο τον κόσμο. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ουσία του Ανθρωπισμού.
Συνειδητοποιεί έτσι πως κάθε αξιόλογο έργο στη ζωή είναι καρπός ομαδικής σκέψης και συνεργασίας. Τότε η συνείδησή του υπάρχει και ενεργεί πάντα με γνώμονα το καλό του συνόλου. Η ενέργεια αυτή της συνείδησης είναι ενέργεια καθαρά πολιτική και επιβεβαιώνει τη γνωστή από την αρχαιότητα άποψη του Αριστοτέλη ότι "ο άνθρωπος είναι ζώον πολιτικόν". Στα πλαίσια αυτής της πολιτικής ιδιότητας του ανθρώπου εκδηλώνονται οι δυο μεγάλες αρετές του Ανθρωπισμού, ο Εθελοντισμός και ο Ευεργετισμός που σκορπίζουν το λεπτό άρωμά τους σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Έτσι ξεφύτρωσε, πλούσιο μάλιστα, το δέντρο της Ευεργεσίας, έτσι αναδείχτηκαν, οι μεγάλοι Εθνικοί μας Ευεργέτες, κύριοι εκπρόσωποι του Παγκόσμιου Ελληνισμού.
Συγκινητική η προσφορά τους, αξιοζήλευτος ο τρόπος με τον οποίο εκδηλώθηκε ο εθελοντισμός τους ως πολιτική πράξη, με ιδεατό παράδειγμα το μεγάλο Ηπειρώτη Ευεργέτη, μια απ’ τις πιο σεμνές και γνήσιες μορφές της Ηπειρωτικής Ευποιΐας, τον άγνωστο, μέχρι τώρα, δυστυχώς στους πολλούς, τον Ιωάννη Δομπόλη.
Τόπος της καταγωγής του, η γνωστή ανά την Ήπειρο παλιότερα Κρετσούνιστα, το σημερινό Δεσποτικό.
Απ’ αυτό το χώρο ξεκίνησε η μεγάλη γενιά των Δομπόληδων. Της τρίτης γενιάς έξοχο μέλος αυτής της οικογένειας ο Εθνικός μας Ευεργέτης Ιωάννης Δομπόλης. Γεννήθηκε στη Νίζνα της τότε Τσαρικής Ρωσίας, όπου είχε καταφύγει ο πατέρας του Τριαντάφυλλος από την Ήπειρο. Εκεί έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια, εκεί έλαβε την εγκύκλια μόρφωσή του. Παιδεία συστηματική, με σπουδές Πανεπιστημιακού επιπέδου, όπως ο ίδιος ομολογεί, δεν αξιώθηκε. Πατέρας και γιος, όταν άρχισε να παρακμάζει η Νίζνα εγκαταστάθηκαν στην Πετρούπολη, πρωτεύουσα τότε της Ρωσίας, όπου υπήρχε αξιόλογη Ελληνική Κοινότητα, με χαρακτηριστική τη Συνοικία των Ελλήνων στο κέντρο της πόλης, στην οποία, μέχρι το 1962, εδέσποζε ο περίφημος Ναός του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης στην Πετρούπολη. Εδώ αναπτύσσει πρωτόγνωρη δραστηριότητα στον τομέα του εμπορίου και των τραπεζικών εργασιών και αποκτάει αξιόλογη περιουσία. Γίνεται γνωστός στη Ρωσική κοινωνία, συνδέεται με επιφανείς κυβερνητικούς αξιωματούχους, κατακτά, ως αντάλλαγμα της προσφοράς του, τους τιμητικούς τίτλους του αυλικού συμβούλου και του ιππότη, τους οποίους με ιδιαίτερη περηφάνια χρησιμοποιεί στην αλληλογραφία και στη διαθήκη του.
Σταθμός στη ζωή του Δομπόλη και στην ιστορία του Γένους των Ελλήνων, η γνωριμία του, το 1809, στην Πετρούπολη, με τον Ιωάννη Καποδίστρια. Συνδέεται μαζί του με ειλικρινή φιλία και γίνεται ο άμεσος σύμβουλός του για τις προσωπικές και δημόσιες υποθέσεις στον οικονομικό τομέα. Από το σημείο αυτό αρχίζει η πλούσια πολιτική πρόσφορά του προς το Γένος των Ελλήνων.
