1912-2012: Εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Μακεδονίας.*
Κείμενο του Γιώργου Λεκάκη στην εφημερίδα «ΧΡΟΝΟΣ» Κομοτηνής
ΚΟΠΑΤΣΑΡΑΙΩΝ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ:
Τι έκαναν οι γυναίκες των κοπατσάρηδων
όταν φοροεισπράκτορες πήγαν στα χωριά τους να εισπράξουν άδικους φόρους.
Μια άγνωστη σελίδα της ελληνικής Ιστορίας, επίκαιρη όσο ποτέ.
Την ιστορική ημέρα της 25ης Μαρτίου - φαίνεται τόχει η ημέρα! - ένα άλλο ηρωικό γεγονός - πλην του γνωστού, της εξεγέρσεως του 1821, που έγινε εθνική επέτειος - συνέβη στην Ελλάδα, αλλά το 1936 αυτήν την φορά, και συγκεκριμένα στην Μακεδονία, και δη στο κοπατσοχώρι Πρόσβορο.
Στο κοπατσαροχώρι Πρόσβορο - ή Δέλνο-Δειλινό, όπως είπα στο προηγούμενο άρθρο της στήλης - της ευρύτερης περιοχής Σαμαρίνας Γρεβενών - και όχι στο Σέλινο, όπως εσφαλμένα εγράφη κάπου - ανήμερα της 25ης Μαρτίου 1936 εμφανίσθηκαν οι «φορατζήδες» (φοροεισπράκτορες), συνοδεία αυτοκινήτων και με δύναμη χωροφυλακής - όπως λέμε σήμερα «ήρθε η Τρόκια, την οποία φύλαγε δύναμη αστυνόμων», λες και οι συμπαθείς αστυνόμοι σ' αυτήν την χώρα έχουν υπηρεσία να προστατεύουν τους κλέφτες και τους τοκογλύφους και όχι τους νόμιμους φιλήσυχους πολίτες... Οι φοροεισπράκτορες είχαν απαίτηση για αθρόα εκτέλεση των φορολογικών ενταλμάτων, σ' ένα χωριό, το οποίο έχει βουλιάξει στα χρέη!..
Η απαίτηση αυτή των φορατζήδων επέσυρε την αντίδραση των ανδρών του χωριού, οι οποίοι και συνελήφθησαν παραχρήμα!.. Και με εφαρμογή του μέτρου της προσωποκράτησης, εκλείσθησαν στον σταθμό χωροφυλακής του χωριού - τότε τα χωριά είχαν, έστω, σταθμούς χωροφυλακής - ίνα μεταφερθούν στα Γρεβενά.
Τότε, όμως, συνέβη ο απρόσμενος παράγοντας στην Ιστορία, που είναι αυτός ο οποίος παίζει πάντα τον καθοριστικό ρόλο και που πάντα είναι απρόβλεπτος: Ανέλαβαν δράση οι γυναίκες του χωριού, οι οποίες ήσαν. 300 - όσες οι άνδρες του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες! - ναι, τότε υπήρχαν χωριά, στα οποία κατοικούσαν 300 γυναίκες! Οπλισμένες με ρόπαλα, αξίνες κ.ά. γεωργικά εργαλεία, απαίτησαν να αφεθούν αμέσως ελεύθεροι οι συλληφθέντες σύζυγοι, γιοι, αδελφοί και γείτονές τους! Ως άλλες αρχαίες Αργίτισσες ή Σπαρτιάτισσες, σύγχρονες Υδραίες, Σπετσιώτισσες, Ναουσαίες, Σουλιώτισσες, Κρητικές, Μανιάτισσες, Λέσβιες, Λημνιές, Θράσσες ή Κιώτισσες - η Ελλάς είναι και χώρα ηρωίδων, όχι μόνον ηρώων! - συνεπλάκησαν με τους. χωροφύλακες, κατέλαβαν τον σταθμό της χωροφυλακής και απελευθέρωσαν τους άνδρες κρατουμένους!..
Οι εκδιωγμένοι και ταπεινωμένοι χωροφύλακες επέστρεψαν αργότερα με. ενισχύσεις, από το γειτονικό χωριό Πολυνέρι. Και οι συγκρούσεις συνεχίσθηκαν. Διενεργήθησαν αρκετές συλλήψεις. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων συγκεντρώθηκε, οργανώθηκε και ανασυντάχθηκε στις παρακείμενες δασωμένες πλαγιές των βουνών. Οι συμπλοκές με τους χωροφυλάκους διήρκεσαν επί αρκετές ημέρες, ώσπου εν τέλει να επέλθει καταλλαγή.
Ο ξεσηκωμός των γυναικών στο Πρόσβορο μοιάζει με τους αυθόρμητους λαϊκούς αγώνες κατά των κοτζαμπάσηδων στην προεπαναστατική περίοδο, που κάποιοι προσπάθησαν να καπελώσουν!..
Αυτό, λοιπόν, δεν ήταν ένα «οργανωμένο κίνημα», αλλά ένας απροετοίμαστος, αυτοσχέδιος κι αυθόρμητος λαϊκός ξεσηκωμός, ο οποίος δεν ελέγχεται από κόμματα, φορείς, εξουσίες. Και σε έναν τέτοιον ελπίζει - και σήμερα - το λαϊκό αίσθημα. Αμήν!
ΠΗΓΕΣ:
Εφημερίδες «Ακρόπολις» 26.3.1936, σελ. 6. «Καθημερινή» 26.3.1936, σελ. 6. «Ριζοσπάστης» 26.3.1936, σελ. 4 και «Ριζοσπάστης» 27.3.1936 στο κύριο άρθρο του «Οι λαϊκοί αγώνες θα συνεχισθούν», σελ. 1 και στήλη «Σφυριές», σελ. 2.
