Κίνδυνοι και λεπτές ισορροπίες...

Κώστας Μήλας

Το εκλογικό αποτέλεσμα αναμένεται να επαληθεύσει τα λεγόμενα του Βασιλιά της Ηπείρου Πύρρου «Αν έτι μίαν μάχην Ρωμαίους νικήσωμεν, απολούμεθα παντελώς». Με άλλα λόγια, οι εξουθενωμένοι από τα μέτρα λιτότητας Έλληνες ψηφοφόροι θα αποφανθούν: «άλλη μία επιτυχής εφαρμογή του Μνημονίου με τόσο υψηλό οικονομικό και κοινωνικό κόστος και χαθήκαμε».

Αυτό άλλωστε υπόσχονται, με τον ένα ή άλλο τρόπο, όλα τα κόμματα! Το όποιο εκλογικό αποτέλεσμα επιτάσσει ευρύτερες πολιτικές και εξαιρετικά λεπτές συνεργασίες οι οποίες έχουν κατά τη γνώμη μας τη δυνατότητα να διαχειρισθούν, εντός Ευρωζώνης, την υπάρχουσα οικονομική κρίση υπό συγκεκριμένες όμως προϋποθέσεις.

Πρώτον, η νέα κυβέρνηση συνεργασίας θα πρέπει να σχηματισθεί το συντομότερο δυνατό, αποφεύγοντας τη χρονοβόρα επανάληψη του «φιάσκου» των διερευνητικών εντολών που ακολούθησαν τις προηγούμενες εκλογές. Και τούτο διότι συζητήσεις επί συζητήσεων θα επιταχύνουν την εκροή καταθέσεων με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ήδη πολλαπλώς κλονισμένη οικονομική σταθερότητα της χώρας. Επιπλέον, οι εταίροι μας αναμένουν σταθερούς (και πολιτικά βιώσιμους) συνομιλητές οι οποίοι θα συζητήσουν το Μνημόνιο βάσει συγκεκριμένων οικονομικών επιχειρημάτων.

Δεύτερον, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να συνομιλήσει με τους εταίρους μας έχοντας επίγνωση του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος. Όταν η Lehman Brothers κατέρρευσε (σπέρνοντας πανικό στις χρηματοοικονομικές αγορές) το 2008, είχε χρέη 600 δις. δολάρια. Σήμερα, το χρέος της Ελλάδας, Ισπανίας, Πορτογαλίας και Ιρλανδίας αθροίζεται περίπου σε 1,9 τρις δολάρια την ίδια στιγμή κατά την οποία τόσο η δημοσιονομική κατάσταση, όσο και η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη είναι περισσότερο από ποτέ ευάλωτη. Με άλλα λόγια, η ελληνική πλευρά κατέχει ένα πολύ μικρό διαπραγματευτικό χαρτί το οποίο μπορεί να αξιοποιήσει αποφεύγοντας επιθετική στάση ή ανούσιους ηρωισμούς.

Πράγματι, ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα δεν φέρει το «ειδικό βάρος» της Ισπανίας η οποία αφενός μεν καταγράφει πολύ μικρότερο χρέος (ως ποσοστό του ΑΕΠ), αφετέρου δε αποτελεί την 4 ^η σε μέγεθος οικονομία, παράγοντας το 12% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης.

Η όποια λοιπόν συζήτηση για επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου θα πρέπει να εστιασθεί στην ουσιαστική κατάρρευση τη Ελληνικής οικονομίας η οποία κατέγραψε το πρώτο τρίμηνο του 2012 ύφεση (σε ετήσιο επίπεδο) 6,5%, με αποτέλεσμα οι εκτιμήσεις για ύφεση 5% με 5,5% για όλο το 2012 και μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 6,8% του ΑΕΠ να κρίνονται ανέφικτες.

Βέβαια, δεν μπορούμε να εμφανιστούμε στις Βρυξέλλες ζητώντας απλά επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου. Οι συζητήσεις μας με την Τρόικα θα πρέπει να συνοδεύονται από συγκεκριμένες ελληνικές δεσμεύσεις σε σχέση με την ριζική αναδιάρθρωση του διαλυμένου ελληνικού κράτους. Πράγματι, σύμφωνα με στοιχεία της World Bank, ο δείκτης κρατικής αποτελεσματικότητας (που μετρά το επίπεδο γραφειοκρατίας, το βαθμό ικανοποίησης σε σχέση με τη λειτουργία των μέσων μαζικής μεταφοράς και την ικανότητα των κρατικών λειτουργών να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις) στην Ελλάδα βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο. Αφενός μεν καταγράφει υποδιπλάσια κυβερνητική αποτελεσματικότητα σε σχέση με τις (επίσης οικονομικά στηριζόμενες από την Τρόικα) Ισπανία και Πορτογαλία, αφετέρου δε βρίσκεται στο επίπεδο κυβερνητικής αποτελεσματικότητας στην Αργεντινή την παραμονή της χρεοκοπίας της στις αρχές του δεκαετίας του 2000!!!

Η παντελής έλλειψη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας επείγει άμεσης αντιμετώπισης καθώς, σύμφωνα με ποσοτικές μας εκτιμήσεις, συμβάλει μέχρι και 20% στην εν εξελίξει ύφεση. Άρα όχι μόνο κατάργηση της Task Force δε χρειάζεται στη Δημόσια Διοίκηση, αλλά περαιτέρω ενίσχυση της! Με άλλα λόγια, επιτυχής επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου χωρίς ουσιαστικά μέτρα αναδιάρθρωσης της κυβερνητικής δομής θα οδηγήσει σε ανώφελη συνέχεια της Ρώσικης ρουλέτας την οποία βιώνει σήμερα η Ελληνική οικονομία.

Ο κ. Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool

tovima gr