Το 1814 ο Καποδίστριας ιδρύει με άλλους ομογενείς στη Βιέννη τη Φιλόμουσο Εταιρεία. Βασικός στόχος η εκπαίδευση της Ελληνικής νεολαίας σε φημισμένα Πανεπιστήμια της Ευρώπης, από την οποία θα προκύψει η πνευματική ηγεσία του μέλλοντος να δημιουργηθεί Ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους. Ψυχή της Εταιρείας, απ’ την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της, ο Ι. Δομπόλης. Αναλαμβάνει, και επίσημα, Ταμίας της Εταιρείας, και επιδεικνύει, απ’ την πρώτη στιγμή πλήρη αφοσίωση στο έργο της και βαθιά συναίσθηση της ευθύνης· Απ’ αυτή τη θέση απευθύνει, μαζί με τον Καποδίστρια, έκκληση προς πλούσιους Έλληνες ομογενείς της Ρωσίας και τους καλεί να συνδράμουν τον κοινό αγώνα για την κοινή Πατρίδα. Θερμή και άμεση η ανταπόκριση σ’ αυτό το προσκλητήριο. Το μεγάλο "παρών" δίνει, ανάμεσα στους πρώτους, ο άλλος μεγάλος Ευεργέτης, ο Ιωάννης Βαρβάκης. Συγκινητική η απαντητική επιστολή του: "Τολμώ, γράφει – να προβάλω εις την Υμετέραν Εκλαμπρότητα, ώστε όπου και όπως κρίνη, ότι χρειάζεται χρηματική βοήθεια διά την πατρίδα μας, να προστάζη και θέλει τελειώνεται αμέσως η προσταγή της, όσον είναι της δυνάμεώς μου".
Η Γ´ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων στην Τροιζήνα, το 1827, εκλέγει τον Ιωάννη Καποδίστρια, με ομόφωνο ψήφισμά της, ως Κυβερνήτη της Ελλάδος, με επταετή θητεία. Τον πρώτο που σκέφτεται να πάρει μαζί του στην Αίγινα, πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδος, ο Καποδίστριας είναι ο Ι. Δομπόλης. Και "ο καλός Δομπόλης – όπως ο ίδιος ο Καποδίστριας θα ομολογήσει – αφήνει πεντήκοντα οκτώ χρόνων ειρηναίαν ζωήν διά να με ακολουθήσει εις απάντησιν στερήσεων, δυσαρεσκειών και κινδύνων". Κάτω από αυτές τις συνθήκες, Καποδίστριας και Δομπόλης επιδίδονται με αυταπάρνηση στην οικονομική ανόρθωση της Ελλάδος που τότε έβγαινε από τα ερείπιά της. Βρήκαν μια Ελλάδα σε χαώδη κατάσταση και σ’ αυτή την κομματιασμένη Ελλάδα θέλησαν να δώσουν μορφή Κράτους.
Ο μέχρι τότε υπεύθυνος για θέματα Οικονομίας Λιδωρίκης, απευθυνόμενος προς τον Καποδίστρια και Δομπόλη θα τονίσει: "Όχι μόνο χρήματα δεν υπάρχουν εν τω ταμείω, αλλ’ ούτε ταμείον υπάρχει, διότι δεν υπήρξε ποτέ". Πρώτη ενέργειά τους η σύσταση Εθνικής Χρηματιστικής Εταιρείας, στην οποία οι μέτοχοι μπορούσαν να καταθέσουν τα κεφάλαιά τους, παίρνοντας τον ανάλογο τόκο. Πρώτοι μέτοχοι της Εταιρείας ο Καποδίστριας και ο Δομπόλης.
Η ευταξία και η διαφάνεια, κύρια γνωρίσματα της μέχρι τότε επιχειρηματικής και τραπεζικής δραστηριότητάς του, ήταν, και στα νέα καθήκοντά του, το κύριο μέλημά του.
Αναλαμβάνει "Γενικός Ταμίας της Ελλάδος". Γίνεται, στη συνέχεια, μέλος της επί της Οικονομίας Επιτροπής, Πρόβουλος της Οικονομίας, αξιώματα δηλαδή αντίστοιχα με αυτά του σημερινού Υπουργού Οικονομικών, και επιδίδεται με πρωτόγνωρο πατριωτικό ζήλο στην οικονομική ανασυγκρότηση της Ελλάδος. Προσφέρει, όπως και ο Καποδίστριας, τις υπηρεσίες του προς το Έθνος εντελώς δωρεάν. Πριν αναχωρήσει, για λόγους υγείας, απ’ την Ελλάδα για την Πετρούπολη, ζητάει απ’ τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, να ελέγξουν, με σχολαστικότητα την οικονομική του διαχείρισή του, κατά τη δίχρονη παραμονή του, και να του χορηγήσουν επίσημα – θεωρημένα πρακτικά. "Είμεθα κατά πάντα σύμφωνοι διά το εύτακτον", απαντάει, με έγγραφό της η επί της Οικονομίας Επιτροπή. Επίσημο εξοφλητικό έγγραφο χορηγεί προς τον Ι. Δομπόλη το Λογιστικό – Ελεγκτικό Συμβούλιο "εις ένδειξιν της εντίμου και πλήρους ζήλου διαγωγής του εις την ακριβή εκτέλεσιν των χρεών με τα οποία τον επεφόρτισεν η Κυβέρνησις". Και ο Καποδίστριας θα προσθέσει: "Σοι αποδίδομεν και αύθις την ευγνωμοσύνην μας διά την ακρίβειαν μετά της οποίας παρέδωκας τα της διοικήσεως του Ταμείου εις την επί της Οικονομίας Επιτροπήν. Η αναχώρησίς σου στερεί την πατρίδα ενός αρίστου υπουργού, η εμπειρία και η ικανότης του οποίου εξισούνται με τον ζήλον και την άκραν αφιλοκέρδειαν, με αποτέλεσμα να τακτοποιήσης εντελέστατα τον σημαντικόν τούτον κλάδον της δημοσίας οικονομίας". Αν, από τότε, όλοι όσοι διετέλεσαν υπουργοί Οικονομικών της πατρίδας μας, είχαν ως ιδεατό πρότυπο τον Ι. Δομπόλη, η οικονομική κατάσταση της Ελλάδος δεν θα ήταν αυτή στην οποία βρισκόμαστε σήμερα.