--------------
ΣΧΕΤΙΚΑ:
------------------------------------------------------------------------------
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ:
Ζώα και προλήψεις:
Ο όφις και ο Ασκληπιός
ΜΕΡΟΣ Γ΄.
Στις ελληνικές μυθολογικές παραδόσεις, στενά συνδεδεμένος με τον όφι είναι ο ισόθεος Ασκληπιός (όπως όλοι οι θεραπευτές του αρχαίου κόσμου). Ο όφις ετυλίγετο γύρω από το ραβδί (κηρύκειον) του θεού. Στο Ασκληπιείον της Επιδαύρου ο θεός εμφανιζόταν ως όφις. Τα φίδια της Επιδαύρου αντιμετώπιζαν με σεβασμό τους ανθρώπους που τα σέβονταν και τα φρόντιζαν. Το 293 π.Χ. ο θεός Ασκληπιός εμφανίσθηκε κατά την διάρκεια επιδημίας πανούκλας ως όφις στην Ρώμη, ειδικώς σταλείς από την Επίδαυρο, όπου και διεδόθη η λατρεία του. Και επειδή η επιδημία σταμάτησε αμέσως, εκτίσθη ναός προς τιμήν του. Έως τότε, τουλάχιστον 320 μέρη στον κόσμο είχαν ασκληπιεία, με βασική λατρεία αυτήν του όφεως. Οι ασθενείς διανυκτέρευαν σ' αυτά, έπειτα από ειδική προετοιμασία, και εμφανιζόταν ο θεόφις, έκανε την διάγνωσή του στο όνειρό τους, το οποίο μετά, εξειδικευμένοι ιερείς είχαν την γνώση να εξηγήσουν.
Ο όφις του Ασκληπιού στην Ρώμη εθεράπευε ιδία την γυναικεία στειρότητα. Είναι προφανής η συσχέτιση του όφεως με τον φαλλό. Γι' αυτήν του την φαλλική όψη, άλλωστε, επελέχθη αργότερα ίνα «ξεμυαλίσει» την Εύα των εβραίων, ο «εκμαυλιστής όφις».
Στον ναό του Ασκληπιού και της Υγείας στην Πτολεμαΐδα υπήρχε γρανιτένιο γλυπτό όφεως, αυτοτυλιγμένου (γύρω από τον εαυτό του). Στο κέντρο του υπήρχε ένα άνοιγμα, εντός του οποίου έριχναν οι πιστοί ασθενείς τα νομίσματα. Στις δυο πλευρές του γλυπτού υπήρχαν χερούλια. Απ' αυτά το σήκωναν οι ιερείς και μάζευαν τα νομίσματα.
ΠΗΓΕΣ: Ibid, Herzog.
Λεκάκης Γ. «Η ιατρομαντική λατρεία του Ασκληπιού και πώς από την Επίδαυρο ταξείδευσε στην Ρώμη», εφημ. «Παρατηρητής» Αργολίδος, 10.02.2010. Του ιδίου «Τα Ασκληπιεία, οι εορτές κι αγώνες προς τιμήν του θεού Ασκληπιού», εφημ. «Παρατηρητής» Αργολίδος, 31.03.2010.
Ασέληνον.
Ασθενοφόρο συγκρούσθηκε με ελάφι στην Ρόδο και το σκότωσε.
Δεν πάει πολύς καιρός που απ' αυτήν την στήλη επισήμαινα την προσοχή που πρέπει να επιδείξουμε στα ελάφια του Αιγαίου. Ήταν στο φύλλο του «Χρόνου» της 15ης Νοεμβρίου 2011. Μπορείτε να το ιδείτε στο: http://www.xronos.gr/detail.php?ID=74307
Και σχεδόν αμέσως μετά, συνέβη ένα άγριο περιστατικό, κοντά στην περιοχή Αρνίθα Ρόδου. Ελαφίνα που περπατούσε μαζί με την παρέα της στην δεξιά πλευρά του δρόμου, ξαφνικά προσπάθησε να περάσει απέναντι. Την ώρα εκείνη περνούσε ένα ασθενοφόρο από το Κέντρο Υγείας Αρχαγγέλου. Ο οδηγός δεν πρόλαβε ν' αντιδράσει κι έπεσε επάνω της. Και η 6χρονη λαφίνα έσβησε στην άσφαλτο...
Μύθος έφη.
Στην Εορτή του Ορφέως στην αρχαία Ρώμη
Όταν στην αρχαία Ρώμη εόρταζαν τον Θράκα μύστη Ορφέα, δεν έκαναν απλές εορταστικές εκδηλώσεις και ιερουργίες. Γίνονταν στα σπίτια πολλά παιγνίδια και περίφημες ολονύκτιες διασκεδάσεις (δηλ. «γλέντια ως το πρωί», «ξενύχτια» που λέμε σήμερα), κατά τις οποίες χρησιμοποιούσαν πολλά μουσικά όργανα (δηλ. με ολόκληρες οχρήστρες ή κομπανίες).
Ανάμεσα στα άλλα «τυπικά» των ορφικών εορτών ήταν και το εξής: Κάθε άρρεν - ακόμη και εάν ήταν ύπατος ή στρατηγός! - απομακρυνόταν προσωρινώς τις ημέρες της γιορτής από το σπίτι του και όλες τις εξουσίες τις αναλάμβαναν οι γυναίκες.Αυτές εφρόντιζαν τότε γενικώς για ό,τι αφορούσε τον οίκο. ΠΗΓΗ: Πλουτ. «Βίος Γ. Καίσαρος, 9.
Κείμενο του Γιώργου Λεκάκη
---------------------
GR
FR
DE
ES
IT
RU
EU
No comments :
Post a Comment
Only News