Και η εθελοντική πολιτική δράση του Δομπόλη ολοκληρώνεται προς το τέλος της ζωής του, με τη σύνταξη της οριστικής του διαθήκης. Είχε προηγηθεί η άνανδρη δολοφονία του Καποδίστρια που σημάδεψε αποφασιστικά τη ζωή του και τον βύθισε σε άφατη θλίψη. Υποβάλλει αίτηση στο αρμόδιο Τμήμα του Υπουργείου Δικαιοσύνης της Ρωσίας "για την άδεια να παρέχει μετά το θάνατό του το κεφάλαιο που είχε υπέρ της Λαϊκής Παιδείας στην Ελλάδα, και σε αυτή αναφέρει: "Από τις πρώτες μέρες της γνωριμίας μας με τον κόμη Ι. Καποδίστρια είχαμε δώσει την υπόσχεση ο ένας στον άλλο ότι καθένας μας θα προσπαθεί με όλες του τις δυνάμεις να βρει τους τρόπους για το διαφωτισμό και τη μόρφωση των δυστυχισμένων Ελλήνων, των συμπατριωτών μας. Από τότε το κυριότερο και σχεδόν μοναδικό αντικείμενο της φροντίδας μου ήταν να πετύχω να πραγματοποιήσω, με τον πιο άξιο τρόπο, το τάμα που έδωσα". Εδώ ακριβώς βρίσκεται η αξία της εθελοντικής του πολιτικής δράσης, η αξία της προσφοράς του προς το υπόδουλο Γένος. Συντάσσει έτσι τη διαθήκη του και ορίζει μ’ αυτή να ιδρυθεί Πανεπιστήμιο στην Αθήνα και να δοθεί σ’ αυτό το όνομα Καποδιστριακό· όχι στο όνομα το δικό του, αλλά στο όνομα του φίλου του. Δίπλα στο Εθνικό ιδρύεται, το 1911, το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τη γνωστή του ιστορία και προσφορά προς το Ελληνικό Έθνος και την ευρύτερη περιοχή.
Αποτελεί ο Ι. Δομπόλης ιδεατό παράδειγμα Εθελοντισμού και Ευεργετισμού που ενδυναμώνουν την κοινωνική αλληλεγγύη, ενισχύουν την ενεργό συμμετοχή του πολίτη στις κοινές υποθέσεις, προσδίδοντας ουσιαστικό περιεχόμενο στη ζωή μας.
Τέτοιες αγνές μορφές χρειαζόμαστε σήμερα, κάτω από τις δραματικές στιγμές που περνάει η πατρίδα μας. Μορφές που με το εκτυφλωτικό φως της φιλοπατρίας και της φιλογένειας θα ενισχύσουν σοβαρά τον εθνικό μας οργανισμό και θα προαγάγουν τη μόρφωση και τον πολιτισμό του λαού μας στα πλαίσια πάντα των βασικών εκδηλώσεων του Ευεργετισμού και του Εθελοντισμού. Εθελοντισμός και Ευεργετισμός που όταν, κατά τρόπο γνήσιο εκδηλώνονται, χρειάζονται και την ανάλογη αναγνώριση.
Προς αυτή την κατεύθυνση, σε ό,τι αφορά τον Ι. Δομπόλη, κινήθηκαν και οι ενέργειες του Συνδέσμου μας: Στήσαμε στη Νεκρόπολη Παραγόντων Καλών Τεχνών και Πολιτισμού της Πετρούπολης, το Μνημείο του, δίπλα ακριβώς στους τάφους γνωστών προσωπικοτήτων των Γραμμάτων και των Τεχνών της Ρωσίας, όπως ο γνωστός Ρώσος συγγραφέας Ντοστογέφσκι και ο Ελληνικής καταγωγής διάσημος ζωγράφος Κουΐντζι. Ύστερα δε από κοπιαστική έρευνα έξι χρόνων συντάξαμε αναμνηστικό τόμο προς τιμή του, ο οποίος σύντομα θα δει το φως της δημοσιότητας.
.proinoslogos.gr
15/12/12
----------
ΣΧΕΤΙΚΑ:
GR
FR
DE
ES
IT
RU
EU
No comments :
Post a Comment
Only News